چهار عاملی که سقوط آل سعود را سرعت می بخشد

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- در طی یک سال گذشته عربستان سال بسیار پر تلاطمی را پشت سر گذاشت. پس از فوت ملک عبدالله، حوادث و بحران های سعودی ها نیز سرعت بیشتری گرفت. این بحران ها که عربستان به دنبال بهره برداری از آن ها بود خود به عامل و ابزاری علیه موجودیت سعودی ها تبدیل شده است. چرا که این خاندان با بی تدبیری و بدون آینده نگری سیاست خارجی و داخلی خود را بنا نهاده است و به همین جهت نتیجه کار مطابق پیش بینی ها محقق نخواهد شد. در این میان چهار مشکل و بحران بیش از دیگر مشکلات برای عربستان هزینه بر خواهد بود:

* کاهش قیمت نفت

عربستان برای مقابله با قدرت روز افزون ایران در منطقه به صورت عمدی اقدام به کاهش قیمت نفت کرد. چرا که تصمیم گیران سعودی با رصد تحریم ها علیه ایران به این نتیجه رسیده بودند که در صورت قطع درآمدهای نفتی و کاهش بی سابقه آن، ایران از بسیاری از حوزه های نفوذ و خواسته های خود در منطقه نیز دست خواهد کشید. اما بر خلاف پیش بینی ها این اقدام نه تنها تاثیری بر رفتار ایران در یک سال گذشته نداشته است بلکه سیر حوادث کاملا در راستای منافع ایران در منطقه پیش می رود. از سوی دیگر عربستان با کسری بودجه بسیار بالایی روبرو شده است که  روزنامه فایننشال تایمزآن را  ٧٣ میلیارد دلار می داند .

* حمایت از داعش

حمایت عربستان از تروریست های داعش نیز اشتباه دیگری بود که سعودی ها در عرصه خارجی مرتکب شدند. سقوط نظام سوریه به تنها هدف عربستان در چند سال گذشته تبدیل شده بود. آن ها برای رسیدن به این مهم از هیچ تلاشی کوتاهی نکردند و هزاران تروریست داعشی را مجهز و روانه سوریه کردند. حاصل و نتیجه این کار کشته شدن ده ها هزار از مردم سوریه بود و بشار اسد در این کشور نه تنها سقوط نکرد بلکه پس از گذشت چهارسال از بحران سوریه، کشورهای غربی سرانجام در برابر بشار اسد کوتاه آمده و دیگر خواستار سقوط وی نیستند. در این میان عربستان وجهه خود را بار دیگر به عنوان حامی تروریسم نشان داد و به هیچ هدفی در این مورد دست نیافت. اکنون به نظر می رسد تروریست ها داعش به سمت ریاض تغییر مسیر دهند و این کشور را وارد بحرانی هویتی کنند. انفجارهای اخیر در این کشور که داعش مسئولیت آن ها را به عهده گرفت شاهدی بر این مدعاست.

* جنگ یمن

سعودی ها که در هدف خود یعنی براندازی و سقوط نظام سوریه ناامید شده بودند این بار به دنبال به قدرت رسیدن ملک سلمان، همسایه جنوبی خود یعنی یمن را مورد حمله قرار دادند. پیش بینی آن ها این بود که در مدت کوتاهی خواهند توانست یمن را اشغال کنند و مزدوران خود را در این کشور به قدرت برسانند. اما با گذشت بیش از ٦ ماه از این جنگ نه تنها سعودی ها به اهداف خود در یمن نرسیده اند بلکه استان های جنوبی عربستان نیز مورد حمله انقلابیون یمنی قرار گرفته است. گزارش های غیر رسمی نشان می دهد در جنگ یمن بیش از ٦٠ میلیارد دلار زیان به عربستان وارد شده است. از سوی دیگر مردم یمن با تجاوز عربستان به کشورشان به دنبال تلاش برای آزادی استان های نجران، جیزان و عسیر هستند که عربستان آن ها را تصرف و اشغال کرده است. جنگ یمن نیز که سعودی ها به دنبال آن بودند تا آن را بعد از ناکامی در جنگ سوریه به عنوان برگ برنده ای معرفی کنند اکنون به باتلاقی برای سعودی ها تبدیل شده است.

* فاجعه منا

اما شاید بتوان بزرگترین بحران کنونی عربستان را بی کفایتی و بی تدبیری سعودی ها دانست. این کشور که صاحب بزرگترین ذخایر نفت در دنیا است تاکنون نتوانسته سیستم مدیریتی کارآمدی را تشکیل دهد. در جریان عید قربان و مراسم رمی جمرات در منا بیش از ٤ هزار نفر از حجاج کشته شدند. فارغ از دلیل این حادثه، ناکارامدی و بی کفایتی سعودی ها بار دیگر ثابت شد. این امر می تواند مشروعیت داخلی آل سعود را بیش از پیش ضعیف تر کند. چرا که رژیمی که کارامدی داخلی نداشته باشد نمی تواند در سیاست خارجی نیز موفق عمل کند و اکنون فاجعه منا بزرگترین نماد ناکارامدی ال سعود است .

برآیند چهار بحران فوق می تواند عربستان را در دو عرصه داخلی و خارجی دچار تنگناهای شدیدی کند و در صورتی که این کشور مسیر درست تعامل با کشورها را در پیش نگیرد این چهار بحران توانایی وارد کردن ضربات اساسی بر موجودیت و بقای سعودی ها را دارد.