به گزارش پارس، محمدعلی دستمالی کارشناس مسائل منطقه در گفت‌وگو با فارس، در خصوص حمله جنگنده‌های ترکیه به مواضع پ.ک.ک در اقلیم کردستان عراق و نیز شمال سوریه گفت: این اقدام تحت هر شرایطی مصداقی از تجاوز به حریم همسایه است. ترکیه در چند دهه اخیر حتی در دوران حکومت بعث هم برای حملات خود هیچگاه مجوزی از عراق کسب نکرد و ورود هواپیماهای ترکیه به حریم هوایی عراق مبتنی بر یک سنت قدیمی است.

وی افزود: ارتش ترکیه در گذشته نیز هرگاه در شرایطی قرار می‌گرفت که حجم تهدیدات نظامی پ.ک.ک را در حد و اندازه‌های بالایی حس می‌کرد، دست به این اقدام می‌زد.

این کارشناس مسائل منطقه با اشاره به مشکلات بزرگی که حکومت مرکزی عراق با آن روبروست و حاکمیت دولت مرکزی به شکل کامل بر کل کشور ساری و جاری نیست، یادآور شد: اقلیم کردستان عراق هم از لحاظ سیاسی و حقوقی تعاریف خاصی دارد که بغداد نمی‌خواهد در این باره واکنش‌های تندی از خود نشان دهد.

دستمالی به عدم مخالفت و موضع گیری سخت از سوی طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در قبال حمله ترکیه به شمال عراق اشاره کرد و افزود: مقامات آمریکایی در روزهای اخیر بارها در کنفرانس‌های مطبوعاتی و بیانیه‌های خود از این اقدام ترکیه حمایت کرده و پ.ک.ک را یک گروه تروریستی نامیده‌اند و اقدامات این گروه را تهدید علیه امنیت ملی ترکیه محسوب کرده‌اند. بان‌کی‌مون دبیرکل سازمان ملل نیز از ترکیه حمایت کرده و اتحادیه اروپا هم واکنش تندی نشان نداد. در منطقه هم تنها جمهوری اسلامی ایران است که آن هم، واکنش نه چندان تندی از خود نشان داد.

وی با بیا اینکه توجیه ترکیه این است که برای رفع تهدیدات امنیتی ناچار است دست به چنین اقداماتی بزند، خاطرنشان کرد: ولی باید این موضوع را پذیرفت که ادامه این وضعیت عملاً باعث می‌شود که اقلیم کردستان عراق در وضعیتی بسیار بحرانی‌تر قرار بگیرد. در شرایطی که اقلیم کردستان با بحران اقتصادی و سیاسی روبروست و به دلیل اختلافات نفتی و سیاسی اربیل و بغداد، بودجه‌ای برای پرداخت حقوق کارمندان و پیشمرگه از سوی بغداد به اربیل ارسال نمی‌شود و از دیگر سو درباره ادامه یا عدم ادامه ریاست مسعود بارزانی اختلاف نظر وجود دارد و بیش از ۲ میلیون آواره در کردستان عراق به سر می‌برند، حمله نیروی هوایی ترکیه به اقلیم کردستان عراق و عملیات در آنجا کار را برای بارزانی و دولت اقلیم کرستان بسیار دشوارتر کرده است.

این کارشناس در خصوص موضع بارزانی در حمایت از حمله ترکیه به مواضع کردهای پ.ک. ک نیز گفت: بارزانی در مقابل ترکیه در شرایط سختی قرار دارد. پیش از آنکه ما واکنش بارزانی به اقدام ترکیه را بررسی کنیم باید به گذشته‌ نگاهی کرده و اختلافات پ.ک.ک و بارزانی را رصد کنیم. اختلافات اساسی که بین حزب دموکرات کردستان عراق و پ.ک.ک وجود دارد به اوج خود رسیده است.

دستمالی با ذکر این نکته که بارزانی قصد داشت نشستی مهم و همه جانبه را ۲ سال پیش در اربیل با عنوان «کنگره ملی کرد» برگزار کند و قرار بود همه احزاب کردی از ۴ کشور منطقه و حتی کردهای اروپا حضور داشته باشند و تصمیمات مهمی اتخاذ شود و الگویی شبیه اتحادیه عرب یا اتحادیه آفریقا در آن شکل بگیرد و کردها هم صاحب نهادی شوند که همه آنها را زیر یک سقف جمع کند، خاطرنشان کرد: اما اختلاف نظرهای جدی پ.ک.ک و بارزانی بر سر تقسیم قدرت و انتخاب اعضای کمیته و رهبری باعث شد که این قضیه عملاً به فراموشی سپرده شود و پس از آن هم در خصوص چند و چون مبارزه با داعش شاهد یک رقابت سخت بین این دو جریان بودیم.

وی ادامه داد: امروز تنها یک روز از سالگرد حمله وحشیانه داعش به شنگال یا سنجار می‌گذرد که تراژدی عظیمی در آنجا رقم خورد و بیش از ۱۴۰۰ زن و دختر ایزدی ربوده و بسیاری از آنها فروخته شدند، اما علی‌رغم آنکه انتظار می‌رفت این جنایت عظیم، کردها را متحد کند، هنوز هم شاهدیم که به خاطر رقابت سختی که بر سر تقسیم قدرت بین پ.ک.ک و بارزانی وجود دارد، این دو حزب نمی‌خواهند که شنگال را از وجود داعش پاک کنند.

این کارشناس با اشاره به اینکه هر یک از دو قطب کردی معتقد است که اگر چنین اقدامی کند طرف مقابل امتیاز و سهم پیروزی را در شنگال به تنهایی به یغما می‌برد، گفت: بر همین اساس است که هر یک از دو جریان پ.ک.ک و بارزانی گروهی از کردهای ایزدی را مسلح کرده‌اند و دست به موازنه در آنجا زده‌اند و اقدام خاصی برای بیرون راندن داعش انجام نمی‌دهند.

دستمالی ادامه داد: در شرایط کنونی هم که ترکیه دست به حمله به اقلیم زده انتظار می‌رفت که بارزانی هم در همان ساعات اولیه با صدور یک بیانیه جدی و قاطعانه این اقدام ترکیه را محکوم کند، اما چنین نشد و بارزانی پرهیز کرد.

وی به آخرین بیانیه‌ صادر شده از سوی بارزانی اشاره کرد که دلالت بر ۲ موضوع داشت و اظهار داشت: بارزانی اعلام داشت که کشتن افراد غیرنظامی در بمباران‌های هوایی ترکیه هیچ توجیهی ندارد و ما این اقدام را نمی‌پذیریم. در بمباران برخی مناطق کوهستانی قندیل در کنار مواضع پ.ک.ک، یک روستا نیز مورد حمله قرار گرفت و تعدادی از روستاییان جان خود را از دست دادند که بارزانی این اقدام را ناپسند دانست و در کنار آن به این موضوع اشاره کرد که لازم است پ.ک.ک آتش جنگ را از خانه آنها بیرون ببرد.

این کارشناس مسائل منطقه با بیان اینکه بارزانی صراحتاً اعلام کرد که این اقدامات پ.ک.ک بوده که آتش جنگ را مجدداً برافروخته است، یادآور شد: توافقات نفتی و اقتصادی اربیل و آنکارا وضعیت خاصی را به وجود آورده و بوی این می‌آید که در آینده هم بارزانی در مقابل برخی دیگر از اقدامات ترکیه کوتاه آید و امتیازات بیشتری به اردوغان و داود اوغلو دهد.

دستمالی ادامه داد: نکته دوم این است که بارزانی فعلاً در موقعیتی نیست که بتواند مواضع قاطعانه‌تری بگیرد، چرا که مسئله ادامه ریاست وی با ابهام روبروست و فعلاً از تمامیت قدرت سیاسی و حزبی خود برخوردار نیست که موضع سخت‌تر و رادیکال‌تری بگیرد؛ اما این موضوع نباید فراموش شود که این قضیه در حافظه تاریخ می‌ماند و در آینده از بارزانی انتقاد می‌شود و همه اذعان خواهند کرد که در سال ۲۰۱۵ و در شرایطی که ترکیه بارها اقلیم کردستان را بمباران کرد، بارزانی به خاطر اختلافات عمیقی که با پ.ک.ک داشت و به خاطر برخی منافع سیاسی و اقتصادی در مقابل ترکیه کوتاه آمد و موضع سخت و جدی نگرفت.

وی در خصوص واکنش جمهوری اسلامی ایران در حمله ترکیه به اقلیم کردستان نیز گفت: تصور می‌کنم که در دیپلماسی جمهوری اسلامی بحث کردی تا حد زیادی مغفول مانده است و ما در قضایای مربوط به تحولات کردهای شمال سوریه و برخی تحولات دیگر شاهد این بوده‌ایم که وزارت خارجه در اتخاذ مواضع و در اینکه سیاست روشن خود را اعلام کند، همیشه عقب مانده و به نظر می‌رسد که وزارت خارجه ما شناخت دقیقی از ابعاد تحولات سیاسی کردی ندارد.

این کارشناس با اشاره به اینکه در این حوزه باید کار کارشناسی جدی صورت بگیرد، خاطرنشان کرد: اینکه هر فردی مسئول، یا مرتبط و یا غیرمسئول درباره مسئله حساس کردها اظهارنظر کند و بیانیه دهد کار درستی نیست. ما فراموش کرده‌ایم که کردهای مخالف داعش در شمال سوریه هستند و حملات جدی ترکیه علیه نیروهای پ.ک.ک ساکن در شمال عراق بوده و به عنوان مثال مناطقی مانند قندیل محل درگیری نیروهای کرد و داعش نیست و یکی- دو حمله‌ای هم که در شمال سوریه صورت گرفته به نیت ضربه زدن به کردهای مخالف داعش نبوده که نشان می‌دهد دسته‌بندی و طیف‌بندی انواع گروه‌های کردی و نهادهای اقماری آنها را خوب نمی‌شناسیم و در موضع گیری‌ها یا عقب می‌مانیم یا شتاب‌زده عمل می‌کنیم.

دستمالی افزود: وزارت خارجه و نهادهای دیپلماتیک و دیگر نهادهای مرتبط با کردها در این خصوص باید دقیق‌تر و روشن‌تر عمل کنند.

وی همچنین در خصوص دیدار سفیر ایران در ترکیه با سران حزب دموکراتیک خلق‌ها گفت: معتقدم که این اقدام باید خیلی زودتر و حتی پیش از انتخابات صورت می‌گرفت و ما در آن جا هم شاهد تأخیر هستیم. با وجود آنکه آقای بیکدلی با دیگر احزاب مخالف در ترکیه دیدار کرده بود، این دیدار به تعویق افتاد و معتقدم که باید ارتباط جدی با کردها وجود داشته باشد و حساسیت‌های سیاسی، فرهنگی و پرونده‌های مرتبط و پیرامونی باید به خوبی درک شود.

تجاوز ترکیه جمهوری اسلامی عراق مشکلات