پنج راهبرد حفظ محیط زیست پایتخت/ دلایل تخریب باغات تهران

به گزارش پارس، محمد حقانی در گفتگو با مهر با بیان اینکه مسئله محیط زیست مسئله مهم، قابل توجه و دغدغه همیشگی شهروندان تهرانی است، گفت: کمیته محیط زیست کارگروه هایی را برای حفاظت و ساماندهی محیط زیست پایتخت راه اندازی کرده که این کمیته ارتباط تنگاتنگ و مستقیمی با مردم و زندگی مردم داشته است.
 

هیولای آلودگی هوا حیات شهروندان را رو به نابودی می برد

وی ادامه داد: ما در شهری زندگی می کنیم که بیش از ۱۰ میلیون جمعیت در روز دارد که این جمعیت در روز دهها سم مختلف را استنشاق می کنند و متاسفانه باید بگویم هیولایی به نام آلودگی هوا در پس زندگی مردم وجود دارد که حیات آنها را رو به نابودی می برد و شاید بروز چندانی هم نداشته باشد.

حقانی با اشاره به افزایش کمیسیون های تخصصی در شورای چهارم، گفت: پس از تشکیل کمیسیون سلامت محیط زیست و خدمات شهری بیش از ۱۷ الی ۱۸ کمیته کاری تشکیل شد که حدود ۱۰ کارگروه زیر مجموعه کمیته محیط زیست بود.

۵ راهبرد حفظ محیط ریست پایتخت

وی با بیان اینکه این کمیته توجه جدی به اوضاع فضای سبز و باغات شهر تهران دارد، گفت: پس از فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص اینکه منابع طبیعی را باید حفظ کنیم و درختان شهر و باغات شهر تهران را برای مردم نگاه داریم و از آن صیانت کنیم، ۵ راهبرد برای حفاظت از فضای سبز و باغات شهر تهران پیشنهاد دادیم که نخستین راهبرد در نطق پیش از دستوری که در یکی از جلسات علنی داشتیم هم بیان شد و آن الزام شهرداری به تهیه و تدوین شناسنامه باغات تهران است.

[گفتگو با محمد حقانی]

۵ هزار هکتار باغات تهران از روی نقشه ناپدید شد

حقانی با بیان اینکه طی دو دهه گذشته برابر نقشه های هوایی حدود ۵ هزار هکتار از باغات شهر تهران از روی نقشه پاک شده است، گفت: شهرداری مدعی است در طی این مدت ۱۰ الی ۱۲ هکتار به کمربند سبز تهران اضافه کرده اما کاربرد اکولوژیکی و زیست محیطی که درختان ۷۰ ساله دارند با درختان تازه کاشته شده و نهالی که پیرامون تهران کاشته شده، تفاوت زیادی دارد. البته اضافه شدن به کمربند سبز شهر تهران قابل تقدیراست ولی آنچه مهم است حفاظت از آن چیزی است که ما خودمان داریم  تا بعدا بخواهیم با صرف هزینه های زیاد دوباره باغ، درخت و فضای سبز به شهر اضافه کنیم.

تدوین سند اجرایی حفظ باغات پایتخت

وی گفت: ما برای آنکه بتوانیم مجازات ها را متناسب با تخلف کنیم نیاز به سند اجرایی داشتیم. شورا، شهرداری را الزام به تهیه و تدوین این شناسنامه کرده است و شهرداری نیز قول انجام آن را داده است.

رئیس کمیته محیط زیست شورا با بیان اینکه برای اجرایی شدن هر چه بهتر این ۵ راهبرد برای حفظ محیط زیست پایتخت با مقامات عالی کشور مکاتباتی انجام شده، گفت: متاسفانه قرائت دقیقی از قانون برای حفاظت و صیانت از باغات شهر تهران نداریم.

تهران رکورد دار مصرف بنزین

حقانی با بیان اینکه ۱۹ درصد از جمعیت شهرنشین کشور در تهران هستند، گفت: هر تهرانی روزانه ۱.۸ لیتر بنزین مصرف می کند که این دو برابر مصرف سرانه روزانه در سطح کشور است و تهران یکی از رکورددارترین کلانشهرهای دنیا از لحاظ مصرف بنزین است. ما نیازمند یک دگرگونی بزرگ در رویکردهایمان برای مدیریت در شهر تهران هستیم و هیچ راهی نداریم مگر اینکه به متن و محتوای قانون برگردیم، یعنی در تهران باید قانون را اجرایی کنیم. ما اگر قانون حفظ و گسترش فضای سبز را رعایت کنیم، اگر دقیقا طرح های توسعه شهری مثل طرح جامع و طرح تفصیلی را که خودمان هم آن را تهیه کرده ایم اجرایی کنیم و آن را در کمیسیون ماده ۵ و شورای معماری مناطق مورد تغییر قرار ندهیم، می توانیم شهر را به درستی اداره کنیم.

حقانی در خصوص قانون حفظ و گسترش فضای سبز گفت: در این قانون شهرداری ها مکلف هستند شناسنامه باغات را تهیه کنند یعنی کلیه باغات شهر تهران را شناسایی کرده و مشخص کنند مالک آن کیست، چند درخت دارد، چه نوع درختی با چه بن قدمتی وجود دارد و آن را به امضای مالک برسانند و آن را در شورا نیز تصویب کنند و اگر کسی درختی را قطع کرد، این سند مبنایی برای ارائه به دادگاه می شود.

وی تاکید کرد: این شناسنامه باغات باید هر ۵ سال یکبار به روز شود که هیچ کدام از اینها تاکنون اجرایی نشده است.

تنها مرجع تشخیص باغات شورای شهر است

حقانی با اشاره به بخش دیگری از قانون حفظ و گسترش فضای سبز، گفت: در این قانون آمده قطع بی رویه درختان در معابر، پارک ها و باغات ممنوع است مگر با رعایت آیین نامه اجرایی  و تنها مرجع مشخص برای تشخیص باغات در شهرهای ایران نهاد شوراهای اسلامی شهر هستند که متاسفانه در حال حاضر کمیسیون شناسایی باغات در شهرداری است و تنها یک عضو از سه عضو این کمیسیون از اعضای شورای شهر هستند.

به گفته وی، در ۲۷ اسفند سال ۹۰ ریاست مجلس نیز پس از استعلام شورا تاکید کرد تنها مرجع تشخیص باغات شوراهای شهر هستند.

حقانی اضافه کرد: در ماده ۱۳ آیین نامه اجرایی قانون حفظ و گسترش فضای سبز، شهرداری ها و وزارت مسکن و شهرسازی موظف شده اند در جهت حفظ باغات در شهرهایی که سرانه آنها کمتر از استاندارد است هنگام تهیه طرح جامع حتی الامکان باغات را در کاربری فضای سبز قرار دهند.

 باغات شهر تهران که سرمایه های طبیعی شهر هستند باید تملک شوند و به فضای سبز عمومی تبدیل شوند یا به نگهداری آنها کمک شود که متاسفانه این کار نیز صورت نگرفته است.

وی با انتقاد از قانون برج باغ ها که در شورای دوم به تصویب رسید، گفت: شاید این مصوبه، مصوبه خوبی باشد ولی در عمل، تیشه به ریشه درختان شهر زد  و عملا باغات و درختان را از بین برد. متاسفانه باید بگویم هیچ اراده جدی و قوی در مدیریت شهری برای حفظ باغات و از بین نرفتن درختان قدیمی وجود ندارد. درختان روز به روز از بین می روند، درحالی که ما قوانین زیادی برای حفظ این سرمایه های شهر داریم.

مغایرت های اساسی طرح تفصیلی با طرح جامع

حقانی با بیان اینکه طرح تفصیلی سال ۹۱ اجرایی شد، یکی دیگر از دلایل از بین رفتن باغات تهران بود، گفت: طرح تفصیلی مغایرت های فراوانی با طرح جامع دارد. ما در طرح های توسعه ای باید ساخت و ساز را داشته باشیم اما نباید کاری کنیم اصولی که در طرح جامع پیش بینی شده و به تصویب شورای شهر، کمیسیون ماده ۵ و شورای عالی معماری و شهرسازی رسیده، در طرح تفصیلی مغایرت پیدا کند. مثلا نمی توان جایی را که در طرح جامع بزرگراه دیده شده، تغییر داد. مانند این می ماند که استخوان بندی شهر را تغییر دهیم.

وی توضیح داد: وقتی شهر را می خوانید، یکسری اصول را باید رعایت کنید، یکسری عناصر باید در کنار هم قرار داده شود که بشود آن شهر را خوانش کرد. مصداقی می گویم؛ شما وقتی بزرگراه آیت الله کاشانی را دارید، در کنارش بوستان مادر را هم تعریف می کنید. نمی توان بزرگراه را حفظ کرد و بوستان را حذف کرد.

کمیسیون ماده ۵ بلایی که بر سر طرح تفصیلی نازل شد

حقانی با بیان اینکه متاسفانه منابع طبیعی شهر که در دامنه جنوبی البرز قرار داشته است، در حال از بین رفتن است، گفت: بارگذاری های بیش از حد، ساخت و سازهای خارج از استاندارد شهر را در حال نابود کردن است. متاسفانه در گذشته کمیسیون ماده ۵ بلایی بوده که به جان طرح جامع و تفصیلی باغات شهر تهران افتاده و درآمدهای ناپایدارشهرداری که همیشه به دنبال اضافه کردن این درآمدها هم بوده، باعث شده که یا پهنه ها تغییر پیدا کند، یا پهنه های فضای سبز تغییر کاربری دهند.در بازدیدی که اخیرا از شرق تهران داشتم، دیدم که بسیاری از باغات اطراف میدان هروی در حال ساخت و ساز است و برخی از باغات نیز رها شده تا درختانشان خشکیده شوند. این در حالی که وظیفه شهرداری است که این باغات را نگهداری کنند و شورا نیز وظیفه نظارتی دارد.

هزینه روزانه یک میلیارد تومان برای جمع آوری و تفکیک زباله

حقانی با بیان اینکه یکی از راهبردهای دیگر کمیته محیط زیست، الزام شهرداری به تفکیک زباله از مبدا است، گفت: در این راهبرد، شهرداری را ملزم کردیم که تمهیدات لازم را برای تفکیک زباله از مبدا پیش بینی کند. بر اساس قانون پسماند، شهرداری باید در پایان سال ۹۰ مساله تفکیک زباله از مبدا را انجام می داد ولی متاسفانه این کار صورت نگرفته و پس از پایان سال ۹۱، نه شهرداری و نه شورا مجاز نبودند اعتباری را برای مدیریت پسماند اختصاص دهند. باید از محل خود زباله ها، پول تامین می شد و زباله ها مدیریتمی شد ولی متاسفانه ما روزانه بیش از یک میلیارد تومان در امر پسماند هزینه می کنیم و در مبادی تولید از خانه ها گرفته تا مغازه ها، بیمارستان ها و اماکن کارگاهی، همه زباله می ریزند و تفکیکی هم صورت نمی گیرد و ما برای جدا کردن آنها هزینه های بالایی انجام می دهیم.

رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران با بیان اینکه تفکیک زباله امری بسیار مهم و تاثیرگذار است، گفت: این موضوع نیز حتی می تواند در اقتصاد ملی نیز موثر باشد. اگر بتوان چرخه بازیافت را به سرانجام برسانیم، نه تنها خود را خودکفا می کند، بلکه محل درآمد پایداری برای شهر تهران است.

حساس کردن افکار عمومی نسبت به قطع درختان

حقانی، حساس کردن افکار عمومی نسبت به قطع بی رویه درختان را یکی دیگر از کارکردهای محیط زیست شورا در سال ۹۳ دانست و گفت: در حال حاضر هر نقطه از شهر که وقتی درختی قطع می شود و یا باغی در حال از بین رفتن است، توسط خود مردم و با پیگیری هایی که از مجاری های لازم انجام می دهد، به اطلاع شورا می رسد و ما نیزپیگیری های لازم را انجام می دهیم.

وی با بیان اینکه ما به دنبال این هستیم که بقیه باغاتی که در شهر تهران است، حفظ کنیم، گفت: باغاتی مانند سوهانک، طرشت و کن را حفظ تا دستخوش تغییر و تبدیل در آینده نشوند و به عنوان یک منبع طبیعی برای مردم شهر که با آلودگی شدید زیست محیطی دست و پنجه نرم می کنند، باشد. ما به دنبال تامین آب خام برای فضای سبز هستیم. شهرداری در حال تهیه طرحی برای استفاده از پساب هاست که خوشبختانه سازمان آب و فاضلاب به دنبال آن است که تصفیه خانه های غیرمتمرکزی در نقاط مختلف شهر ایجاد کند.

وی تاکید کرد: یکی از برنامه هایی که ما در این کمیته داریم، کم کردن هزینه های جاری در حوزه خدمات شهری است. این موضوع را ما با الزام شهرداری به اجرای قوانین، ضوابط و مقرراتی که در گذشته مغفول مانده و انجام نشده است، انجام خواهیم داد.