نقاره زنی و گنبد شویی جزء قدیمی‌ترین فعالیت‌ها و خدمات خدام بارگاه منور رضوی نسبت به امام رضا (ع) است.

خدمت در حرم مطهر تؤفیق خاصی است که نصیب خادمین این مکان مقدس می‌شود، اما خدماتی مانند نقاره زنی و شستشوی گنبد برای زائران و مجاوران خورشید هشتم (ع) دارای جلوه و صفای بیشتری است.

این 2 گروه به صورت جداگانه کار خود را انجام می‌دهند، اما در بعضی از مناسبت‌های خاص به صورت همزمان خدمات خود را ارائه می‌دهند؛ یکی از روز‌ها، سالروز ولادت با سعادت عالم آل محمد (ص) حضرت علی بن موسی الرضا (ع) است که این گروه‌ها کارشان را با نظم و ترتیب خاصی به اجرا در می‌آورند و چشم و گوش حاضرین در این مکان مقدس را به سمت خودشان هدایت می‌کنند.

این برنامه ویژه با سلام و صلوات بسیار زیاد تقدیم امام رضا (ع) و مهمانان ایشان در این روز خاص می‌شود.به همین مناسبت و در آستانه فرارسیدن ولادت حضرت رضا (ع) گفت‌و‌گویی را با احمد اقوام شکوهی و اسد الله زرین مهر قدیمی‌ترین نقاره زن و گنبد شوی آستان قدس رضوی انجام داده‌ایم، که حاصل آن را در ادامه می‌خوانید:

 در ابتدا خودتان را معرفی کرده و از سابقه خدمتی خود در این آستان مقدس برایمان بگویید؟

اقوام شکوهی: احمد اقوام شکوهی هستم، متولد سال 1305 و مدت 68 سال است که در این آستان مقدس نقاره زنی می‌کنم.
زرین مهر: اسد الله زرین مهر هستم، متولد 1323 و از سال 1354 در قسمت امورات ساختمانی و شستشوی گنبد‌ها و گلدسته‌های بارگاه منور رضوی افتخار 38 سال خدمت رسانی را دارم.
 

از تاریخچه نقاره زنی و شستشوی گنبد و گلدسته در حرم مطهر امام رضا (ع) برایمان بگویید؟

اقوام شکوهی: در سال‌های دور فرزند یکی از سلطان‌های قدیم مبتلا به بیماری‌ای شد که طبیبان آن زمان به او جواب رد دادند و خانواده‌اش را نا‌امید کردند، روزی یکی از درباران حرم مطهر او را به این مکان مقدس آورد و برایش نقاره زنی کرد و بدینوسیله بود که فرزند سلطان شفا یافت و از آن زمان به بعد این کار را انجام می‌دهند، که سابقه‌ای بیش از 400 سال را دارد.

زرین مهر: نزدیک به 30 سال است که این کار در حرم مطهر انجام می‌شود که 20 سال آن توفیقش نصیب من شده است و پس از فوت اوستا اصغر و اوستا شاه بخش 2 گنبد شوی سابق این آستان مقدس، افتخار شستشوی گنبد و گلدسته‌های حرم مطهر را دارم و این کار را هم فقط با آب و چتکه‌های پلاستیکی انجام می‌دهم.

هدف شما از انجام چنین خدماتی ارزشمند چیست؟

اقوام شکوهی: هدف من این است که بتوانم تا حدودی جبران محبت‌های امام رضا (ع) را داشته باشم، زیرا این بزرگوار در تمام لحظات تلخ و شیرین زندگی‌ام یار و یاورم بودند و به جز از ایشان رو به سوی کس دیگری دست گدایی دراز نکردم و محتاج سایرین نشدم.

زرین مهر: این کار را فقط به خاطر رضای امام رضا (ع) انجام می‌دهم، زیرا ایشان کمک‌های بسیاری را به من کردند و از جمله آن‌ها می‌توانم بگویم که با وجود داشتن 68 سال سن، هر 10 سال یک بار به پزشک مراجعه می‌کنم.

این خدمت چه نوع تغییراتی را در شیوه کاری و زندگی شما به وجود آورده است؟

اقوام شکوهی: زندگی ما و نسل‌های قبل و بعد از ما با هدف خدمت به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) شکل گرفته است و باید صداقت و احساس مسئولیت بهتر و بیشتری را در جامعه اسلامی داشته باشیم. حتی در زمانی که همسرم بیمار بود پزشکان اجازه ندادند که نقاره زنی را تعطیل کنم.

در زمانی هم که خودم دچار بیماری‌های پروستات و کم بینی چشم شدم، عنایات ویژه امام رضا (ع) نصیبم شد، به طوری که هر دو نفرمان شفای کامل را از ایشان گرفتیم.

زرین مهر: هم در کار و هم در زندگی‌ام شاهد تغییرات خاصی بوده‌ام به طوری که من بازنشسته شدم، اما آستان قدس رضوی با من قطع همکاری نکرد و اینکه همسرم دچار بیماری لاعلاجی شده بود که پزشکان هم قطع امید کرده بودند و حضرت رضا (ع) 48 ساعت پس از حرف طبیبان شفای کامل را دادند.

در آن روزهای سخت و نا‌امید کننده یک روز پس از نماز صبح خدمت امام رضا (ع) مشرف شدم و شفای همسرم را از ایشان خواستم که خورشید هشتم (ع) پس از نماز ظهر و عصر‌‌ همان روز او را شفا دادند.

در طول سال چند نوبت این کار را انجام می‌دهید؟

اقوام شکوهی: همه روزه 20 دقیقه قبل از اذان صبح این کار را انجام می‌دهیم تا مردم برای نماز صبح بیدار شوند و در 20 دقیقه قبل از غروب آفتاب هم مجدداً این کار را تکرار می‌کنیم تا که نماز ظهر و عصرشان قضا نشود.

همچنین در ایام اعیاد هم بعد از نماز‌های صبح و مغرب و عشا به مدت 1 ساعت نقاره زنی داریم و با این کار اعلام جشن می‌کنیم و در ایام سوگواری نیز نقاره زنی را به احترام ائمه معصومین (ع) تعطیل می‌کنیم.

زرین مهر: گنبد و مناره اصلی را هر 4 ماه 1 بار می‌شویم و سایر گنبد‌ها و گلدسته‌ها را نیز هر 5 سال 1 بار شستشو می‌دهم و به این نکته هم باید اشاره کنم که ارتفاع این گنبد‌ها و گلدسته‌ها از سطح زمین 60 متر است، که خیلی‌ها ترس از ارتفاع دارند، زیرا که محافظی برای جانشان ندارند.

اما من این کار را با افتخار انجام می‌دهم و جان نا‌قابل خویش را تقدیم مولایم می‌کنم.

از نفرات دیگری هم که مانند شما این کار را انجام داده‌اند، نام ببرید؟

اقوام شکوهی: در این رابطه می‌توانم به نسل‌های قبل و از خودم مانند: محمد رضا، عباس، ابراهیم و رسول اقوام شکوهی اشاره کنم.
زرین مهر: ما یک گروه 4 نفره هستیم و به جز من حسین پایانی، اصغر حسینی بهلول و جلال ایزدی هم هستند، که کار شستشوی گنبد و گلدسته را با افتخار انجام می‌دهیم.

خواسته شما از امام رضا (ع) چیست؟

اقوام شکوهی: شفاعت در دنیا و آخرت مهم‌ترین خواسته من از حضرت رضا (ع) است، زیرا هرچه که خواسته‌ام از آقا گرفته‌ام.
زرین مهر: خودم که چیز خاصی را نمی‌خواهم، زیرا محبت آقا بار‌ها و بار‌ها شامل من شده است و فقط می‌خواهم مشکلات مردمی که با شور و شوق خاصی به این مکان مقدس مشرف می‌شوند بر طرف شود.

چه صحبتی را با زائران و مجاوران حضرت رضا (ع)، به خصوص در این ایام مبارک دارید؟

اقوام شکوهی: ما از این حضور پر شور مردم خوشحال هستیم و برای همه آن‌ها دعا می‌کنیم که زیارتشان مورد قبول ارباب و مولایمان واقع شود و بهترین بهره معنوی را از این حضور نورانی خودشان ببرند و با خاطره‌ای خوش از این شهر مقدس خارج شوند و سوقات معنوی را جایگزین سوقات مادی کنند.

زرین مهر: ما هر کاری را که از دستمان ساخته باشد در جهت خدمت به مهمانان سلطان خراسان انجام خواهیم داد و امیدوارم که آن‌ها نیز قدر این موقعیت را بدادند و برای ما نوکران خودشان هم دعا کنند و از حضرت معصومه (س) و امام جواد (ع) خواهر گرامی و میوه دل امام رضا (ع) شفاعت همگان را خواهانم.

از این که وقت خود را در اختیار ما قرار دادید سپاسگذاریم.

اقوام شکوهی: خواهش می‌کنم، امیدواریم همیشه موفق باشید