معاون اجرایی شورای نگهبان بخش دیگری از روند رد صلاحیت هاشمی رفسنجانی را بیان کرد

به گزارش پارس به نقل از تسنیم ؛

بخشهایی از مصاحبه دکتر ره پیک:
-وجود فشار برای تایید صلاحیت برخی افراد طبیعی است بالاخره افراد، ارتباطاتی دارند و سعی می‌کنند از آن استفاده کنند البته در همه موارد این گونه نیست که یک عده بخواهند توقع نامشروعی را مطرح کنند. ممکن است به نظر کسی این آدم، آدم خوبی است و می خواهد توصیه کند و این توصیه، با توجه به شرایط به عنوان فشار تلقی شود.
یا وقتی کسی از موضع و موقعیت اداری خود اصرار می کند و می‌خواهد از این موضع صحبت کند ممکن است تعبیر به فشار شود. بنابراین، اصل وجود این امور طبیعی است و در تمام ادوار چنین مسائلی بوده است. در این دوره ای هم که شما گفتید این امور وجود داشته است. این مهم نیست، مهم این است که شورای نگهبان تحت تاثیر این فشارها قرار می‌گیرد یا نه؟
-اعضای شورای نگهبان ممکن است شخصا نظراتی داشته باشند، چون نمی‌توان گفت راجع به یک موضوع همه یک جور فکر کنند، افراد اطلاعات و برداشت‌های مختلفی دارند. اما اینکه گفته شود به خاطر این فشار، شورای نگهبان یک تصمیمی گرفته است، این طور نیست! هم مجموعه شورای نگهبان و هم اعضای محترم در سطحی قرار دارند که نگهبان استقلال شورای نگهبان هستند.
-شورای نگهبان نمی‌تواند در موقعیتی باشد که دائما تحت تاثیر اشخاص یا جریانات قرار گیرد. هر یک از فقها و حقوقدان‌ها، برای خود یک استقلالی حس می‌کنند. چه در حوزه قانون گذاری و چه در حوزه انتخاباتی و بررسی صلاحیت‌ها، به همین دلیل در شورا بحث های خیلی جدی صورت می گیرد.
-البته همه انسان هستند و ممکن است اشتباه کنند و یا در یک مورد تحت تاثیر قرار بگیرند ولی رویه عمومی شورای نگهبان حفظ استقلال رأی می‌باشد. گاهی مطرح می‌کنند یک مسئولی آمده و در شورا حرفی زده است این‌گونه تعبیر می‌کنند که شورای نگهبان تحت تاثیر قرار گرفت؛ در حالی که اینطور نیست! البته اگر نظر و سلیقة کسی هم سو با یک حرفی باشد، معنای آن تحت تاثیر قرار گرفتن نیست.

-کسانی افکار عمومی را تحت تاثیر قرار دهند و یک فضای روانی علیه شورای‌نگهبان ایجاد کنند، آیا شورای نگهبان می تواند برای شکستن این فضا هر کاری بکند؟ پاسخ آن منفی است اگر بخواهیم راه حلی برای مقابله با فضاسازی در افکار عمومی پیش‌بینی کنیم راه حلش این نیست که شورای نگهبان اطلاعات خصوصی و شخصی پرونده های افراد را افشاء کند.
-روشن است که تصمیم شورای نگهبان راجع به صلاحیت افراد، مبتنی بر اطلاعات و مستنداتی است که در پرونده‌ها وجود دارد. از یک طرف مجموعة با تجربه و حرفه ای در شورای نگهبان وجود دارد. از طرف دیگر دستگاه های کشوری به ویژه بعضی از نهادها موظف هستند در این بخش اطلاعات خود را به شورا بدهند و همکاری بکنند. بنابراین برای هر داوطلبی در انتخابات مجلس یا ریاست جمهوری پرونده یا پرونده هایی موجود است.
-برخی افرادی 8 جلد پرونده قطور در شورای نگهبان دارند. کسانی هستند که در سال‌ها و دوره‌های مختلف داوطلب شده و رد یا تایید شده اند. مبنای تصمیم گیری شورای نگهبان این مستندات و اطلاعات است البته ممکن است در بعضی مواقع اطلاعات خیلی زیاد و گاهی کمتر باشد ولی شورای نگهبان بدون این مبنا نمی‌تواند تصمیم بگیرد.
-بنابراین اگر تایید یا رد افراد مستند دارد منتهی اینکه شورای نگهبان بخواهد این مستندات را اعلام کند، هم از نظر قانونی و هم از نظر اخلاقی کار درستی نیست.
-ما در تمام مراحل ملاقات های زیادی با کسانی که معترض هستند داریم؛ البته باید تشخیص داده شود کسی که اعتراضی را پیگیری می‌کند حرفی برای دفاع از خود دارد، یا خیر چون به هر حال بعضی از موارد ممکن است موضوع خیلی روشن باشد. در عین حال ملاقات‌های زیادی قبل و بعد از ایام انتخابات در شورای نگهبان صورت می گیرد افراد می‌آیند توضیحاتی می‌دهند در صورتی که آنها اصرار داشته باشند بدانند دلیل رد آنها چیست برای خودشان توضیح داده بشود اشکال ندارد مگر اینکه در پرونده آنها چیزهایی باشد که به دیگران هم ارتباط دارد.
-در هر حال شورای نگهبان از نظر قانونی و از نظر شرعی و اخلاقی نمی‌تواند برای دفاع از خود در برابر هجمه‌های افراد، اطلاعات مربوط به آنان را افشا کند. جلوگیری از لطمه به اعتبار شورای نگهبان و مقابله با ظلم در حق شورای نگهبان راه حل‌های دیگری دارد و باید از طرق دیگری افکار عمومی به عملکرد شورا اطمینان پیدا کند.
-در دوره قبل بیش از 5هزار داوطب مجلس داشتیم و برای اینها پرونده تشکیل و بررسی شد. اگر قرار باشد برخی از اینها که اطلاعات خصوصی دارند اعتراضی کنند، با یک روزنامه یا سایتی صحبت کنند، بعد شورای نگهبان برای آنها افشاگری کند واقعا این اقدام مخلّ نظم است؛ غیر از اینکه مبنای این پاسخ نیز غلط است. شورا هم این کار را نکرده است و نخواهد کرد.

-اطلاعات مختلفی از مراجع گوناگون می‌آید، همه این اطلاعات را باید کنار هم گذاشت و آنها را بررسی کرد. بدیهی است اگر یک نهادی مثل وزارت اطلاعات قاطعانه اطلاعاتی را بدهد که خیلی روشن است، به آن عمل می شود. بعضی اوقات ممکن است این طور نباشد، یعنی اطلاعات، قرائن و شواهد را باید با اطلاعات و گزارش های دیگر جمع بندی کرد. گاه گزارشی مربوط به 10 سال پیش است و ممکن است از 10 سال پیش تا الآن اطلاعات تغییرکرده باشد یا دستگاه‌های دیگر اطلاعاتی ارائه دهند یا خود شورای نگهبان از طریق تشکیلات خود اطلاعاتی داشته باشد. آنچه وظیفه شورای نگهبان است این نیست که به نظر دستگاهی عمل کند. وظیفه شورای نگهبان این است که طبق قانون اطلاعات را ببیند و بررسی را انجام دهد و آن ها را با قانون انطباق دهد و ببیند صلاحیت وجود دارد یا خیر.
-قانون اساسی، وظیفه نظارت بر انتخابات شوراها را بر عهده شورای نگهبان نگذاشته است. فلسفه آن هم این بوده که انتخابات شوراها خیلی گسترده است و مقدمات زیادی لازم دارد و شاید فکر کردند از توان این مجموعه خارج است. به اضافه اینکه، شوراها، نسبت به دستگاه‌های حاکمیتی، دارای جنبه‌های حاکمیتی قوی نیستند. اگر چه کلیت آنها در حاکمیت تاثیر دارد ولی خود شورا به این معنا جزو دستگاه های حاکمیتی نیست و بیشتر جنبه عمومی و مردمی دارد. به همین دلیل واگذاری نظارت بر انتخابات آن به شورای نگهبان لازم نبوده است. البته اینکه سازوکارهای تکمیلی برای بررسی صلاحیت های شوراها مطرح شود و مجلس مصوباتی در این زمینه داشته باشد؛ اشکالی ندارد و درحدی که من اطلاع دارم شاید دوستان مجلس هم این شیوه را کامل نمی دانند. پیشنهادهایی هم شده که شورای نگهبان این کارها را انجام دهد، طبیعتا با توجه به مبنای قانونی و سازوکارهای موجود، فعلا این موضوع منتفی است.
-ممکن است (از سوی شورای نگهبان جهت انصراف به برخی افراد) توصیه بشود ولی توصیه از طرف شورا، به این معنا نیست که شورای نگهبان مصوبه ای داشته باشد و توصیه کند که کسی منصرف شود. ممکن است به بعضی از افراد، به صورت غیر رسمی، نه به عنوان شورا، به طور غیر مستقیم بگویند. ولی شورای نگهبان هیچ موقع به عنوان شورای نگهبان، چنین کاری نمی کند چون جزو وظایف قانونی او نیست. همچنین ممکن است افراد، با کسی رفاقت یا دوستی دارند ویا احساس مسئولیتی می کنند به یک یا دو نفر به صورت مستقیم یا غیر مستقیم توصیه بکنند که کسی انصراف دهد.
-به دلیل شخصیت ایشان (علی اکبر هاشمی رفسنجانی) بحث بیشتری نسبت به بقیه صورت گرفت. ولی روال طی شده برای همه مشابه بوده است. روال طی شده برای بررسی، صحبت موافق و مخالف و رأی گیری، یک روال عادی مشابه بود که نسبت به همه صورت گرفت.
-در این مدتی که در شورا بودم، در مقایسه با جاهای دیگر، از آیت‌الله جنتی آدمی دموکرات‌تر ندیدم. به خودشان هم گفتم.
-این یک فضای غیر واقعی است که به هر دلیلی برای بعضی از ذهن‌ها درست کردند. این فضا به ایشان (آیت الله احمد جنتی) هیچ ربطی ندارد. چه در بحث انتخابات، چه در بحث قوانین، بنده تا به حال در این چند سال یک بار ندیدم ایشان، نظر خودشان را تحمیل کند. گاهی اوقات حتی در مورد صلاحیت ها، خود ایشان با توجه به اطلاعاتی که از شخص دارد به یقین رسیده که این آقا باید تایید یا رد بشود. اما وقتی جمع، خلاف نظر ایشان رأی داد من تا حالا ندیدم که به کسی اعتراضی کند و نظر جمع را تغییر بدهد. در مورد قوانین هم همین طور است . یک موقعی ایشان راجع به یک موضوعی یک نظری دارد و در مورد آن هم اصرار می‌کند اما تحمیل نمی‌کند.
-ممکن است بعضی ها فکر کنند جلسات شورا، جلسات ساده و بسیط و تشریفاتی است و نتایج از پیش تعیین شده است. واقعا این طوری نیست. مدتی پیش یک تیم خبرنگاری آمده بود به جلسات شورا و برنامه و فیلم می‌گرفتند. این آقای خبرنگار بعد از جلسه راجع به مصوبات با من صحبت کرد و من توضیحاتی دادم و ایشان به من گفت آیا همیشه جلسات شورا این طوری است؟ این دفعه خیلی دعوا بود و خیلی داغ بود! گفتم معمولا این طوری است و گاهی اوقات خیلی داغ تر می شود. در جلسات شورا، بحث ها خیلی جدی و اساسی است و هیچ کس تابع کسی نیست و هر کس حرف خود را به طور مستقل بیان می‌کند البته بحث‌ها طلبگی است.
- در مورد شخص آیت الله جنتی، واقعا این حرف ها، غیر واقعی است و صحیح نیست. ایشان اظهار نظر می کنند و نظرشان مستقل است و راجع به هیچ موضوعی نظرشان را تحمیل نکرده اند. اگرچه موضوعات خیلی مهمی هم بوده است. در مورد داوطلبین انتخابات، نمایندگان مجلس، رأی گیری می شود اگر از 12 نفر در یک موضوع 7 نفر رأی بدهند، چه در تایید و چه در رد، موضوع تمام می شود. بنابراین کاملا فضای آزاد وجود دارد، و ایشان هیچ گونه تحمیلی نمی کنند. حتی من امروز خدمت ایشان گفتم بعضی ها ممکن است این را بگویند. گفتم این نسبت به شما حرف غلطی است و ما چنین چیزی ندیدیم. ایشان گفت اگر چنین حرفی واقعیت داشته باشد باید به اعضای شورا هم برخورد کند و این نشان می دهد که اعضا هم استقلال رأی ندارند. اعضای شورای نگهبان برای خود نظر دارند. ایشان می خواست بگوید اصلاً چنین چیزی امکان ندارد.
-شورای نگهبان یک مجموعه بزرگ است که کارهای اساسی در آن انجام می‌شود. گاهی تلقی بیرونی این است که اعضای شورای نگهبان جلسات هفتگی دارند و یک تصمیم ساده می‌گیرند. در حالی که کار مفصلی در حوزه تقنین و تفسیر صورت می گیرد. بعضی از تفسیرهای شورای نگهبان منجر به یک جریانی در حوزه قانون گذاری، دولت و... شده، چندهزار قانون به دقت بررسی شده است، بعضی از قوانین چندبار رفته و برگشته است.
-در حوزه انتخابات هم همینطور است ما یک شبکه وسیع داریم. در انتخابات چندصد هزار نفر در این شبکه فعال اند تایید صلاحیت یک بخشی از آن است، برگزاری انتخابات و نظارت بر برگزاری انتخابات در کل کشور واقعا یک کار سنگینی است. ساماندهی، نگه داشت، آموزش، توجیه چندصد هزار نفر به صورت مستمر در غیر ایام انتخابات از طرق مختلف، مدیریت کردن اینها در لایه های مختلف.
-کارهای عظیمی انجام می‌شود وقتی اتفاق سنگینی مثل حوادث سال 88 اتفاق می افتد و شورای نگهبان یکی از بازیگرانی بود که ایستاد و شرایط را کنترل کرد. دلیلش چه بود؟ دلیلش این بود که ساختاری در مجموعه شورا وجود دارد که این ساختار قابل خدشه نیست به این معنا که اگر به آن ضربه بزنی و فرو ریزد. ممکن است یک اتهامی بزنند ولی با توجه به مشخص و شفاف بودن ساختار نمی‌توانند حتی با ایجاد فضای روانی سنگین، اعتبار آن را بریزند.
-پرونده ای که به مرحله نهایی می‌رسد محصول فرآیند و گردشی است که در کل کشور صورت می‌گیرد؛ کارشناسی های مختلف، بررسی های مختلف. وقتی یک حوزه انتخابیه را تایید می‌کنید که انتخاب آن درست بوده و نظارت آن جا را تایید می کنید، این محصول فرآیند پیچیده ای است که در این مجموعه اتفاق افتد. خب! این‌ها را باید گفت. الآن در فضای افکار عمومی و حتی افکار نخبگان، این واقعیت منعکس نشده است.