واکاوی شکست حزب «مادورو» در انتخابات پارلمانی/ یاران چاوز در تنگنا

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- دکتر احمد سبحانی؛ سفیر سابق ایران در ونزوئلا در یادداشتی اختصاصی برای «پارس» در واکاوی شکست یاران چاوز در انتخابات اخیر ونزوئلا پرداخت و در همین راستا نوشت:

یکی از عمده ترین دلایل شکست حزب حاکم در ونزوئلا پایین آمدن قیمت نفت و قبل از آن تعهداتی است که دولت ایجاد کرده بود؛ به گونه ای که دولت یارانه های وحشتناکی را پرداخت می کرد. به عنوان مثال گرچه به سختی به باور می نشیند اما در این کشور تقریبا با یک دلار در بازار آزاد امکان خرید هزار لیتر بنزین وجود داشت. در این شرایط هر کالای اساسی که با این قیمت در ونزوئلا توزیع می شد، به کشورهای همسایه نیز قاچاق می شد. امروز تفاوت نرخ ارز حدودا بیش از صد برابر است. زمانی قیمت بلیط هواپیما به نرخ رسمی به فروش می رفت و حتی کشورهای همسایه نیز مسیر خویش را از خطوط هوایی ونزوئلا انتخاب می کردند.

این بی تدبیری ها باعث شد که صندوق شدیدا خالی شود و از آن جایی که پرداخت یارانه به مردم به صورت مستقیم انجام می شد و سرمایه گذاری چندانی نیز در کشور نشده بود، این عوامل باعث شد که با پایین آمدن قیمت نفت به دولت ضربه بخورد و نتواند به تعهدات خویش عمل کند و با کمبود مواد غذایی در بازار مواجه شد؛ همه این عوامل منجر شد که مردم نسبت به دولت طرد شوند؛ اگرچه هنوز یک اقلیت بسیار قوی طرفدار دولت هستند، اما اکثریت مردم به سمت اپوزیسیون رفتند. 

اگر شرایط بهتر شود و دولت بتواند حزب و دولت را بازسازی کند، احتمال می رود که در انتخابات بعدی که انتخابات شهرداری ها و فرمانداری ها است، دوباره پیروز میدان باشد؛ چرا که این کار را قبلا هم انجام داده بودند. در انتخابات قبلی که شرایط اقتصادی چندان خوب نبود، اما پیروزی طرفداران دولت در سطح خیلی بالا قرار داشت. الان هم بسیاری از این مردمی که به برخی از نمایندگان اپوزیسیون رای داده اند، اکثر آن ها در ته دل طرفداران چاوز هستند و وی را دوست دارند؛ ضمن این که تعدادی از آن اقلیت خاموش به طف اپوزیسیون کشیده شده اند. 

ولی به هر حال رفتارهایی که از دولت سر زد و پایین آمدن قیمت نفت باعث شد که این عوامل دست به دست هم دهند و در شرایط بد اقتصادی مردم را به طرف اپوزیسیون دولت بکشانند. برخی از سیاست های غلط اقتصادی هنوز هم ادامه دارد؛ به طوری که به عنوان مثال ماشین های قدیمی 8 سیلندری که 30 لیتر در هر 100 کیلومتر می سوزانند، هنوز در ونزوئلا استفاده می شود. دولت مردان نتوانستند سیاست درستی را اعمال کنند و از سرمایه کشور به گونه مناسب استفاده کنند. اما بایستی توجه داشت که دولت جدید کاریزمای دولت قبلی و کاریزمای دولت آقای چاوز را ندارد؛ گرچه در طرفداران چاوز هم ریزش اتفاق افتاد. افرادی از طرفداران چاوز - اپوزیسیونی که شاید بعضی از آن ها چاوزیستی نیز باشند- با دولت قدری فاصله پیدا کردند. 

زمان آقای چاوز هم غرب ستیزی و ظلم ستیزی وجود داشت اما مردم با این امر مشکلی نداشتند؛ لذا سوء تدبیر در مسائل اقتصادی عامل اصلی شکست حزب مادورو است. اگر ابتدای دولت آقای چاوز هم در نظر گرفته شود، قیمت نفت حدودا 9 دلار بود؛ لذا آن موقع هم دولت در ضعیف ترین وضعیت خویش قرار داشت. اما با بالا رفتن قیمت نفت، دولت فضای تنفسی پیدا کرد که بتواند پول را در جامعه تزریق کند. 

بایستی توجه داشت که متاسفانه جامعه ونزوئلا یک جامعه مصرفی است و تقریبا هیچ تولیدی وجود ندارد و همه کالاها وارداتی هست. این جامعه که از قبل نیز در این شرایط قرار داشت، در زمان آقای چاوز هم به این گونه ادامه پیدا کرد اما با پایین آمدن قیمت نفت، دولت از این شرایط ضربه  خورد. هنوز مردم ونزوئلا غرب دوست نیستند و اصولا عمده مردم آمریکای لاتین نسبت به دنیای غرب نظر مثبتی ندارند.

در رابطه با مناسبات ایران و ونزوئلا نیز بایستی اشاره کرد که قبل از آقای چاوز این مناسبات وجود داشت و بعد از وی نیز این مناسبات ادامه پیدا خواهد کرد. دولت فعلی «دولت دوست» خواهد بود؛ گرچه دولت آقای چاوز برای ایران «دولت برادر» بود. حال اگر مخالفین چاوز هم بر سر کار آیند، به مسائل داخلی این کشور مربوط است و نه جمهوری اسلامی ایران رابطه خویش را قطع می کند و نه آن ها خواستار قطع رابطه هستند. البته مناسبات به گرمی سابق نخواهد بود و در یک روند طبیعی خویش پیش خواهد رفت. 

همچنان بایستی اشاره کرد که بخش هایی از اپوزیسیون بسیار عاقلانه رفتار می کنند و اگر آن بخش عاقل-تر اپوزیسیون تقویت شود، رابطه خویش را با ایران ادامه خواهد داد؛ حتی بخشی از رابطه اقتصادی که با ونزوئلا وجود داشت، امکان ادامه این رابطه از سوی آن ها وجود دارد. 

تصور می شود که دولت مردان کشورمان نیز بیش از اندازه به مذاکرات هسته ای وزن اختصاص دادند و همه تخم مرغ های خویش را در آن ظرف چیدند؛ لذا نه تنها توجه به آمریکای لاتین کم شد بلکه توجه به روابط دوجانبه با خیلی از کشورهای دنیا کاسته شد. آمریکای لاتین هم شامل این داستان شده است و الان امید می رود که دولت بتواند این موضوع را جبران کند و نشانه هایی مبنی بر توجه بیشتر به همه کشورها دیده می شود که رویکرد درستی است.