مدارس و بخاري‌هاي چکه‌اي که هنوز بوي آتش مي‌دهند/ 200 هزار مدرسه نفتی+ تصاویر

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- فرشيد فريد- زمستان با آمدنش دغدغه هاي فراواني را مي ريزد توي دل مان؛ از دغدغه لباس گرم تا دغدغه تکرار حادثه «شين آباد»! حادثه اي که در آن شماري از دانش آموزان مدرسه دخترانه روستاي «شين آباد» در آتش سوختند. صبح که از خواب بيدار مي شويم چشم مان نگران مي شود به ساعت 8! به بخاري چکه اي که معلوم نيست در کدام کلاس درس، در گوشه کدام روستا روشن مي شود تا شعله هايش آرام آرام زبانه بکشد براي بيداد. حادثه تلخ «شين آباد»‌ها اگر چه در همان سال 91 واکنش و تکاپويي ميان مسئولان ايجاد کرد و سبب شد شمار زيادي از کلاس هاي درس به سيستم گرمايشي ايمن تر مجهز شود، اما هنوز هم تن و بدن مان مي لرزد. هنوز مي ترسيم به يک باره از ناکجايي صداي ناله اي بلند شود. اين پرونده سعي دارد توجه و حساسيت ها را به بحث ايمني سيستم هاي گرمايشي مدارس جلب کند تا خدايي نکرده فاجعه اي ديگر تکرار نشود. 

اين جا همه چيز آرام است. اما مراقب حادثه باشيد...
هر چند وقت يک بار، خبرهاي تلخي از وقوع حوادثي در مدارس کشور به دليل استفاده از بخاري هاي نفتي به گوش مي رسد. در خور ذکر است که اين روزها علاوه بر بخاري هاي نفتي، استاندارد نبودن مدارس از لحاظ معماري هم براي دانش آموزان خطراتي ايجاد کرده است. روزنامه ای در گفت وگو با عضو کميسيون آموزش مجلس و يک کارشناس آموزش به بررسي وضعيت فيزيکي مدارس کشور پرداخته است که در ادامه مي خوانيد.

«جواد هروي» عضو کميسيون آموزش: محروم از امکانات اوليه
ساختار آموزشي ما نيازمند يک تحول اساسي است و در پرتو اين تحول، محيط فيزيکي مدرسه ها براي کاهش معضلات روحي و رواني و حتي فيزيکي بايد تغيير جدي کنند. امروز در دنيا، نيازهاي آموزش و پرورش را در کنار فعاليت هاي شهرداري ها قرار مي دهند، اما در ايران ، اين شرايط برعکس است و عملا آموزش و پرورش به ديگر نهادها، خدمات رساني مي کند. در ميان جنجال هايي که بر سر مباحث کلان کشوري و افق و آينده کشور وجود دارد، يک نگاه کاريکاتوري به آموزش در حال شکل گيري است؛ آموزش در دوره پيش از دبستان، خصوصي شده و به سمت تجهيز محيط هاي آموزشي پيشروي کرده است، در آموزش عالي رشد و توسعه خوبي داشته ايم، اما بدنه آموزش و پرورش به عنوان حلقه واسطه، مورد غفلت قرار گرفته است. در چنين شرايطي من نسبت به فضاهاي آموزشي بسيار احساس نگراني مي کنم. آيا مسئولان کشور مي دانند که 200هزار مدرسه ما هنوز با بخاري نفتي گرم مي شوند؟ آيا از تعداد کانکس هاي مدارس اطلاع دارند؟ تا کي قرار است نسبت به تجهيز مدارس نگاه صدقه گونه داشته باشيم؟ 111 هزار مدرسه و 5 هزار و 380 کلاس درس در ايران داريم که برخي از آنها حتي از امکانات اوليه برخوردار نيستند.

«مهدي بهلولي» کارشناس آموزش: نبايد از ايمني مدارس فرسوده غافل شويم
امروز مدرسه هاي جديدي که در کشورمان ساخته مي شود کم و بيش تابع استانداردهاي ساخت و ساز هستند، اما يکي از جدي ترين مواردي که دنيا آن را درک کرده است و در ساخت مدارس آن را رعايت مي کند، مغفول مانده است. مدارس ايران به علت کيفيت پايين ساختاري و نبود فضاي سبز، عموما دانش آموز و معلم را خسته و فرسوده مي کنند و اين شرايط مي تواند آغازگر فشارهاي روحي تازه روي دانش آموز باشد، اما نبايد از مدارس فرسوده هم غافل شويم. خود من در مدرسه اي درس مي دهم که ساختمانش 50ساله است و 500دانش آموز و 50کادر آموزشي آن، ايمني لازم را در برابر زلزله ندارند.

وزير آموزش و پرورش: اعتبار حذف بخاري هاي نفتي را نداريم
«علي اصغر فاني» درباره دلايل استفاده از بخاري هاي نفتي با توجه به خطرات آن ها در اولين روزهاي شروع سال تحصيلي جاري به خبرنگاران گفت: اعتبار کافي براي حذف تمام بخاري هاي نفتي از مدارس را نداريم.

دانش آموزان را در برابر حوادث بيمه کرديم
وزير آموزش و پرورش در خصوص حذف بخاري هاي نفتي از مدارس اظهار کرد: هم اکنون حدود 120 هزار بخاري نفتي در مدارس وجود دارد اما اعتبار کافي براي حذف آن ها را در اختيار نداريم بنابراين دانش آموزان را بيمه کرديم. وي افزود: امسال طبق قرارداد با شرکت بيمه بحث آتش سوزي و حوادث ناگوار دانش آموزي را پيش بيني کرديم تا در صورت بروز حوادث، شرکت هاي بيمه بخشي از خسارت را جبران کنند. وزير آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: ايمن سازي وسايل گرمايشي مدارس را دنبال خواهيم کرد و تلاش مي کنيم طي 2 تا 3 سال آينده سيستم گرمايشي تمام مدارس را ايمن کنيم.

تاريخ نگاري تلخ ترين حوادث آتش سوزي در مدارس

آتش سوزي در مدارس کشور براي خودش قدمتي دارد، اما آن چه بيش از همه جاي افسوس دارد، نبود توجه جدي مسئولان و بروز دوباره اين حوادث است. جالب آن که تاريخ نشان داده، همواره ما بعد از فاجعه مدتي را به «چه کنيم» «چه کنيم» مي گذرانيم، ولي بعد از مدتي که آب ها از آسياب مي افتد دوباره همه چيز فراموش مان مي شود. در اين مطلب به برخي حوادث ناگوار آتش سوزي در مدارس که به اتفاقاتي ناگوار منجر شده است، پرداخته ايم.

18 بهمن ماه 1376 / حادثه مدرسه شهرستان شفت گيلان
در اين حادثه آقاي معلم دچار سوختگي 60 درصدي شد. البته تنها او نبود. 11 دانش آموز هم گرفتار يک بخاري نفتي غيراستاندارد شدند. بخاري که بر اثر وزش شديد باد افتاد و جان کلاس را به آتش کشيد!

6 آبان ماه 1383 / حادثه مدرسه روستاي سفيلان
در اين حادثه کار به دست دو گالن نفت خراب تر مي شود.

بعد از نقص فني بخاري نفتي و آتش گرفتنش، معلم بخاري را از کلاس بيرون مي برد اما 2 گالن نفتي که در راهرو بود از شعله بخاري آتش مي گيرد و به کلاس سرايت مي کند و مرگ معلم و سوختن 13 دانش آموز را رقم مي زند.

7 آذر 1385 / حادثه مدرسه شهرستان درودزن
اين حادثه پنهان مي شود! اما فقط 15 روز. حادثه اي که در آن بر اثر آتش گرفتن علاءالدين نفتي کلاس دوم مدرسه، 8 دانش آموز در آتش مي سوزند و دست آخر با حضور کارشناسان مسئول واحدهاي ارزيابي عملکرد و پاسخگويي به شکايات سازمان آموزش و پرورش استان هاي کشور ماجرا برملا مي شود!

15 آذرماه 1391 / حادثه مدرسه دخترانه شين آباد
اين حادثه ديگر سرآمد تمام حوادث بر اثر آتش سوزي بخاري نفتي در ايران بود. حادثه اي که مثل بمب در رسانه ها صدا کرد. در اين حادثه 28 دانش آموز کلاس سوختند و سيران يگانه هم جان به جان آفرين تسليم کرد.

۶ آذر ۱۳۹۳ / مدرسه روستايي شهرستان گرمي
در آستانه دومين سالگرد آتش سوزي مدرسه روستاي شين آباد، اين بار يک بخاري نفتي کاربراتوري در يک مدرسه روستايي شهرستان گرمي آتش گرفت.

مدير آموزش و پرورش گرمي با بيان اين که اين حادثه خوشبختانه قرباني نداشت در گفت وگو با فارس گفت: اين حادثه به علت بازيگوشي تعدادي از دانش آموزان که در زنگ تفريح در کلاس حضور داشتند رخ داد.

کپسول های دکوری
12 سال سابقه خدمت دارد. يکي از باتجربه هاي آموزش و پرورش است و سرد و گرم زيادي چشيده است. به شرط آن که نامش در منتشر نشود صحبت هايي درباره سيستم هاي گرمايشي مدارس عنوان مي کند.

خبري از نظارت نيست
وي مي گويد: «متاسفانه ما استانداردهاي درستي نداريم. حتي نهادهاي ذي ربط که ممکن است در امر تجهيز هم طي سال هاي اخير خوب عمل کرده باشند در بحث نظارت و کنترل کارايي لازم را ندارند. اصلا مي خواهم بگويم در اين بخش ورود نکردند.» همان مسئله معروف عدم کنترل بر تجهيزات نصب شده! «تجهيزات سرمايشي و گرمايشي به مدارس مي آورند، اما اصلا خبري از کنترل و نظارت بر آن نيست. سال ها مي گذرد و کپسول آتش نشاني خاک مي خورد. بعد خدايي نکرده، اگر اتفاقي بيفتد دو دستي توي سرمان مي زنيم که چرا حواس مان نبود؟»

او مي گويد: «عمدتا سازمان نوسازي و تجهيز مدارس خود را مسئول حوادثي از قبيل آتش سوزي در مدارس نمي داند. چرا که آن ها معتقدند ما فقط مدارس را تجهيز مي کنيم، اما در حادثه هاي اين چنيني عوامل ديگر دخيل اند. از جمله عدم آموزش مديران و معلمان مدرسه براي استفاده از تجهيزات.»

وي مي افزايد: «حتي من به شما بگويم کپسول هاي آتش نشاني در برخي مدارس هم دکوري است و بسياري از آ ن ها سال ها از عمرشان مي گذرد و شارژ نشده اند!»

حذف حفاظ ثابت از پنجره هاي مدارس
نکته ديگر اين که بايد حفاظ ثابت پنجره هاي مدارس را برداريم اين مسئله زماني مورد توجه همگان قرار گرفت که آتش سوزي در مدرسه روستاي سفيلان رخ داد و ۱۳ دانش آموز به دليل داشتن حفاظ هاي آهني ثابت گرفتار شعله هاي آتش شدند و راه فراري براي نجات خود نيافتند. اين مسئله در مانور سراسري ايمني که در مدارس برگزار شد منجر به اين تصميم شد که ديگر پنجره هاي مدرسه به ويژه در طبقه همکف حفاظ نداشته باشد.