رهبر معظم انقلاب اسلامي روز پنج‌شنبه در جمع اعضاي مجمع عالي بسيج مستضعفين فرمودند: «جمهوري اسلامي به بركت تفكر بسيجي و عمل و حركت بسيجي شكست‌ناپذير است. هر فرد ايراني بالقوه يك بسيجي است، مگر عده معدودي كه يا دچار خودپرستي‌اند يا دچار شهوت‌پرستي‌اند يا دچار پول‌پرستي‌اند يا دستشان زير سنگ دشمن است، آنها را مي‌گذاريم كنار؛ معدودند، زياد نيستند. اكثريت قاطع ملت ايران بالقوه بسيجي‌اند؛ دليل شكست‌ناپذيري نظام جمهوري اسلامي اين است. منتها بايد حواس همه جمع باشد؛ امتحان هميشه هست، براي همه هست؛ حركت نبايد سست بشود؛ جهت حركت اشتباه نبايد بشود؛ جهت حركت به سمت استكبار است، مقابله با استكبار است.» با توجه به اهميت اين تبيين مقوله مهم تفكر بسيجي به‌عنوان راز شكست‌ناپذيري جمهوري اسلامي ايران، ضروري است در اين نوشتار به اجمال بدان پرداخته شود.

بايد گفت بسيج صرفاً يك سازمان‌دهي و حركت عمومي براي تأمين اهداف مقطعي نيست، بلكه برخاسته از يك تفكر است. حضرت امام خامنه‌اي در يكي از بيانات پيشين خود در باب تفكر بسيجي مي‌فرمايند: « تفكر بسيجي تركيبي است از ايمان عميق، تلاش مخلصانه، هشياري در شناخت دشمن، گذشت و ايثار در برابر دوست، ايستادگي و مقاومت شجاعانه و خستگي‌ناپذير... و اين است آن حقيقت والايي كه امام بزرگوار ما به خاطر آن، بسيجي بودن را افتخار خود مي‌دانست.» (14/7/1377) ايشان همچنين در يكي ديگر از بيانات خود يكي از ويژگي‌هاي تفكر بسيجي را عدالت‌طلبي مي‌دانند و تأكيد مي‌نمايند: «منطق انسان‌هاي داراي تفكر بسيجي و اسلامي، منطقي قوي و زمينه‌ساز پيشرفت در كارها است.» (5/3/1384).

 

با توجه به اين گزاره‌ها مي‌توان چنين استنباط كرد كه تفكر بسيجي را بايستي در ذيل گفتمان كلان انقلاب اسلامي تحليل نمود و آن نگرش توأم با احساس مسئوليت مؤمنانه و جهادي است كه از معرف عميق اسلام ناب محمدي (ص) است كه در انقلاب اسلامي تبلور يافت. يكي از ويژگي‌هاي خاص انقلاب اسلامي، پشتوانه منطقي و عقلاني آن بود، به نحوي كه شعارها و آرمان‌هاي آن پس از 16 سال هنوز دچار كهنگي نشده و تازگي دارد.

ظهور و بروز اين آرمان‌ها را مي‌توان در حركت عمومي ملت يعني بسيج مشاهده نمود. از اين رو به نحوي مي‌توان تفكر بسيجي را «پيشران» يا «موتور محرك» نيل به آرمان‌هاي انقلاب اسلامي دانست. به بيان معظم له «آنچه به نظر اين حقير، كمتر به آن پرداخته شده است و بايد پرداخته بشود، مسئله عقبه فكري و پشتوانه‌ي فكري بسيج است. بسيج يك انديشه است، يك فكر است، يك منطق است، يك منظومه فكري است. علت اين هم كه همه مي‌بينند كه تحصيلكرده، نخبه، نابغه، از رشته‌هاي مختلف مجذوب بسيج مي‌شوند، اين است كه بسيج صرفاً يك حركت احساسي نيست؛ يك منطق قوي پشت سرِ بسيج وجود دارد؛ اين منطق، اين علم، وقتي با عمل همراه مي‌شود، اين غوغا را درست مي‌كند؛ اين حوادث شگفت‌آور را خلق مي‌كند.»

عقبه فكري اين آرمان‌ها سبب شد كه برخلاف ساير انقلاب‌ها كه با گذشت چند سال ابتدايي آنها، شعارهايشان رنگ مي‌بازد، شعارهاي برخاسته از شعور انقلاب اسلامي نه تنها رنگ نباخت بلكه مرزهاي جغرافيايي ايران اسلامي را درنورديد و در گستره‌اي وسيع‌تر بروز و ظهور يافت.

به تعبير مقام معظم رهبري (مدظله‌العالي) «اين تفكر كه تفكر بسيجي است و امام بزرگوار ما اين را در ايران اسلامي خلق كرد، اين صادر شده. بارها گفتيم، مفاهيم انقلاب و مفاهيم اسلام، مثل عطر گل‌هاي بهاري است؛ هيچ‌كسي نمي‌تواند جلوي آن را بگيرد؛ پخش مي‌شود، همه جا مي‌رود؛ نسيم روح‌افزا و روانبخشي است كه همه جا را به‌خودي‌خود مي‌گيرد؛ حالا جنجال كنند، دادوبيداد كنند؛ رفته، صادر شده و الان شما در كشورهاي گوناگوني ملاحظه كنيد؛ اين تفكر در لبنان دارد فعاليت مي‌كند، در عراق دارد فعاليت مي‌كند؛ جوان‌هاي عراقي حركت كردند همراه ارتششان شدند توانستند اين پيروزي‌ها را به دست بياورند؛ در سوريه همين‌جور، در غزه همين‌جور، در فلسطين همين‌جور، در يمن همين‌جور، ان‌شاءالله در قدس شريف و براي نجات الاقصي هم همين‌جور.»

 

ايشان در همين سخنراني پايه اين تفكر را «اعتقاد به مسئوليت انسان» مي‌دانند. احساس مسئوليتي كه برخاسته از ايمان ژرف و يقين آميخته با اخلاص باشد مي‌تواند مؤمن جهادي را تربيت كند و اجتماع مؤمنين جهادي، جامعه ايماني را رقم خواهد زد كه ويژگي بارز آن احساس مسئوليت جمعي يا به تعبير دقيق‌تر «عزم ملي» است.

بر كسي پوشيده نيست كه مسير پر پيچ‌وخم پيشرفت كشور و عبور نظام اسلامي از چالش‌هاي پيراموني نيازمند عزم ملي و انديشه‌اي مستحكم است كه هر دوي اين ويژگي‌ها در تفكر بسيجي مشاهده مي‌گردد. از ديگر سو، حفظ اقتدار ملي در مقابل تهديدات دشمنان انبوه و تا بن دندان قدرتمند نيز نيازمند همين احساس مسئوليت جمعي است.

استقرار تفكر بسيجي در آحاد و نخبگان جامعه، عملاً زمينه‌هاي وابستگي فكري و عملي به بيگانگان را زدوده و دغدغه‌هاي استقامت عمومي در مقابل فشارهاي خارجي را مي‌كاهد. جامعه‌اي كه در آن اين تفكر مسلط و حاكم شود با خيال آسوده مي‌تواند مسيري را بپيمايد كه هرچند در ابتداي راه با دشواري‌هاي گام‌هاي بزرگ همراه است، اما به‌زودي حلاوت دستاوردهاي اين ايستادگي بر اصول را خواهد چشيد.

چنين تفكري، جامعه و كشور را از جهات گوناگون در مقابل آسيب‌ها و آفات بيمه مي‌كند و به همين دليل مي‌توان راز پيشرفت روزافزون و شكست‌ناپذيري جمهوري اسلامي را فهميد و آن تمسك به چنين تفكر و گفتماني است. به بيان حضرت امام راحل عظيم‌الشأن «اگر بر كشوري نواي دلنشين تفكر بسيجي طنين‌انداز شد، چشم طمع دشمنان و جهان‌خواران از آن دور خواهد گرديد و الا هر لحظه بايد منتظر حادثه ماند.»