مرکز پژوهش‌های مجلس: رتبه نخست تولید گاز را تا سال ۱۴۰۴ از دست خواهیم داد

به گزارش پارس به نقل از تسنیم، دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی گزارش تدوین شده توسط موسسه مطالعات انرژی « سبحان» با عنوان تبیین عملکرد صنایع نفت و گاز و پتروشیمی کشورهای منطقه طی دوره زمانی سند چشم انداز را ارزیابی کرد. در این گزارش آمده است: مطابق اهداف سند چشم انداز صنعت نفت در افق ۱۳۹۴ ایران باید دومین تولیدکننده نفت اوپک با ظرفیت ۷ درصد از تقاضای بازار جهانی باشد. منابع مورد نیاز برای این موضوع در سال ۱۳۸۳ حدود ۵۰ میلیارد دلار محاسبه شده است که به نظر می رسد با توجه به اینکه ممکن است عوامل موثر بر سرمایه گذاری تغییر کرده باشند نیاز به منابع بیشتری باشد. نتایج گزارش نشان می دهند که باتوجه به تحریم های اعمال شده و بر اساس گزارش اوپک، ایران تا سال ۲۰۱۳ جایگاه سوم را از دست داده و در جایگاه پنجم قرار گرفته است. با توجه به آمارهای موجود در گزارش موسسه سبحان نه تنها افزایش تولید نداشته ایم، بلکه رتبه ایران در تولید نفت تنزل پیدا کرده و این مسئله ما را از رسیدن به اهداف سند چشم انداز دور نگه داشته است.

این گزارش می افزاید: همچنین طبق اهداف سند چشم انداز صنعت نفت در افق ۱۴۰۴ برای افزایش ظرفیت پالایشی کشور تا ۵/۲ میلیون بشکه در سال ۱۳۹۴ نیاز به ۲۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری است، بنابراین برای رسیدن به اهداف سند چشم انداز و همچنین افزایش ظرفیت پالایشی کشور، تکمیل دو پالایشگاه میعانات گازی خلیج فارس و پارس شیراز باید صورت پذیرد. طبق آمارهای موجود ظرفیت پالایشی کشور در سال ۲۰۱۲، برابر با ۸۹/۱ میلیون بشکه در روز بوده است.

**صنعت نفت در افق ۱۴۰۴ ایران باید سومین تولیدکننده گاز در جهان باشد

این گزارش می افزاید: بر اساس سند چشم انداز صنعت نفت در افق ۱۴۰۴ ایران باید سومین تولیدکننده گاز در جهان با سهم ۸ تا ۱۰ درصد از تجارت جهانی گاز باشد و برای رسیدن به اهداف سند چشم انداز باید تا پایان سال ۱۳۹۴ تولید روزانه گاز کشور حدود ۱۳۰۰ میلیون متر مکعب باشد. در سال ۱۳۸۳ منابع مورد نیاز برای سرمایه گذاری در بخش گاز ۷۰ میلیارد دلار برآورد شده که به نظر می رسد باتوجه به عوامل موثر بر سرمایه گذاری، دستیابی به اهداف مورد نظر در این بخش نیز دچار مشکل شود.

این گزارش خاطرنشان می کند: مطابق آمارهای موجود پیش بینی می شود باتوجه به متوسط رشد سالیانه تولید گاز در قطر (معادل ۶/۱۷) درصد، ایران رتبه نخست را تا افق ۱۴۰۴ چشم انداز از دست بدهد. لذا این نرخ رشد می تواند هشداری برای ایران باشد که دارای میدان مشترک گازی پارس جنوبی با قطر است. نکته آخر این است که باتوجه به پیش بینی منابع مالی قابل تجهیز از محل سود و اندوخته های شرکت های دولتی در بخش نفت، بعید است بیش از ۲۵ درصد منابع لازم برای این سرمایه گذاری از این محل قابل تامین باشد و همچنین باتوجه به تغییر عوامل موثر بر سرمایه گذاری نیاز به منابع بیشتر وجود دارد. لذا باید بیش از ۷۵ درصد منابع از محل منابع مالی بخش های تعاونی، خصوصی داخلی به ویژه منابع خارجی به صورت سرمایه گذاری مستقیم خارجی، فاینانس و استفاده از روش ها و قراردادهایی نظیر بیع متقابل در امور بالادستی تامین شود.

این گزارش می افزاید: تحلیل آمارها در بخش پتروشیمی نیز حاکی از آن است که به دلیل کاهش سرمایه گذاری در این صنعت و تاخیر در اجرای پروژه ها هر چند به لحاظ ارزشی هدف چشم انداز میان مدت پتروشیمی کشور (تا پایان سال ۱۳۹۴) محقق شده است، اما به لحاظ مقدار تولید محصولات عمده و رتبه در خاورمیانه اهداف این چشم انداز محقق نشده است. در خصوص هدف چشم انداز پتروشیمی کشور در افق ۱۴۰۴ و دستیابی به رتبه اول به لحاظ ارزش در منطقه می توان امیدوار بود در صورت توجه بیشتر به تکمیل زنجیره ارزش و ایجاد محصولات با ارزش افزوده بیشتر به هدف فوق دست یافت.