نگاه شما: «تجارت آب» در سیرجان
به گزارش پارس به نقل از تابناک عادت کرده ایم که همواره دغدغه اولمان آب باشد، ما سیرجانی های صنعت زده در اول الفبای زندگی و آبادانی گیر افتاده ایم و باید از مسوولان و دولت‌مردان بالادستی پرسید؛ آیا این وضعیت لایق مردمان این شهر کویری است؟ چرا چشم بر زخم مردم این شهر فرو بسته اید؟ هر روز شرکت های صنعتی، تانکر تانکر آب مردم را با همکاری اداره آب و فاضلاب که مثلا متولی حفظ این مایه حیات است به یغما می برند، اما کجاست مسوولی که ککش از این ماجرای شرم آور بگزد.!! شاید به خواب رفته اند و شاید هم به آنها گفته اند که خود را به خواب بزنید، الله اعلم!!
روزگار نابسامان الفباي آباداني در سیرجان
سیرجان بعد از رفسنجان بحران زده ترین شهر استان از نظر فقدان منابع آبی محسوب می شود. متوسط عمق چاه های آب در این دو شهر عدد 250 متر را پشت سر گذاشته و آب شرب مردم هم از چاه هایی با عمق بیشتر از 400 متر استخراج می شود. دو شهری که سال 87 اعلام شده بود که فقط تا مرز 10 سال آینده آب شرب خواهند داشت و حال که نزدیک به هفت سال از این ده سال سپری شده، وضعیت به جایی رسیده که اكثر قنوات خشك و چاه‌های سیرجان و رفسنجان با كاهش شديد منابع آبي مواجه شده‌اند.بيلان آبي دشت‌ها نيز منفي بوده و كسري مخزن شكل بحراني پيدا كرده است.
امری که مدير برنامه‌ريزي شركت آب منطقه‌اي استان نیز آن را تایید می کند و می گوید: خشكسالي‌هاي متمادي سبب شده، سطح آب در دشت زرند طي 11 سال گذشته 15/4 متر، دشت كرمان طي 15 سال گذشته بيش از 13 متر و دشت رفسنجان در 9 سال گذشته حدود 7/5 متر افت داشته باشد، كه با وجود بيلان منفي و ادامه روند كنوني، منابع آب زيرزميني به هيچ وجه براي تامين آب شرب براي ماه‌هاي آينده كفايت نمي‌كند. «مجيد جهانگرد» با اشاره به تامين آب شرب و مثلث شهرهاي شمالي استان كرمان از منابع زيرزميني می افزاید: در حال حاضر تنها طرح تامين آب شرب اجرا شده از منابع آب‌هاي سطحي در استان و شهر سيرجان است كه فعلا با روند خشكسالي قادر به تامين آب برنامه‌ريزي شده 14/3 ميليون مترمكعب در سال نيست.
در حالی بارندگی منابع آب زیر زمینی را تغذیه نمی کند که برداشت های منفی آب در کرمان ادامه دارد و به همین دلیل املاح موجود در آبهای زیر زمینی هر روز بیشتر می شود و کیفیت آب نیز کاهش می یابد. زمانی به این مهم پی می بریم که معاون عمرانی استاندار کرمان نیز در نشست کمیته آب استان کرمان به وجود فلزات سنگین در آبهای کرمان اشاره کرد و در این خصوص گفت: از جمله مصیبت های جدید استان بی کیفیتی آب است که نصیب مردم شده و وجود برخی فلزات سنگین در آب شرب است و برای جلوگیری از این مسئله به طور مثال در شهرستان بردسیر برای هر لیتر آب سه هزار تومان هزینه سالم سازی انجام می شود.
آب فروشی در روز روشن!
اما اگر به سیرجان بیایید و گذرتان به سه نقطه شهر یعنی «شهرک نصر»، «حوالی شهرک برق و میدان نیروی دریایی» و از همه مهمتر پشت ساختمان «امور آب سیرجان» بیفتد، با پدیده ای روبرو می شوید که مو را بر تن هر انسان دردمندی سیخ می کند.! تعداد قابل توجهی تانکر حمل آب با سرعتی عجیب و غریب و در سایه سکوت شرم آور مسوولین شهر!! در حال انتقال آب سیرجان به صنایع فولادی گل گهر هستند. تانکرهایی که در صف هایی به هم ریخته، یکی یکی و پس از اینکه خودروهای سنگینشان را با آب شهر شسشو می دادند! مخازن 12000 تا 16000 لیتری را پر از آب می کردند و به سمت مقصد حرکت می کردند. جالب آنکه بسیاری از این تاتکرها به دلیل فرسودگی تا رسیدن به گل گهر و دیگر مقاصد خود بخشی از آب را هدر می دادند، تا به آسانی و به دلیل نبود مدیریت و نظارت، سفره های زیرزمینی شهر، خالی تر از گذشته شوند. این در حالی است که در روزهای گذشته بسیاری از نقاط شهر، با افت فشار آب و در برخی از ساعات با قطعی آب روبرو شده اند.!
داستان تلخ تجارت آب در سیرجان
داستان از آنجا شروع شد که «صنایع گندله‌سازی» و «فولاد گل گهر» که از آنها به عنوان طرح های توسعه ای نام می بردند، نیازمند آب فراوان بودند، در برنامه عملیاتی چشم انداز گل گهر 98 نیز تامین آب این صنایع در منطقه خشک و کم آب سیرجان، بزرگ‌ترین چالشی بود که باید به آن پرداخته می شد.از این رو مدیران گل‌گهر چند راه‌حل را در دستور کار قرار داند که «عقد قرارداد با آب منطقه‌ای استان کرمان و خرید آب تا 10 میلیون مترمکعب، عقد قرارداد با آب منطقه‌ای استان فارس و خرید آب تا 8 میلیون مترمکعب، عقد قرارداد به منظور تهیه طرح جامع بررسی تامین آب تا شعاع 200 کیلومتری گل‌گهر با استفاده از منابع آب زیرزمینی، سطحی، پساب و شیرین‌سازی آبهای شور، شروع عملیات اجرایی انتقال آب از سد تنگوئیه و چاه‌های متعلق به گل‌گهر با هدف انتقال 550 لیتر آب در ثانیه به گل‌گهر» از جمله این راه حل ها بودند، که اگر چه گل گهر را در کوتاه مدت به سمت توسعه رهنمون می ساختند، اما در نقطه مقابل می توانست به نابودی منابع زیر زمینی و اکوسیستم منطقه سیرجان منجر شود.!
بدین گونه متولی آب استان و شهرستان که هر لحظه دم از بحران کم آبی در استان کرمان می زند، با بستن قرارداد با یک شرکت پیمانکاری روی به تجارت آب به گل گهر و چند شرکت و نهاد دیگر می آورد، تا لبهای تشنه این شهر کویری بیش از پیش خشکیده شود. موضوعی که هر بار رسانه ای شده است، مدیریت آب و فاضلاب سیرجان آن را روالی قانونی دانسته و دیگر مسوولان شهر نیز با این بهانه که آب انتقالی، آب شرب محسوب نمی شود، سعی کرده اند با شانه خالی کردن از زیر این بار سنگین خود را به کوچه علی چپ بزنند.!
از جمله همین چند رور پیش «شهیدی» رئیس اداره آب و فاضلاب سیرجان وقتی برای پاسخگویی به نمایندگان مردم در شورای شهر به این نهاد شهری دعوت می شود، در کمال شگفتی برای دومین بار از این کار سرباز می زند و تنها معاونان خود را به شورا می فرستد. این معاونان نیز وقتی در مقابل سوال سه عضو شورای شهر سیرجان یعنی محسن اسدی، محمد عسکری و حمزه صادقی در مورد چرایی حمل آب شرب شهر توسط حدود سیصد تانکر و به صورت شبانه روزی قرار می گیرند، سعی کردند تا با آسمان ریسمان به هم بافتن، به فرافکنی در مورد این موضوع بپردازند. برای مثال «کامیاب» معاون بهره برداری اداره آب و فاضلاب، در توجیه کردن این اقدام، حجم این آب انتقالی را نسبت به کل شهر تنها 6 درصد عنوان می کند و در ادامه با مقایسه حجم 13 درصدی استفاده فضای سبز از آب شهر، این 6 درصد ناچیز می داند.
رئیس اداره آب و فاضلاب سیرجان در گفت و گو با صبح سیرجان:
سیرجان مشکلی به نام «کم آبی» ندارد!!
اما در حالی که بحران کم آبی و بهتر بگوییم بی آبی در شهر سیرجان به اذعان کارشناسان و حتی مسوولان استان بیداد می کند، سید محسن شهیدی رئیس اداره آب و فاضلاب سیرجان در برابر این پرسش که آیا بر اساس برخی شنیده ها اداره آب وفاضلاب در حال فروش غیرقانونی آب شرب و تصفیه شده شهر است؟! حمل آب توسط تانکرها را «فروش قانونی آب» عنوان می کند و می گوید: ما قبلا هم به همه از جمله شورای شهر توضیح داده ایم که، بر اساس قرارداد و قانون، آب چند چاه شن ده را که قابلیت مصرف ندارند را به گل گهر، جهاد سازندگی، امور عشایری و ... می فروشیم.
شهیدی در ادامه و در پاسخ به این پرسش که آیا با توجه به اینکه شهرستان سیرجان جز نقاط بحرانی استان از نظر کمبود منابع آبی معرفی شده است، فروش آب از منابع زیرزمینی شهرستان از چه منظری توجیه پذیر است؟! در کمال شگفتی مدعی شد که سیرجان دچار بحران کم آبی نیست و گفت: این سیستم توزیع آب شهرستان است که مشکل دارد و گر نه ما مشکلی به نام کم آبی در سیرجان نداریم، ضمن اینکه ما آب چاههایی را می فروشیم که به هیچ وجه قابلیت شرب ندارند و البته آبی که از این طریق به فروش می رسد، تنها 5 درصد از حجم کل آب سیرجان است.!
گفته های شهیدی در حالی ابهام برانگیز است که جای چند سوال باقی می ماند. اول اینکه در کجای قوانین اساسی و عادی کشور قانونی به نام فروش آب، آن هم در یک منطقه بحرانی وجود دارد که رئیس اداره آب و فاضلاب مدعی فروش قانونی آب می شود؟! اگر سیرجان دچار کم آبی نیست، پس چرا کارشناسان آب استان این منطقه را جز نقاط بحرانی محسوب کرده اند؟ اگر براستی آب این چاهها شرب نیست و ضرری برای ذخایر زیرزمینی سیرجان ندارد، چرا نباید چند کارشناس بی طرف بیایند و با بررسی آب چاهها گزارشی به مردم و رسانه ها ارائه کنند؟ و پرسش آخر اینکه سود گزاف حاصل از فروش این آب به جیب چه کسانی می رود؟!
به هر حال بحران آب روز به روز باشدت بیشتری در حال فشردن گلوی این شهر کویری است و وقایعی نظیر فروش آب شهرستان، دست اندازی معادن به آب سدهای اطراف سیرجان، برداشت بی رویه آب در بخش کشاورزی و ..سیرجان را به سرعت به سمت نابودی می کشاند و صد البته که حیات نسل های آینده را نیز به خطر می اندازد.
ارسال نظر