تسهیلات خاص برای پاکی سربازان معتاد

پادگان های نظامی و سربازخانه ها نیز از دام شوم اعتیاد مصون نماده اند،مسئولان ستاد مبارزه با مواد مخدر بارها اعلام کرده اند یک درصد جمعیت دانش آموزی و بیش از دو و نیم درصد از جمعیت دانشجویی کشور مصرف کننده مواد مخدر هستند،بطور طبیعی سربازخانه ها و پادگان های نظامی نیز نیروهای خود را از همین جوانان تامین می کنند و به تبع وجود تعدادی از افراد معتاد در سربازخانه ها دور از ذهن نخواهد بود.

پرویز افشار،معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد مخدر در خصوص تعداد سربازان معتاد می گوید:از آنجا که سربازان ما از جامعه دانشجویی و دانش آموزی جدا نخواهند بود می توان بصورت تخمینی میزان مورد اشاره را حدس زد.

وی معتقد است به نوعی می توان آمار معتادان مشمول خدمت سربازی را به میزان اعداد و ارقام اشاره شده در خصوص میزان اعتیاد در دانش آموزان و جمعیت دانشجویی کشور تخمین زد.

اگرچه نمی توان به آمار دقیقی در خصوص تعداد افراد  معتاد سرباز اشاره کرد اما بدون تردید انکار وجود چنین پدیده تلخی در پادگان ها و در میان سربازان نظام وظیفه نیز غیر ممکن است.

فروش مواد مخدر میان آنها،شیوه های مصرف مواد مخدر به اشکال نامتعارف و گاه دودکردن و استعمال دم عقرب به امید نئشگی،موید وجود پدیده مذکور در چنین مناطقی است.

**ارائه تسهیلات خاص به سربازان معتاد

چندی پیش پرویز افشار،معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد مخدر از مهلتی خبر داد که مقرر است به مشولان و سربازان معتاد داده شود تا در بازه زمانی تعریف شده به ترک اعتیاد و قطع مصرف مواد مخدر مبادرت ورزند.

تسهیلاتی که صرفا به سربازان آلوده به مواد مخدر داده می شود و جوانان و نوجوانان سالم دیگر از آن بی بهره هستند.

تسهیلات در نظر گرفته شده شامل تامین فرصت ترک اعتیاد برای سربازان مبتلا می شود و برای افراد و سربازانی که اعتیاد آنها در دوران خدمت اثبات می شود نیز مرخصی استعلاجی در نظر گرفته می شود تا  به ترک مواد مخدر اقدام کنند و در صورت اثبات اعتیاد در طول سنوات خدمت، سربازان معتاد مشمول اضافه خدمت نخواهند شد.

بطور یقین تسهیلات فوق خوشایند آن عده از سربازانی خواهد بود که گرفتار اعتیاد شده اند،البته چنین تصمیماتی نه برای خوشحالی و خشنودی مشمولان،بلکه با هدف کاهش و مهار اعتیاد نیروهای سربازِ زیر پرچم اتخاذ شده است.

لذا دور از ذهن نخواهد بود که در سایه ترک اعتیاد،تعدادی از سربازان ورود به خدمت نظام وظیفه را به تعویق می اندازد والبته برخی دیگر نیز آن را فرصتی می پندارند که در پی آن قادر خواهند بود از مرخصی ویژه ای برخوردار شوند.

**فرصت ترک،تدبیر یا تبعیض؟

ایجاد فرصت ترک برای معتادان به عقیده برخی از کارشناسان،تصمیمی تبعیض آمیز است که باعث پدیدار شدن حسی ناخوشایند در میان سربازان پاک خواهد شد،سربازانی که به دلیل پاکی از فرصت و مرخصی ویژه ای که برای مبتلایان به اعتیاد در نظر گرفته شده،محروم هستند.

هومان نارنجی ها،کارشناس اعتیاد و مدیرکل سابق امور فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر از نمونه افرادی است که به این نظریه اعتقاد دارد و آن را تبعیض آمیز می پندارد.

سعید صفاتیان،عضو کمیته مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز از نمونه صاحب نظرانی است که اصل تصمیم را سازنده عنوان می کند که البته معتقد است در اجرا باید دقت نظر بسیاری لحاظ شود.

دغدغه های صفاتیان از جنس دیگری است،دل مشغولی وی معطوف به شفاف نبودن شیوه های درمان،هزینه های آن و مراکزی است که مقرر است پذیرای مشمولان و سربازان باشند،طولانی بودن پروسه درمان و اینکه آیا دستگاه های اجرایی دخیل در این کار،پای کار می آیند یا خیر از نمونه دغدغه های صفاتیان در این عرصه محسوب می شود.

وی عمده ترین چالش پیش رو در درمان و ترک جوانان ونوجوانان مشمول این تسهیلات را،معطوف به سن و سال این طیف می داند، یعنی افراد زیر 20سال که معمولا با مقاومت برای ترک روبرو هستند، زیرا مقتضیات این سن و سال و روحیات خاص به این دوران،رغبت کمتری را برای ترک اعتیاد از خود نشان می دهد چراکه هنوز اعتیاد خویش را باور نکرده اند.

در  واقع،فرد معتاد برای ترک،نیاز به انگیزه دارد،جوانی که  نه خانواده خود را از دست داده و نه موقعیت و مقبولیت اجتماعی خود را،به تبع از انگیزه کافی برای ترک برخوردار نیست.

**منابع هزینه درمان چگونه تامین خواهد شد؟

دغدغه های دیگری نیز در خصوص طرح مورد اشاره مطرح است،نخست سوء استفاده از چنین تسهیلاتی با تظاهر به اعتیاد برای فرار از خدمت سربازی و از سوی دیگر استفاده از مرخصی در نظر گرفته شده برای اعتیاد و نحوه تامین منابع درآمدی درمان آن ،از نمونه دغدغه هایی به شمار می رود که از سوی برخی صاحب نظران و کارشناسان مطرح می شود.

اگر منابع مورد اشاره از محل درآمدها و اعتبارات دولتی تامین شود که باری سنگین خواهد بود بر دوش دولت و از سوی دیگر اگر تامین هزینه ها به افراد معتاد واگذار شود یقینا برخی از تقبل آن شانه خالی می کنند.

البته آنطور که افشار،معاون ستاد مبارزه با مواد مخدر عنوان کرده،مقرر است هزینه های این طرح از محل بیمه سلامت تامین شود،اما بدون شک نام بیمه سلامت نیز با بدهی و معوقات بسیاری گره خورده، بدهی هایی که بخشی از آن که مربوط به سنوات و سالهای 93،92 و 94 می شود و هنوز پرداخت نشده است.

از سوی دیگر تجربیات پیشین نشان داده است که اساسا بیمه ها در تقبل و پرداخت هزینه های درمان معتادان ضعیف عمل می کنند.

با این اوصاف،بدون شک طرح مذکور،ایده ای سازنده در مهار،پیشگیری و کنترل اعتیاد در جمعیت گرفتار به این معضل  در مقطع سربازی محسوب می شود،اما طی طریق و طی مسیر این راه پر سنگلاخ و پر پیچ و خم با دشواری ها و موانع بسیاری روبرو است.