پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- شبکه اینستاگرام در سال 2010 توسط دو آمریکایی به نام های کوین سیستروم و مایک کریگر راه اندازی شد و با رویکردی متفاوت از شبکه های اجتماعی مجازی موجود در آن زمان که بر روی متن تمرکز کرده بودند، محوریت فعالیت های کاربران را در انتشار تصاویر تعریف کرد. به عبارتی اینستاگرام معتقد بود که این شبکه اجتماعی برای ثبت تصاویر خاطره ساز کاربران تعبیه شده است که آنها بتوانند از طریق گوشی تلفن همراه و یا کامپیوتر شخصی، تصاویر این لحظات را با سایر دوستانشان به اشتراک بگذارند. ولی این شبکه با محوریتی که بر روی تصاویر قرار داده عملاً کاربران را به افشای تصاویر خصوصی و شخصی خود ترغیب می کند که موجب جابجایی مرز های سنتی حریم خصوصی افراد در جوامع مختلف شده است و حتی در غرب نیز در زمینه "خود افشایی" بواسطه این شبکه ها و همچنین جابجایی چارچوب حریم شخصی و ارزش های اجتماعی، تحقیقات وسیعی انجام شده است.

 اما باید توجه کرد که این مسأله در جامعه دینی ما در قیاس با جامعه غربی وضعیت بغرنج تری دارد. در حالیکه ارزش های اجتماعی غرب عمدتاً ارزش هایی عرفی است که به مرور زمان می تواند جابجا شود و جای خود را به ارزش های دیگری بدهد، در جامعه ما این ارزش ها بر اساس مبانی دینی و تعالیم الهی شکل گرفته است و مطابق حدیث امام صادق (ع) که می فرماید: "حَلَالُ مُحَمَّدٍ حَلَالٌ أبَداً إلَى یَوْمِ الْقِیَمَةِ، وَ حَرَامُهُ حَرَامٌ أبَداً إلَى یَوْمِ الْقِیَمَةِ. لَا یَکُونُ غَیْرَهُ وَ لَا یَجِى‏ءُ غَیْرُهُ‏" یعنی "حلال محمّد حلال است همیشه تا روز قیامت، و حرام او حرام است همیشه تا روز قیامت. غیر او نمى باشد و غیر از او چیزى نخواهد آمد" این ارزش های دینی تغییر پذیر نیست و نسخه کامل و نهایی برای ادامه حیات بشریت است.

با گسترش این شبکه در جامعه ما که طبق آخرین برآورد ها بیش از 5 میلیون نفر کاربر در ایران دارد، روز به روز شاهد آن هستیم که قبح زدایی انتشار تصاویر خصوصی و شخصی، به خصوص در میان بانوان و دختران جوان رو به گسترش است. به عبارت دیگر غرب با رواج و ترویج این شبکه به اصطلاح اجتماعی روند قبح زدایی از پدیده بد حجابی و بی حجابی را در دستور کار خود قرار داده است. جالب خواهد بود که اگر بدانیم مالکیت شبکه اینستاگرام در دستان مالک شبکه فیس بوک است و در سال 2012 مارک زاکربرگ شبکه ایسنتاگرام را به قیمت یک میلیارد دلار خرید و امروز بخشی از فعالیت های خود را به توسعه اینستاگرام معطوف کرده است.

تحقیقاتی که اخیراً توسط یک پژوهشکده مطالعات و تحقیقات انجام شد نیز موید همین مطلب است که بر اساس یافته های آن پژوهش، اصلی ترین عامل در گسترش پدیده بد حجابی و بی عفتی، شبکه های اجتماعی غربی و ماهواره است. طبق یافته های این پژوهش افرادی که در وضعیت میانه از نظر حجاب هستند نیز مستعد گرایش به سوی بد حجابی هستند. این مسأله به دلیل روند تغییر ارزش هاست که در حال حاضر در برخی از شهر های بزرگ در حال انجام است و منجر به مسابقه "جلب توجه" در میان برخی از بانوان و دختران جوان این شهر ها شده است. این مسابقه تفاخر و تجمل به این مسأله منجر شده که برخی از دختران و یا پسران تلاش کنند با حضور در برخی از میهمانی های خاص و گرفتن تصاویر در خانه های خاص و با ظواهر متفاوت، خود را در معرض دید و توجه قرار دهند. شاید ماجرای "پسر معروف انستاگرام" هنوز از یاد کسی نرفته باشد که با وجود اینکه وضعیت زندگی این جوان در حد متوسط به پایین بود، با حضور در میهمانی های خاص و اصرار به عکس انداختن با دختران در آن میهمانی ها توانسته بود به خود، لقب پسر معروف بدهد و یا اینکه ماجرای "دختر پورشه سوار" که چندی پیش با تصادفی مهیب فوت کرد ولی بعد معلوم شد که متعلق به یک خانواده متوسط در یک محل متوسط شهر تهران است.

وقتی که اخبار این حوزه به طور تخصصی رصد شود شاید نگرانی طیف دغدغه مند جامعه نیز بیشتر شود که متوجه شویم این مسابقه تفاخر، تجمل، بی عفتی و بی حجابی در حال سرایت به شهر های دیگر است. امروز دیگر عکس های "خود افشا کننده" در برخی صفحات خاص دیده نمی شود، بلکه شاهد هستیم این قضیه به سرعت در حال گسترش و سرایت به سایر افراد در مراکز استان ها و حتی شهر های کوچک تر است. این بدین معناست که شبکه اینستا گرام به طور خیلی نرم ولی با سرعتی بسیار سریع در حال تغییر ارزش های جامعه اسلامی ایران است.

 

 

شبکه اجتماعی اینستاگرام بد حجابی تصاویر خصوصی