پایتخت‌نشینان فوبیای زلزله را فراموش نمی کنند !
هم‌زمان با هفته بلایای طبیعی، مسئولان کشوری درباره حوادث طبیعی، تخمین خسارتهای ناشی از این حوادث و همچنین راهکارهایی که برای کاهش خسارتها وجود دارد؛ اظهارنظرهایی انجام دادند.
هرچند آمارها حکایت از این موضوع دارد که خسارات ناشی از وقوع حوادث طبیعی در جهان طی 30 سال گذشته، چهاربرابر شده و در تمام مناطق جهان افزایش داشته‌است؛ اما اظهارنظرهای تازه مسئولان بیشتر در رابطه با زلزله بوده است. شاید باید این گفته رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران را بپذیریم که زلزله یک تابوی نامشخص است که اگر اتفاق بیفتد به یک موضوع ملی تبدیل می‌شود. هرچند، بنا به گفته رئیس سازمان مدیریت بحران کشور در 50 سال اخیر حدود 14 زلزله مابین 2/6 تا 7/7 ریشتر را در کشورمان اتفاق افتاده که سهم پایتخت از این زلزله‌ها صفر بوده است اما به‌رغم تمام این موضوعات فوبیای زلزله در سال‌های اخیر همواره با پایتخت نشینان همراه بوده است.
آسیب‌پذیری کشور در برابر زلزله 1000 برابر ژاپن
روز گذشته رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به اینکه ایران جز 10 کشور حادثه‌خیز جهان است و در آسیا مقام چهارم و در دنیا مقام ششم را داراست، گفت: این درحالی است که آسیب‌پذیری کشور در برابر زلزله قریب به هزار برابر ژاپن است. اسماعیل نجار تصریح کرد: از 34، 35 حادثه‌ای که در کشور اتفاق می‌افتد که هریک از آنها در جای خود حایز اهمیت هستند؛ اما برخی از این حوادث نمود ندارند که به عنوان نمونه می‌توان به حادثه صاعقه اشاره کرد که ممکن است در طول سال پنج تا 10 نفر از هموطنان بر اثر این حادثه جان خود را از دست داده یا مجروح شوند یا همچنین در بخش رانش زمین در کشورهای دیگر حوادث ناگوار بوده ولی در کشور ما تقریبا تلفات جانی و خسارت مالی خیلی محدوده بوده است. ایسنا نوشت؛ معاون وزیر کشور با بیان اینکه مهم‌ترین و اساسی‌ترین بحث در کشور زلزله است که قابل پیش‌بینی و قابل پیشگیری نیست، گفت: هر ساله شاهد این حادثه در گوشه و کنار کشورمان هستیم و سعی‌مان بر این است که بتوانیم تمام نیروهای خود را بسیج کرده تا در زمینه کاهش خطرات حوادث طبیعی بالاخص زلزله با یک عزم ملی و اراده ملی کار کنیم.
برای زلزله تهران اصلا آمادگی نداریم
هم‌زمان با صحبت‌های این مقام مسئول، زلزله در تهران موضوع بحث دیگر مسئولان بود. رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در این‌باره گفت: نرم‌افزارهای ژاپنی براساس اطلاعات داده شده می‌گویند با زلزله 6 ریشتری در تهران 63 هزار کشته خواهیم داشت درحالی که این آمار در سال 75 بیش از 360 هزار کشته بود. احمد صادقی با بیان اینکه متاسفانه ما بحران را تنها در زلزله گره زده‌ایم، افزود: ما 38 حادثه دیگر در تهران داریم؛ اما زلزله یک تابوی نامشخص است که اگر اتفاق بیفتد به یک موضوع ملی تبدیل می‌شود. من به جرئت می‌توانم بگویم که برای زلزله تهران اصلا آمادگی نداریم. وی ادامه داد: سال 89 موضوع زلزله داغ شد و ما 20 روز مانور داشتیم تا جایی که رئیس‌جمهور وقت به وزیر کشور دستور داد 50 درصد وقتش را برای زلزله تهران اختصاص دهد اما آیا انجام شد: مهر نوشت؛ صادقی اظهار کرد: ساختمان سازمان مدیریت بحران شهر تهران با تمامی امکاناتش باید 24 ساعته باز باشد و نمایندگان تمام دستگاه‌ها به‌صورت شیفتی در آن مستقر باشند اما هیچ خبری نیست. می‌گویند کارمند و استخدام نداریم. با این حال از استاندار خواستیم تا این مهم را اجرایی کند.
آماری از وقوع زلزله در ایران
در سال ۱۲۸۸ در منطقه سیلاخور زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۷/۴ ریشتر به وقوع پیوست که هشت‌هزار کشته و ۶۴ تخریب روستا را به همراه داشت. زمین‌لرزه بوئین‌زهرا نیز با شدت ۷/۲ ریشتر و ۱۰ هزار کشته در سال ۱۳۴۱ به وقوع پیوست. زلزله طبس با شدت ۷/۷ ریشتر در سال ۱۳۵۷، ۱۹ هزار و 600 کشته و تخریب ۱۶ روستا را به دنبال داشت. رودبار و منجیل نیز در سال ۱۳۶۹ با شدت ۷/۴ ریشتر لرزید که ۳۵هزار نفر کشته به‌همراه داشت. در سال ۱۳۸۱ آوج در اثر زمین‌لرزه با خسارات زیاد در شهر و روستاها روبه رو شد. شدت زلزله آوج ۶/۶ ریشتر بود. بم در سال ۱۳۸۲ با قدرت ۶/۵ ریشتر با خاک یکسان شد که ۴۱ هزار نفر در اثر آن جان باختند. در سال جاری نیز زلزله‌هایی در منطقه موموری و شهرهای آبدانان، دره‌شهر و دهلران به وقوع پیوست که به‌رغم اینکه کشته‌ای در پی نداشت اما حدود 700 بار منطقه را لرزاند.
فاجعه‌ای به نام وقوع زلزله 1/7 ریشتری در تهران
یک زلزله‌شناس می‌گوید: در تمام دنیا برخی از شهرها و کشورها در مناطقی قرار گرفته‌اند که زلزله‌خیزند. برخی مناطق مانند ایران، ژاپن، آمریکا و قسمت‌های جنوبی اروپا روی گسل‌های زمین قرار دارند. وجود این گسل‌ها هم نیاز است چراکه اگر نباشند چه بسا کره زمین از هم بپاشد. ناطق الهی می‌افزاید: از سوی دیگر در طول تاریخ همواره هرجا که آبی بوده شهرها شکل گرفته‌اند. آب هم به‌دلیل وجود گسل و شکست لایه‌های درون زمین به وجود می‌آید. بنابراین شهرها اغلب روی این مناطق تشکیل شده‌اند. وی تصریح می‌کند: درهر حال، وجود ایران روی گسل زلزله طبیعت جغرافیایی کشورمان و امری اجتناب‌ناپذیر است. اما، مساله اصلی این است که شهرها چگونه ساخته شده‌اند؟ آیا شهرها برای مقابله با زلزله‌های شدید، مقاوم ساخته شده‌اند؟ الهی ادامه می‌دهد: با توجه به شواهد، احتمال وقوع زلزله بالای هفت ریشتر در تهران بالاست که اگر این اتفاق بیفتد بزرگ‌ترین فاجعه دو قرن اخیر در کشور به وقوع می‌پیوندد و این یعنی پایان تهران؛ چراکه، مدیریت در شهر بزرگی مثل تهران در صورت وقوع چنین زلزله‌ای غیرممکن خواهد بود.
نادیده‌گرفتن مقاوم‌سازی
یک جامعه‌شناس شهری نیز می‌گوید: 30 سال است که در ایران به‌صورت جدی روی مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و بناها در برابر زلزله صحبت شده و آیین‌نامه‌های زلزله طراحی شده است اما عموما مهندسان در طراحی این ضوابط را درنظر می‌گیرند و در اجرا این مسائل نادیده گرفته می‌شود. قمر فلاح می‌افزاید: خانه‌هایی که اجازه ساخت می‌گیرند طبق قانون باید براساس ضوابط مهندسی باشند اما، موضوع مهم این است که نظارت بر ساخت و سازها وجود نداشته و دور زدن قوانین راحت است. وی ادامه می‌دهد: علاوه بر ساختمان‌ها حتی در ساخت‌وسازهای شهر از جمله طراحی و احداث خیابان‌ها هم این ضوابط لحاظ نشده است؛ به این معنی که در شهر تهران شریان‌های حیاتی وجود ندارد. همچنین، بخشی از تهران دارای بافت فرسوده است که سازمان نوسازی باید به صورت جدی در این زمینه ورود پیدا کند. فلاح بیان می‌کند: مدیریت شهری و مسئولان مربوطه که مسئول این گرفتاری‌ها هستند باید پاسخگوی این مشکلات باشند و هرچه سریع تر در راستای رفع آن بکوشند.
ارسال نظر