اما و اگرهای روابط با ترکیه

 ترکیه با جمعیتی بالغ بر 77 میلیون نفر در همسایگی ما می‌تواند به عنوان دروازه اروپا نقش ایفا کرده و راه گشای خوبی برای مبادلات پسابرجامی باشد. اما نکته مهم در این زمینه اختلاف نظرهایی است که میان ائدولوژی‌های دو کشور گاهی چنان خودنمایی می کند که از سرعت همکاری میان این دو همسایه قدیمی می کاهد. در این میان کشورهایی که از دیرباز به منطقه خاورمیانه چشم دوخته اند این خلاء ها را حس کرده و در مواقع مناسب از آن ها استفاده می کند که این خود باعث افزایش هرچه بیشتر تنش ها در منطقه می شود. در سال های گذشته و پس از بوجود آمدن داعش و موضوع دلخراش پناه جویان این اختلافات بیشتر خودنمایی کرده است. 

دو کشو ایران و ترکیه به حدی در منطقه تاثیر گذار و قدرتمند هستند که با همکاری هم می تواند بسیاری از مشکلات را از میان بردارند و به ثبات منطقه کمک شایانی کنند. اما سناریو می تواند برعکس هم باشد وقتی دو قدرت بزرگ منطقه سر ناسازگاری با هم داشته باشند اوضاع می تواند از کنترل خارج شود و از این موضوع بیش از همه قدرت های منطقه که سعی دارند از نمد آشوب ها برای خود کلاهی بسازند سود می برند.

پس از برجام تمام کشورها راهی ایران شدند تا از قافله مبادلات اقتصادی و سیاسی پسا برجامی عقب نمانند نخست وزری ترکیه نیز شنبه گذشته به همراه هئیتی برای افزایش مبادلات اقتصادی و تثبیت روابط سیاسی به تهران آمد.
 

این کشور جز 6 کشور اول دنیا از نظر صنعت توریسم است که البته پس از وقایع ماه های گذشته و بمب گذاری هایی که در شهرهای این کشور انجام شد راههای این شریان حیاتی هم تا حدودی بسته شده است و ترکیه ضرورت بهبود روابط را با کشورهای منطقه بیش از پیش احساس کرده است.

اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در نشست خبری با داوود اوغلو نخست وزیر ترکیه که به ایران سفر کرده است، با تشریح اهمیت ویژه این سفر و ملاقات‌های دوجانبه گفت: دو کشور ایران و ترکیه همکاری‌های بسیار خوبی در زمینه‌های مختلفی داشتند و به‌خصوص از زمانی که حزب عدالت و توسعه در این کشور حاکم شده روابط دو کشور به شکل قابل توجهی گسترش یافته است.

وی افزود: روابط سیاسی خوب و تاثیرگذاری داریم و مخصوصا در شرایطی که شاهد اوضاع نابسامان منطقه هستیم و گروه‌های تروریستی امنیت و ثبات منطقه را تحت تاثیر قرار داده‌اند روابط دو کشور در رسیدن به ثبات تاثیر بالایی می‌تواند داشته باشد.
 

معاون اول رئیس جمهور با اشاره به برخی اختلافات میان دو کشور گفت: در کنار مشترکات فراوانی که داریم ممکن است دو کشور اختلاف‌نظرهایی در برخی موارد داشته باشند که با مدیریت اختلافات می‌توانیم منطقه را به سمت ثبات حرکت دهیم.

حجت الاسلام حسن روحانی در دیدار با نخست وزری ترکیه اضهار کرد: اساس تفکر دینی در دو کشور با برخی کشورهای خشونت‌طلب کاملاً متفاوت است، امروز برقراری وحدت اسلامی و همبستگی  میان مسلمانان رسالت و وظیفه بزرگ همگانی است و تهران و آنکارا به عنوان دو کشور مهم همسایه می‌توانند در برقراری اتحاد دنیای اسلام، گام‌های سازنده و مؤثری بردارند.

رئیس‌جمهور ضرورت مبارزه با تروریسم را به عنوان یک خطر و تهدید مشترک برای همه ملت‌ها مورد تأکید قرار داد و گفت: کشورهای بیگانه، به دنبال حل و فصل ریشه‌ای مشکلات منطقه‌ای نبوده و صرفاً به دنبال منافع خود هستند. لذا معتقدیم مشکلات منطقه باید توسط کشورها و ملت‌های منطقه حل و فصل شود و بدون تردید همکاری ایران و ترکیه در ایجاد صلح پایدار در منطقه نقش سازنده‌ای خواهد داشت.

روحانی با تأکید بر نقاط مشترک موجود میان تهران و آنکارا، تصریح کرد: در اینکه باید به تمامیت ارضی کشورها احترام گذاشته شود، آینده هر کشوری توسط مردم آن کشور تعیین شود و جنگ و خونریزی متوقف شده و به آوارگان امدادرسانی شود، اختلاف‌نظری بین دو کشور وجود ندارد و تهران و آنکارا با اشتراک نظر در این موارد می‌توانند در کنار یکدیگر،  گام های جدی و مفیدی را برای حل و فصل گام به گام مسایل و مشکلات منطقه بردارند.

روحانی اضافه کرد: امروز چشم بسیاری از ملت‌های منطقه به همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه است، تا کشورهای مسلمان توان و پتانسیل خود را در مسیر حل مشکلات موجود هم‌افزا کنند.

وی با تأکید بر تأثیرات مثبت همکاری‌های مشترک تهران – آنکارا در حل و فصل مسایل منطقه‌ای اظهارداشت: ایران و ترکیه دارای اهداف و منافع مشترکی هستند و باید با همکاری و هماهنگی یکدیگر و تمرکز روی مبارزه با تروریسم به عنوان دشمن مشترک، پایه های صلح و ثبات را در منطقه مستحکم سازند.

روحانی در ادامه سخنان خود با تأکید بر اینکه برخی مشکلات منطقه در روابط دو جانبه تهران – آنکارا خللی ایجاد نکرده است، اظهارداشت: هیچ مانعی در توسعه روابط دو کشور وجود ندارد و امروز فرصت مناسبی است تا در مسیر گسترش هر چه بیشتر روابط تهران - آنکارا حداکثر بهره‌برداری را در راستای منافع دو ملت به عمل آوریم.

رئیس‌جمهور خاطر نشان کرد: تهران و آنکارا ظرفیت‌های زیادی برای گسترش روزافزون روابط خود در بخش‌های مختلف بویژه در زمینه حمل و نقل، انرژی، تجارت، سرمایه‌گذاری مشترک، گردشگری و علمی و فناوری دارند و آمادگی داریم در همه این زمینه‌ها همکاری‌های مشترکی را با یکدیگر آغاز کنیم.

روحانی بر ضرورت فعال‌تر شدن کمسیون‌های همکاری مشترک تأکید و اظهار امیدواری کرد تدوین راهکارهای عملیاتی در آینده نزدیک باعث شود در روابط دو کشور تحول نوینی ایجاد گردد.

محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت هم در نشست خبری خود با اصحاب رسانه درباره روابط ایران و ترکیه گفت: ما حتی در دوران تحریم نیز روابط خیلی خوبی داشتیم و هم اکنون در فضای پساتحریم هم توسعه روابط با کشور دوست و برادر، ترکیه، مهیاتر است. مذاکراتی نیز در این باره شده و البته برخی عوامل حاشیه‌ای نیز از جمله انتخاب برخی از روسای جمهور سایر کشورها در این بین بود که مذاکرات نشان داد این مسایل نیز قابل حل است.

همان طور که رئیس جمهوری هم به درستی در دیدارش با داوود اغلو بیان کرده است یکی از مسائل مهم منطقه و البته نکته مهم میان دو کشور همین موضوع مبارزه با تروریسم است که اگر نسبت به آن غفلت کنیم می تواند بر روابط دو کشور سایه افکند از این رو می طلبد با تکیه بر مشترکات دینی، جغرافیایی، فرهنگی و منطقه ای اختلافات را کنار بگذاریم تا هرچه سریع تر با هدایت این دو قدرت بزرگ منطقه به آرامش برسد.