چرا براي رفت وآمد دانش آموزان عشاير بودجه اي پايدار و مستمر در نظرگرفته نمي شود؟

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- فرخ نژاد- دانش آموزان عشاير خيلي زود با درس و مدرسه خداحافظي مي کنند، آن ها مجبورند، بعد از 6 سال دوباره به سياه چادربرگردند. مقصد مان محله هاي عشايري گله چاه ،چاه سبز وشنده ملکي نهبندان آخرين سکونتگاه هاي اين شهرستان در مرز ايران و افغانستان است. يکي از کارکنان امور عشاير نهبندان که به دليل خدمات رساني قابل قبول بين عشاير به خوبي شناخته شده است همراهي مان مي کند.

از مشکلات آموزشي که مي پرسم، زخم کهنه اي سرباز مي کند. اهل محله عشايري «گله چاه» نهبندان است، مي گويد: در حال حاضر فقط يک دانش آموز در مقطع بالاتر از ابتدايي در مدرسه شبانه روزي درس مي خواند، اما در محله هايي مانند «چاه سبزپايين» دانش آموزان فقط مي توانند تا ششم ابتدايي درس بخوانند.محله هاي عشايري گله چاه پايين و بالا با 32 خانوار جمعيت، حدود 26 دانش آموز دارد.يکي از اهالي اين محله با نشان دادن کانکسي که محل تحصيل دانش آموزان گله چاه است، مي گويد:«اين کانکس 3در 5 هم خانه معلم، هم مدرسه، هم انباري و... است.»گويا سال هاي قبل يک دستگاه کانکس ديگر هم در اين محله وجود داشته که به محله عشايري چاه شولگ منتقل شده است.اين کانکس يا همان مدرسه عشايري« فردوس» گله چاه گنجايش 4 ميز و نيمکت براي دانش آموزان يک ميز براي معلم را دارد.اما مشکلي که وجود دارد اين است که 17 دانش آموز ازمحله گله چاه پايين که عيد نوروز از سربيشه به اين محله کوچ کردند به دليل جانشدن در کانکس گله چاه بالا و تعهد نداشتن معلم اين محله، هنوز سر کلاس درس نرفته و بلاتکليف مانده اند.

بزرگان اين محله عشايري براي حل مشکل اين دانش آموزان، پي گيري هايي کردند، اما هنوز به نتيجه قابل قبولي نرسيده اند. يکي از اهالي محله عشايري گله چاه با بيان اين که هرسال به تعداد دانش آموزان اين محله، افزوده مي شود، مي گويد:فقط يک دانش آموز از اين محله براي ادامه تحصيل در مقطع بالاتر از ابتدايي به مدرسه شبانه روزي شوسف رفته، اما بقيه اهالي ازتمکن مالي برخوردار نيستند که فرزندانشان را براي تحصيل به شوسف بفرستند به همين دليل ششم ابتدايي پايان دوران تحصيل دانش آموزان مرزنشين است.«کمال پور» مي افزايد: والدين اين دانش آموز هم هر هفته بايد 10 هزار تومان هزينه رفت و آمد او را به غير از هزينه خوابگاه و ديگر مخارج بپردازند.

به گفته وي، آموزش و پرورش هزينه رفت و آمد دانش آموزان را تقبل نمي کند و والدين هم توان مالي پرداخت اين هزينه ها را ندارند.معلم حرف هاي زيادي براي گفتن دارد. او که اولين سال هاي تدريس خود را مي گذراند، مي گويد: امسال اولين سالي است که در گله چاه تدريس مي کنم 2 سال قبل از آن در محله هاي عشايري «شنده ملک» و «چابک» معلم بودم.«علي پور» با بيان اين که 9 دانش آموز دارد که در پايه هاي پيش دبستاني، اول،دوم و پنجم ابتدايي تحصيل مي کنند مي افزايد:آن قدر مشکلات زياد است که نمي دانم از چه بگويم.امسال آموزش و پرورش حتي براي اين مدرسه يک بسته گچ نخريده است و مجبور شدم خودم آن را تهيه کنم.او وقتي مي بيند دانش آموزان اين مدرسه علاقه زيادي به ورزش هاي توپي دارند با هزينه خودش براي آن ها يک توپ مي خرد تا ساعت هاي ورزش و اوقات فراغت، اين توپ تنها وسيله سرگرمي آن ها باشد.

دانش آموزان خودشان زمين اطراف کانکس را صاف کردند و دو تير کوچک دروازه هم گذاشتند و اوقات فراغتشان را با فوتبال مي گذرانند.به گفته وي، به دليل فقر مالي والدين، هديه دادن يک مداد يا خودکار، اين دانش آموزان را خوشحال مي کند که متاسفانه از ابتداي امسال حتي آموزش و پرورش يک جايزه کوچک در اين حد هم براي دانش آموزان «گله چاه» در نظر نگرفته است. وي وسايل گرمايشي و سرمايشي اين مدرسه عشايري را فقط يک بخاري برقي عنوان مي کند که گرماي زيادي ندارد و دانش آموزان در اين کانکس ها در فصل سرما از سردي و در فصل گرما از گرمي رنج مي برند.به گفته وي با اين که هنوز در ماه ارديبهشت قرار داريم، اما گرما در برخي ساعات غير قابل تحمل مي شود.

او مي گويد: اکنون ديگر در ماه هاي پاياني سال تحصيلي هستيم، اما تاکنون هزينه اي براي تامين نياز هاي اين مدرسه پرداخت نشده است.وي با بيان اين که حتي هزينه سوخت مورد نياز مدرسه را خودش مي پردازد مي‌افزايد: هيچ فردي حاضر نيست در چنين نقاطي خدمت کند، اما من هر هفته صبح شنبه ساعت 3 تا 4 بايد از بيرجند حرکت کنم که ساعت 7و نيم تا 8 سرکلاس درس حاضر باشم و به وسيله خودرو يا موتور خود را به اين محله برسانم که اين کار گرما و سرما نمي شناسد.به علاوه به دليل دوري، صرف نمي کند که هر روز رفت و آمد داشته باشم به همين دليل، مجبورم تا پايان هفته در اين محله بمانم.او ادامه مي دهد: چون در اين محله عشايري مکاني براي استقرار وجود ندارد هر روز با موتور به روستاي خواجه منجيکو مي روم و با چند نفر ديگر از همکاران زندگي مي کنم.

وي مي افزايد: چون معلم در اين نقاط کار تدريس چند پايه را برعهده دارد شايد نتواند آنطور که بايد و شايد به آن ها برسد. علاوه بر اين، والدين اين دانش آموزان هم سواد ندارند که بتوانند کمکي به آنها بکنند.وي ادامه مي دهد: اگر کمي به اين دانش آموزان هم توجه شود استعدادهاي زيادي در بين آن ها وجود دارد اما وقتي از کمترين امکانات محرومند نمي شود انتظار کشف چنين استعدادهايي را در اين مناطق داشت.

آخرين سکونتگاه مرز

هرچند زنگ رفتن به خانه در مدارس محله هاي عشايري به صدا درآمده است و دانش آموزان در حال ترک کردن کانکس هستند، اما با راهنمايي همراهمان به آخرين سکونتگاه عشايري نهبندان در مرز شهرستان «چاه سبز » مي رويم.فاصله اين محله عشايري تا مرز 20 کيلومتر است و بيش از 10 خانوار جمعيت دارد يکي از اهالي محله چاه سبز خانه مسکوني فرزندش را براي ادامه تحصيل دانش آموزان اختصاص داده است تا فرزندانشان از ادامه تحصيل بازنمانند.دبستان عشايري «لاله» چاه سبز که سال 79 تاسيس شده است، 5 دانش آموز در پايه اول و دوم دارد که سال تحصيلي آينده يکي دو دانش آموزديگر هم به آن اضافه مي شود.يکي از اهالي اين محله عشايري مي گويد: اهالي اين محله براي اين که توان مالي تامين هزينه هاي تحصيلي فرزندانشان را ندارند فقط تا مقطع ابتدايي آن ها را براي تحصيل به مدرسه مي فرستند.

«کمال زاده» مي افزايد: وقتي بنيه مالي عشاير قوي نيست بايد به جاي اين که دانش آموزان براي تحصيل پشت ميز بنشينند براي چراي دام به بيابان ها بروند.به گفته وي، بايد دستگاه اجرايي مرتبط، خيران را به سمت کمک به دانش آموزان عشايري سوق دهند تا کمتر شاهد بازماندن دانش آموزان مناطق مرزي باشيم؛ چرا که دانش و آگاهي يکي از عوامل موثر در پاسداري از مرز به حساب مي آيد.

شنده ملکي

محله عشايري شنده ملکي با 16 خانوار جمعيت، 15 دانش آموز در پايه هاي اول،دوم،سوم،پنجم و ششم ابتدايي دارد که تا چند روز قبل به خاطر شکستن شيشه هاي کانکس، يکي از خانه هاي مسکوني عشاير اين محله مدرسه آن ها بود و به تازگي با تعويض شيشه ها به کانکس برگشته اند.گويا دراين محله يک کانکس ديگر هم براي کلاس درس وجود داشته که به نقطه ديگري منتقل شده است.به گفته «حسيني»يکي از ساکنان، از اين محله عشايري 4 دانش آموز براي ادامه تحصيل به شهر شوسف رفتند که اگر والدين آن ها توانايي تامين هزينه هاي تحصيلي را نداشته باشند به طور حتم ترک تحصيل خواهند کرد.

«واقعيت مدارس عشايري» عنوان مطلبي است که به نقل از مدير کل امور عشايري خراسان جنوبي در جلسه‌اي با حضور مسئولان مربوط و نمايندگان عشاير درباره وضعيت نامناسب آموزش در مناطق عشايري استان درج شد. او با انتقاد از حوزه آموزش و پرورش عشايري اين استان گفت: از عملکرد اين حوزه راضي نيستم زيرا نمي خواهند واقعيت ها را براي استاندار بيان کنند و اين براي امور عشايري استان دردآور است که مسئولان اين حوزه عنوان مي کنند، هيچ مشکلي در مدارس عشايري نداريم درحالي که واقعيت اين نيست.«ابراهيمي» در اين جلسه افزود: دانش آموزان در هر منطقه عشايرنشين مشکل داشتند بيشترين مشکل هم رفت و آمد آن هاست که هر سال تکرار مي شود.

10 هزار دانش آموز عشايري

رئيس اداره مدارس عشايري اداره کل آموزش و پرورش خراسان جنوبي، تعداد دانش آموزان عشايري اين استان را 10هزار نفر اعلام مي کند و مي گويد:اين دانش آموزان در 652 کلاس و 269 مدرسه تحصيل مي کنند.«حسني» مي افزايد: گاهي وقت ها که برخي عشاير به ييلاق و قشلاق مي روند معلم مجبوراست در همان نقطه بماند زيرا همه دانش آموزان همراه با والدين خود کوچ نمي کنند به همين دليل، آموزش و پرورش در مقصد کوچ براي دانش آموزان کلاس هاي فوق العاده مي گذارد تا از تحصيل بازنمانند.

به گفته وي بايد قبول کرد معلم نمي تواند همانند يک وسيله عشاير را همراهي کند.به علاوه معلمان عشاير تلاش مي کنند تا زمان کوچ درس را تمام کنند تا دانش آموزان از تحصيل بازنمانند.وي ادامه مي دهد:مشکل دانش آموزان محله عشايري گله چاه هم با پي گيري هاي آموزش و پرورش عشايري سربيشه در حال رفع شدن است.وي مي گويد: باتوجه به اعتباري که به مدارس عشايري استان اختصاص مي يابد و براساس نياز سنجي هايي که انجام مي شود امکانات و تجهيزات مورد نياز براي مدارس عشايري را خريداري مي کنيم و دراختيار آن ها قرار مي دهيم.وي مدعي است امکانات و تجهيزاتي که برخي مدارس عشايري دارند مدارس معمولي استان ندارند.وي در پاسخ به اين سوال که آيا در آموزش و پرورش سرفصلي براي تامين هزينه هاي رفت وآمد و شهريه خوابگاه دانش آموزان عشايري گنجانده نشده است؟ مي‌افزايد: معاونت آموزش ابتدايي، مبلغي براي تامين هزينه هاي رفت و آمد دانش آموزان عشايري اختصاص مي دهد که در اختيار آموزش و پرورش شهرستان ها قرار مي گيرد و آن ها هم بر اساس مبلغ اختصاص يافته و تعداد دانش آموزان بين آنان تقسيم مي کنند.

شناسايي403 دانش آموز بازمانده از تحصيل

وي مدعي است در خراسان جنوبي هيچ کلاس درسي به صورت چادر و کپري وجود ندارد.وي مي گويد: امسال 403 دانش آموز بازمانده از تحصيل در مناطق عشايري خراسان جنوبي شناسايي شدند که تا پايان آذر همه آنها در مدارس براي ادامه تحصيل ثبت نام کردند.

وي با بيان اين که اکنون هيچ دانش آموز عشايري بازمانده از تحصيلي در استان نداريم، ادامه مي دهد: اين آماري است که اداره مدارس عشايري دارد شايد هم دانش آموز بازمانده از تحصيلي باشد که اين اداره هنوز او را شناسايي نکرده است.

هديه استاندار براي مدارس عشايري رسيد

فرخ نژاد-هديه استاندار خراسان جنوبي براي هوشمند سازي مدارس عشايري اين استان واريز شد.رئيس اداره مدارس عشايري اداره کل آموزش و پرورش خراسان جنوبي به خبرنگار ما گفت: استاندار خراسان جنوبي در جلسه شوراي عشايري استان، قول تامين 100 ميليون تومان براي هوشمند سازي مدارس عشايري را داد.«حسني» افزود: اين مبلغ به حساب اداره کل آموزش و پرورش استان واريز شده است.

حق دانش آموزان عشايري

ابراهيمي مديرکل امور عشايري خراسان جنوبي- براي رفع مشکل دانش آموزان عشاير، دستگاه هاي اجرايي مرتبط بايد همنوا و همدل شوند و درد اين قشر را که هميشه سنگ زيرين آسياب بوده اند و از کمترين امکانات بهره مند هستند درک کنند.

اما اين را هم بايد در نظر داشت که اگر اين مرزبانان غيور در جريان مشکلات و کمبودها قرار بگيرند همراهي آنها با دولت بيشتر از قبل خواهد شد همان طور که وقتي با اين قشر از محدوديت ها گفته مي شود به خوبي درک مي کنند و گاهي هم همکار و همراه اين امور براي رفع مشکلات مي شوند.

اما آنچه اين مرزبانان بي ادعا را باتوجه به تداوم خشکسالي رنج مي دهد اين است که به دليل نداشتن تمکن مالي، نمي توانند هزينه هاي رفت و آمد فرزندانشان را براي ادامه تحصيل بپردازند.

چرا بايد کلاس ششم ابتدايي پايان دوران تحصيل اين مرزبانان کوچک باشد در حالي که اگر مرزباناني با دانش و آگاهي داشته باشيم به طور حتم در تامين امنيت مرزها موفق تر خواهيم بود.

چرا براي رفت وآمد دانش آموزان عشاير بودجه اي پايدار و مستمر در نظرگرفته نمي شود؟

چرا دانش آموزان عشايري به دليل نداشتن هزينه شهريه از ادامه تحصيل بايد بازمانند و زود هنگام با دوران تحصيل خداحافظي کنند و به جاي نشستن پشت ميز و نيمکت به چراي دام در بيابان ها بپردازند.

چرا براي باسواد شدن کهنسالان درجامعه سرمايه گذاري مي شود، اما به نسل نوجوان عشاير براي ادامه تحصيل اهميت نمي دهيم؟ و هزاران چراي ديگر...

بايد از دستگاه هاي مرتبط سوال شود تا ديگر دانش آموزان عشاير براي تامين هزينه رفت و آمد و شهريه مجبور به ترک تحصيل نشوند.

خيران هم مقصر نيستند زيرا خواسته هاي حوزه آموزش و پرورش عشايري به آنها منتقل نشده است.

10هزار دانش آموز عشايري در خراسان جنوبي

خراسان جنوبي 10 هزار دانش آموز عشايري دارد. رئيس اداره مدارس عشايري اداره کل آموزش و پرورش استان هم گفت:10 هزار دانش آموز عشاير خراسان جنوبي در 650 کلاس درس 269 آموزشگاه مشغول به تحصيل هستند.«خسرو حسني» با بيان اين که درميان بالاترين جمعيت دانش آموزي عشاير را در استان دارد، افزود: بيش از 3 هزار دانش آموز عشاير در اين شهرستان تحصيل مي کنند.وي از فعاليت 850 فرهنگي در مدارس عشايري استان خبر داد و اضافه کرد: امسال 100 ميليون تومان اعتبار براي هوشمند سازي مدارس عشايري استان اختصاص يافت.

مهمترين نيازهاي عشاير استان

تحقق سهميه آرد، مرمت ايل راه ها، آبرساني به محلات عشايري، فعالسازي مجدد بازارچه مرزي ميل 73، خريد تضميني دام عشاير و مهار آب هاي سطحي از بيشترين نيازهاي جامعه عشايري درميان است .فرماندار درميان با بيان اين مطلب گفت: اعضاي شرکت تعاوني عشاير اين شهرستان در صندوق حمايت بخش کشاورزي عشاير کشور سرمايه گذاري کردند که سهم دولت دو برابر اين مقدار است و با توجه به اين رقم سرمايه گذاري عشاير درميان مي توانند 400 ميليون تومان تسهيلات با بهره 4 درصد دريافت کنند.

«محمد بشيري زاده» جمعيت عشايري درميان را 17هزار و 590 نفر در قالب 2هزار و 895 خانوار اعلام کرد و با بيان اين که 10 طايفه عشايري در اين شهرستان زندگي مي کنند، افزود: عشاير درميان از تيره بهلولي، عرب خزاعي، تاجيک، عناني، زرک زهي، کلندرزهي، نخعي و نهتاني هستند.وي در نشست شوراي عشايري درميان ادامه داد: پارسال بيش از 100 ميليون تومان براي آبرساني سيار ، احداث آبشخور دامي و سوخت رساني در مناطق عشايري درميان هزينه شد. وي از مرمت و بازگشايي 250 کيلومتر از ايل راه هاي عشايري درميان در سال 93 خبر داد و با اشاره به توزيع 100 تن علوفه يارانه اي با اعتبار 25 ميليون تومان در بين عشاير اين شهرستان از ابتداي امسال افزود: براي تامين آب مورد نياز عشاير يک باب آب انبار با هزينه 14 ميليون تومان مرمت و نوسازي شد.فرماندار درميان ادامه داد: با توجه به افزايش بارندگي در ابتداي امسال و بهبود پوشش گياهي مراتع و تغذيه دام، پيش بيني مي شود در سال 94توليدات دامي عشاير درميان نسبت به پارسال افزايش يابد. به گفته وي، عشاير درميان با در اختيار داشتن 160 هزار راس دام سبک پارسال بيش از 2 هزار و 700 تن محصولات دامي و لبني توليد کردند.

آموزش و پرورش براي تامين کانکس محله هاي عشايري اعلام نياز کند

آموزش و پرورش خراسان جنوبي نياز محله هاي عشايري را براي کانکس اعلام کند تا تامين کنيم.مديرکل نوسازي،توسعه و تجهيز مدارس خراسان جنوبي با بيان اين که در چند سال اخير، حدود 15 دستگاه کانکس در اختيار محله هاي عشايري استان قرار گرفته است، گفت: مشکل اساسي براي احداث ساختمان مدرسه در اين نقاط، جابه جايي و جمعيت کم دانش آموزي عشاير است به طوري که بارها قصد ساخت مدرسه در محله هاي عشايري را داشته ايم، اما وقتي از نزديک موضوع را بررسي کرديم ديديم توجيه ندارد.مهندس «بيکي» افزود: خيران هم به سمت احداث مدرسه در مناطق عشايري سوق داده شدند به طوري که با کمک آن ها چند مدرسه پيش ساخته در مناطق عشايري نهبندان و سربيشه ايجاد شده است.وي ادامه داد: با توجه به اين که بيشتر عشاير در نقطه اي ثابت نيستند و هميشه درحرکت هستند نمي توان براي ايجاد مدارس در اين نقاط سرمايه گذاري کرد.به گفته وي چند سال قبل در يکي از محله هاي عشايري زيرکوه يک مدرسه احداث شد و بعد از 3 ماه که براي بازديد به اين منطقه رفتيم عشاير از آن جا رفته بودند و مدرسه خالي شده بود.وي اضافه کرد:سازگاري عشاير با چادر و آنچه که قابل انتقال باشد بيشتر است به همين دليل در اين مناطق بيشتر بايد از کانکس براي کلاس هاي درس استفاده کرد.به علاوه خيران کمک هاي غير نقدي زيادي در قالب پوشاک و ملزومات آموزشي مي کنند که بين دانش‌آموزان عشايري توزيع مي شود.

محله هاي عشايري بالاي 10 خانوار نهبندان امسال برق دار مي شود

تمام محله هاي بالاي 10 خانوار عشايري نهبندان امسال از برق برخوردار مي شود.رئيس اداره امور عشايري نهبندان با اشاره به اين که محله عشايري چاه شولگ اين شهرستان که بيش از 10 خانوار جمعيت دارد، برق رساني شده است گفت: تامين برق محله هاي عشايري چاه سبز،چاه حمزه،تل عارف ،چاهک و استرخک پدهي نهبندان هم شروع شده است.«جهان بين» افزود: امسال تمام محله هاي بالاي 10 خانوار اين شهرستان از نعمت برق برخوردار مي شوند.به گفته وي پس از اين فقط محله هاي عشايري کمتر از 10 خانوار برق نخواهند داشت