عضو سابق هیأت‌مدیره استقلال
هیأت‌مدیره جدید استقلال موفق می‌شود؟
اصلی‌ترین درآمد باشگاه‌ها از حق پخش تلویزیونی و ماهواره‌ای است. بین ٦٠ تا ٧٠ درصد درآمد باشگاه‌ها از این راه است. اما در ایران این موضوع به رسمیت شناخته نشده است. پس ما یک فضای چالشی ٦٠ تا ٧٠ درصدی داریم.
پايگاه خبري تحليلي «پارس»- رضا صادق‌پور عضو سابق هیأت‌مدیره استقلال که دارای تجارب قابل‌توجهی در ورزش فوتبال و امور اقتصادی است، مانند بسیاری از کارشناسان، دولتی‌بودن را مهم‌ترین ایراد باشگاه‌داری در ایران می‌داند. صادق‌پور که سابقه بازی در تراکتورسازی و سرمربیگری تیم فوتسال استقلال را دارد، راهکارهایی هم برای عبور باشگاه‌های ایران از مرحله کنونی و رسیدن به مرز درآمدزایی دارد. او از تجربه حضورش در هیأت‌مدیره استقلال گفت.
شما در فصل گذشته عضو هیأت‌مدیره استقلال بودید. در سوابقتان حضور در چند باشگاه دیگر هم دیده می‌شود، با توجه به تجاربتان، مهم‌ترین مشکل باشگاه‌داری در ایران را چه می‌دانید؟
ساختار باشگاه‌های ما دولتی است، از ١٦ باشگاه لیگ برتر ١٤تا دولتی‌اند. این نشان می‌دهد اداره باشگاه‌های ما از قانون تجارت تبعیت نمی‌کند. در کشورهای پیشرفته، باشگاه‌های حرفه‌ای فوتبال به‌عنوان شرکت‌های تجاری فعالیت می‌کنند، اما در ایران این‌گونه نیست. بنابراین اولین تفاوت باشگاه‌داری ما با باشگاه‌داری مدرن، نوع اداره باشگاه‌هاست. در ایران نقش دولت در باشگاه‌ها پررنگ است. در این فضا مدیران ما نمی‌توانند در امور مدیریتی مانند یک شرکت تجاری عمل کنند و از خلاقیت و نوآوری بهره ببرند و تصمیم‌ساز باشند. وقتی قرار است در چارچوب مقررات سازمانی و دولتی حرکت کرد، جلو خلاقیت گرفته می‌شود. از طرفی در این فضا مدیران غیرورزشی هم وارد عرصه باشگاه‌داری می‌شوند؛ مدیرانی که شاید در ورزش بوده‌اند ولی با ورزش نیستند. بین در ورزش‌بودن و با ورزش‌بودن تفاوت زیادی است. یکی از دلایلی که ما نتوانستیم در این سال‌ها برای خصوصی‌شدن باشگاه‌هایمان بسترسازی کنیم، همین ورود افراد دولتی بوده است؛ افرادی که گرایش ورزشی حرفه‌ای ندارند. هرچند در دولت کنونی با پیگیری‌های مدیران ورزش به‌ویژه دکتر خادم فرایندی که در ٢٠، ٣٠سال گذشته مغفول باقی مانده بود به سمتی رفت که بستر برای واگذاری آماده شد.
به استقلال بپردازیم. فصل گذشته که در استقلال بودید، چه مشکلات ملموسی را در اداره باشگاه پیش‌روی خود دیدید؟
از ابتدای فصل پس از معرفی هیأت‌مدیره استقلال، ما با چالش‌های زیادی روبه‌رو بودیم. چالش بزرگ ما بدهی‌های گذشته بود. قرارداد حدود ٩٠ درصد بازیکنان تمام شده بود، مطالبات بازیکنان خارجی وجود داشت، حتی قرارداد سرمربی هم به پایان رسیده بود. این موارد فشار روانی زیادی به باشگاه وارد کرده بود. ما صاحب تیمی شده بودیم که بازیکن و مربی نداشت ولی بدهی داشت. در این شرایط ما مدت‌زمان کمی برای تیم‌بستن داشتیم. در همان زمان کوتاه باید اسپانسر قابلی هم برای باشگاه پیدا می‌کردیم که الحق در فرایند شروع، ما خوب کار کردیم. برای اولین‌بار در سال‌های اخیر برای شروع فصل، رقم قابل‌توجه‌ای برای انعقاد قرارداد با بازیکنان در اختیار داشتیم. بخشی از بدهی‌ها هم پرداخت شد. این در حالی بود که فضای کار دشوار بود، در اولین روز باشگاه، در آن پلمب شده بود. تمرکز گرفته شده بود. به‌هرترتیب به میانه فصل رسیدیم. در گذشته بحث واگذاری خیلی پررنگ نبود. پس از مطرح‌شدن موضوع واگذاری، جلساتی فشرده گذاشتیم چون باید شرایط را مهیا می‌کردیم. این جلسات زمان و انرژی زیادی از هیأت‌مدیره گرفت. بعد از اینکه بحث فرایندی پیش آمد، فضای جذب اسپانسر برای ما سخت شد. شرایط برای جذب اسپانسر در سطوح پایین‌تر فراهم نشد. شاید در فصل گذشته نتایج ایده‌آل نبود، اما از نظر مدیریتی با درایت اعضای هیأت‌مدیره و مدیرعامل، توانستیم با آرامش فصل را سپری کنیم، بدون هیچ تنشی که این می‌تواند یک موفقیت باشد.
به بحث نتیجه اشاره کردید. گروهی انتقاد داشتند اگر هیأت‌مدیره برابر سرمربی مقتدرانه عمل می‌کرد، استقلال فصل را بهتر به پایان می‌برد.
تا اواسط نیم‌فصل اول استقلال صدر جدول بود که بعد نتایج ضعیف شروع شد. در آن مقطع فشارهای زیادی روی هیأت‌مدیره بود که ما سرمربی را تغییر دهیم. بررسی‌هایی که انجام شد، به این نتیجه رسید که اعضای هیأت‌مدیره باید از جایگاه سرمربی حمایت کنند. تغییر سرمربی دور از انصاف بود. در نیم‌فصل دوم هم نتایج ما خیلی نامطلوب نبود. ما تا چهار هفته مانده به پایان مسابقات، هم شانس قهرمانی داشتیم، هم شانس حضور در آسیا و منطقی نبود که سرمربی را تغییر دهیم. جلسه‌ای برگزار شد که ما مربی را عوض کنیم. منطقی و عقلانی نبود که چهار هفته مانده به پایان مسابقات، ما مربی را عوض کنیم و درنهایت تصمیم این شد؛ ادامه همکاری با آقای قلعه‌نویی.
به بحث درآمدزایی در باشگاه‌ها بپردازیم. بسیاری از کارشناسان می‌گویند از نام استقلال و پرسپولیس خیلی راحت می‌شود درآمدزایی کرد، اما سوء مدیریت‌ها این اجازه را نمی‌دهد. شما ایراد کار را کجا دیدید؟
ما وقتی لیگ‌های کشورهای معتبر را بررسی می‌کنیم، اصلی‌ترین درآمد باشگاه‌ها از حق پخش تلویزیونی و ماهواره‌ای است. بین ٦٠ تا ٧٠ درصد درآمد باشگاه‌ها از این راه است. اما در ایران این موضوع به رسمیت شناخته نشده است. پس ما یک فضای چالشی ٦٠ تا ٧٠ درصدی داریم.
اما استقلال و پرسپولیس یک بازار چند میلیونی‌اند، به‌نظر می‌رسد بدون حق پخش هم می‌توانند باشگاه‌هایی سودده باشند؟
در اینجا هم باید به صداوسیما اشاره کرد. برنامه‌های ورزشی ما در پنج سال گذشته در راه توسعه درآمد باشگاه بوده است یا نه؟ برنامه‌های ورزشی نباید فقط گزارشی باشد. نکته دوم هم این است که بین فدراسیون فوتبال، سیستم باشگاه‌داری و سیستم بانکی ما خلأ وجود دارد.
ما نتوانستیم پتانسیل‌های باشگاه‌ها را به درستی برای بانک‌ها تعریف کنیم و بالعکس. ما در باشگاه‌ها میلیون‌ها هوادار داریم، باید برای اینها تعریف داشته باشیم. باید در این زمینه مطالعه داشته باشیم. در حوزه دانشگاهی و آکادمیک در این زمینه کار کنیم. به این سمت نرفته‌ایم که بتوانیم از ظرفیت نظام بانکی برای ورزش و باشگاه‌داری استفاده کنیم. تمام انتظارمان از نظام بانکی این است که بیایند و اسپانسر شوند که این طرز تفکر اشتباهی است. نیامدیم ببینیم بانک‌ها چگونه می‌توانند از باشگاه‌ها استفاده کنند. این می‌تواند یک ارتباط دوسویه باشد. از نظر کارمزد می‌تواند برای بانک‌ها سودآور باشد. نظام بانکی توانمند است. حتی می‌تواند در زمینه زیرساخت‌ها به ورزش کمک کند. تاکنون طراحان ما نیامدند بین ظرفیت‌های فوتبال و ظرفیت‌های سیستم بانکی پلی بزنند. این در بلندمدت می‌تواند خیلی مؤثر باشد. ما همیشه نمی‌توانیم در باشگاه‌ها چشممان به یک اسپانسر باشد، باید خودمان هم راه‌های درآمدزایی را تعریف کنیم.
با توجه به اینکه شما سوابق بانکی هم دارید راهکارتان چیست؟
با توجه به اینکه وزیر محترم ورزش انسان صداقت‌محور و علم‌محوری است، انتظار ما این است که ایشان دستور تشکیل ایجاد کارگروهی را بدهد که این کارگروه متشکل از افراد نخبه بانکی که گرایش ورزشی دارند و افراد نخبه ورزشی که گرایش بانکی دارند، باشد تا این ارتباط دوسویه بین سیستم بانکی و سیستم باشگاه‌داری ایجاد شود.
با توجه به مشکلات کنونی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس، اسپانسر این دوباشگاه‌شدن چه سودی دارد؟ در فصل گذشته اسپانسر استقلال چه بهره‌ای برد؟
به‌دلیل وجود محدودیت‌ها و معارضین، اسپانسر ما در سال گذشته به خوبی نتوانست از فضا استفاده کند. هم‌اکنون این معارضین کمتر شده و فضای امن‌تری برای سرمایه‌گذاری ایجاد شده است. امسال می‌تواند فضای خوبی برای اسپانسر جدید باشد؛ چراکه بسیاری از موانع برطرف شده و فضا امن‌تر شده است.
اسپانسر فصل قبل عنوان می‌کند در اسفند ماه قراردادی سه ساله امضا کرده و باشگاه باید در اختیارش باشد. شما به‌عنوان یکی از اعضای هیأت‌مدیره دراین‌باره توضیح می‌دهید؟
قرارداد را باید وزارت ورزش امضا می‌کرد. نظر نهایی را باید وزارت ورزش بدهد. بعد از اینکه واگذاری از طریق مزایده به نتیجه نرسید قانون این اجازه را می‌دهد که واگذاری از طریق روش‌های دیگر مثل پیمانکاری، اجاره و... صورت پذیرد. هرچه قانون بگوید باید همان اجرا شود.
یک انتقادی که از وزارت ورزش می‌شود این است که با توجه به تجربه یک‌ساله هیأت‌مدیره‌ها و اسپانسرهای دو باشگاه چه لزومی به این همه تغییر وجود داشت؟
مدیریت باید ثبات داشته باشد. ما در ایران این را نمی‌بینیم. بنده هم نظرم این بود که ثبات باشد. نباید در ورزش هرکسی که خوب کار می‌کند مسیر منزل را به او نشان دهیم. در بحث هیأت‌مدیره‌ها از آقای دکتر گودرزی و معاونان محترم؛ دکتر سجادی و دکتر خادم که شخصیت‌هایی علمی هستند، این اقدام بعید بود. خود این عزیزان همواره از نبودن ثبات در ورزش انتقاد می‌کنند. بحث استیضاح وزیر ورزش مطرح شده بود. دوستان ما در مجلس از ما نقطه‌نظر می‌گیرند. من همیشه تأکید کردم وزیر ورزش انسان علم‌محوری است، شخصیت خوبی دارد. ما باید دنبال ثبات مدیریت باشیم. از آقای گودرزی این انتظار نمی‌رفت که این همه تغییر ایجاد کند.
در بحث عملکرد هیأت‌مدیره استقلال در فصل گذشته کدام نکته برایتان ارزشمند بود؟
بحث پایه‌ها بود، ما نباید در پایه‌ها فقط شعار بدهیم. باشگاه استقلال با مدیریت آقای افشارزاده انصافا در زمینه پایه‌ها به‌خوبی ورود پیدا کرد. زمین مناسبی اجاره کردیم و برای اولین‌بار در سه رده پایه کسب عنوان داشتیم و بازیکنان خوبی از تیم‌های پایه به تیم بزرگسالان دادیم. از تمامی تیم‌های پایه به تیم‌های ملی بازیکن دادیم. در تیم‌های پایه از مربیان استقلالی استفاده کردیم.
شما از عملکرد اسپانسر فصل قبل استقلال راضی بودید؟
عملکرد آقای سبک‌دست رضایت‌بخش بود، انشالله هر فرد جدیدی که می‌آید باید از تجارب آقای سبک‌دست استفاده کند. ایشان با موانع زیادی روبه‌رو شد و تجربه زیادی به دست آورد.
به نظر شما این درست است که در هیأت‌مدیره باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس برای اسپانسر سهم بگذارند؟ از این موضوع در سال گذشته خیلی انتقاد شد.
نه، به نظر من کار اشتباهی است، این موضوع نمی‌تواند بر مبنای استانداردها باشد. تمرکز اسپانسر باید روی درآمدزایی باشد نه باشگاه‌داری. ما باید تعریف داشته باشیم که اسپانسر در باشگاه باید به‌دنبال چه باشد اسپانسر باید به‌دنبال سود مالی باشد.
الان گفته می‌شود به این دلیل هیأت‌مدیره استقلال تکمیل نیست که قرار است نماینده اسپانسر هم به آن اضافه شود. شما این را می‌پسندید؟
وزیر محترم و معاونان باید نگاه ویژه‌ای به این موضوع داشته باشند. انتظار می‌رفت از تجربه افرادی که در باشگاه حضور داشتند، استفاده شود.
به نظر شما هیأت‌مدیره جدید موفق می‌شود؟
الان همه استقلالی‌ها باید از گروه جدید حمایت کنند. بنده هم به‌عنوان هوادار استقلال از سرمربی و کادر مدیریتی کنونی باشگاه حمایت کنیم. ما در فوتبال نباید از مدل نمایش‌نامه‌ای گافمن استفاده کنیم. نباید در سطح مدیران به‌دنبال جسم‌های مطیع باشیم. نباید به‌دنبال ایجاد تضاد باشیم. باید با هم‌نگری در باشگاه از هیأت‌مدیره و آقای افشارزاده حمایت کنیم.
ارسال نظر