حاشيه سازي هاي سياسي روحاني در يک همايش مهم اقتصادي/ حرف هاي دو پهلو و واکنش زاي سياسي

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- مهدي حسن زاده- نخستين همايش اقتصاد ايران در حالي با حضور رئيس جمهور و حدود 1500 اقتصاددان آغاز شد که اقتصاد ايران درگير چالش هاي جدي در حوزه هاي اقتصادي مختلف و در عين حال فرصت ها و حساسيت هاي خاص در شرايط موجود است. با اين حال حضور رئيس جمهور در اين همايش و طرح چند مسئله مشخص و عيني اقتصاد کشور براي همفکري اقتصاددانان مغتنم بود. پيام روشن اين اجلاس اجتماع بزرگ اقتصاددانان کشور در شرايط حساس اقتصادي امروز و همفکري آنان براي پاسخ علمي به نيازهاي اقتصادي روز است. در اين شرايط حضور رئيس جمهور و خشوع وي در برابر اين جمع علمي پيامي اميدوار کننده در راستاي مشورت پذيري دولت از علماي اقتصاد و پرهيز از اقدامات غيرکارشناسي در اين عرصه کاملا علمي و پيچيده دارد.

با اين حال چند نکته درباره اين اجلاس و سخنان رئيس جمهور وجود دارد که بايد مورد توجه جدي قرار گيرد:

1 - بايد مشخص شود که آيا همه طيف هاي اقتصاددان کشور در اين همايش حضور دارند يا خير. علي رغم اين که مشاور اقتصادي رئيس جمهور پيش از اين از حضور همه طيف هاي اقتصاددان کشور، از نهادگرا تا طرفدار اقتصاد آزاد در اين همايش خبر داده بود، شواهد روز نخست همايش از حضور پر رنگ جريان طرفدار اقتصاد آزاد نسبت به ساير طيف ها در اين اجلاس حکايت دارد. اين براي دولتي که بخش عمده تيم اقتصادي اش متمايل به اقتصاد بازار آزاد است ضعف محسوب مي شود که بيش از همه همفکران خود را به اين همايش بياورد و خود را از مشورت هاي فکري ديگر طيف هاي اقتصاددان محروم کند.

2 - رئيس جمهور در اين همايش با وجود اعلام نياز دولت به مشورت در چند زمينه مشخص از جمله، بررسي اثرات کاهش قيمت نفت، چگونگي شناسايي ثروتمندان يارانه بگير و تبيين کاهش نرخ تورم، سخنان سياسي تامل برانگيزي گفت که اصل اين همايش را تحت تاثير قرار داد. اين همايش ها و جنبه نمادين حضور رئيس جمهور در جمع علماي اقتصاد، مي تواند در گفتمان سازي اقتصادي براي جامعه موثر باشد، اما زماني که رئيس جمهور از وصل نبودن آرمان ها به سانتريفيوژها و ضرورت همه پرسي (فارغ از قضاوت درباره اين مواضع) سخن مي گويد و با کوله بار تجربه سياسي خود مي داند که اين سخنان سياسي، جنبه هاي مهم اقتصادي سخنان وي و حتي اصل همايش را تحت تاثير قرار مي دهد، بايد نشست و نظاره کرد که حداقل بخش عمده اي از ظرفيت گفتمان سازي اين همايش به جاي کمک به اعتلاي اقتصاد کشور، در بازتاب هاي سياسي سخنان رئيس جمهور گم شود. اتفاقي که قطعا خوشايند شخص رئيس جمهور نيست.

3- فارغ از تاثير سياسي صحبت هاي رئيس جمهور، محتواي برخي سخنان ايشان با مقتضيات روز اقتصاد ايران و جهتي که رئيس دستگاه اجرايي بايد به عنوان طرح دغدغه به اقتصاددانان منتقل کند، همخواني ندارد. ترديدي نيست که اقتصاد ايران کم و بيش در مقاطع مختلف با موانع بيروني و اثرات شوک هاي خارجي از تحريم گرفته تا کاهش قيمت نفت، مواجه بوده است. در شرايط فعلي اين 2 عامل بيروني به شکل پر رنگي سعي در تحت تاثير قرار دادن اقتصاد ايران دارند و در اين شرايط، سخن از رفع تحريم در برخي بخش ها پس از توافق اوليه هسته اي و برخي از ديگر سخنان رئيس جمهور موجب اميدوار کردن اقتصاددانان و برنامه ريزان اقتصادي کشور(حتي با فرض اين که اين اميدواري کاملا واقع بينانه باشد)، مي شود، اين در حالي است که فضاي مذاکرات و حتي در صورت توافق نهايي، راه بدون جايگزين پيش روي اقتصاد ايران، طراحي اقتصادي مقاوم و غير آسيب پذير در برابر شوک هاي بيروني است. از رئيس جمهور انتظار مي رود که فارغ از تصوير سازي خوش بينانه، اقتصاددانان و برنامه ريزان و تصميم سازان اقتصادي کشور را به اين عرصه سوق دهد که با لحاظ شرايط بدبينانه از نظر فشارهاي بيروني براي «رشد پايدار و اشتغالزا» که شعار اين همايش است، براي اقتصاد ايران نسخه بپيچند.

در هر صورت اقتصاد ايران بيش از حرف هاي دو پهلو و واکنش زاي سياسي، نيازمند طرح موضوعات جدي و سوق دادن تصميم سازان اقتصادي به سمت موضوعاتي است که براي شرايط حساس امروز اقتصاد ايران ضروري است و رئيس جمهور که در همين جلسه به حق، از سايه افکني هميشه سياست بر اقتصاد ايران سخن گفته است، نبايد در اين عرصه قرار مي گرفت و مهمترين همايش اقتصادي کشور را به سمت فضاهاي چالش برانگيز اقتصادي نمي کشاند.