" هدفمندی یارانه‌ها" ۳ ساله شد

به گزارش پارس به نقل از تسنیم، ۲۷ آذر ۱۳۸۹، محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری وقت با حضور در تلویزیون آغاز اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها را رسماً اعلام کرد و گفت: از صبح روز ۲۸ آذر، حامل های انرژی، آب و نان در سراسر ایران با بهای جدید ارائه خواهند شد.

به دنبال گفت وگوی تلویزیونی احمدی نژاد ستاد هدفمندی یارانه ها با انتشار اطلاعیه ای اعلام کرد: از این پس قیمت بنزین آزاد لیتری ۷۰۰ تومان، قیمت سی ان جی (گاز اتومبیل) متر مکعبی ۳۰۰ تومان و قیمت گازوئیل آزاد هم لیتری ۳۵۰ تومان خواهد بود.

از آن تاریخ تا کنون ۳ سال گذشته و امروز (پنج شنبه ۲۸ آذرماه ۱۳۹۲) قانون هدفمندی یارانه ها در ایران رسماً ۳ ساله شد؛ اما قانون هدفمندی یارانه ها در این سال ها با فراز و فرودهای بسیاری همراه بود و واکنش های تند و تیز مجلس و کارشناسان را به همراه داشت چراکه به اعتقاد فعالان اقتصادی آن طور که باید هدفمندی در ایران اجرا نشد و همین امر عواقبی را به دنبال داشت.

هدفمندسازی یارانه ها در ایران یکی از مهمترین بخش ها و نمایان ترین بخش طرح تحول اقتصادی است که به تغییر فرآیند دادن یارانه ها می انجامد. در این فرایند با حذف تدریجی یارانه ها از مواد سوختی، مواد خوراکی، آب، برق و سایر اقلام در ایران نوع دادن تغییر می کند که بخشی از این یارانه های حذف شده (۶۰ درصد در سال ۱۳۹۰) به صورت نقدی به مردم پرداخت شد و قرار بود سایر درآمد این کار صرف کارهای عمرانی و فرهنگی شود.

سرانجام دولت وقت قانون بزرگترین طرح تاریخ اقتصادی ایران (قانون هدفمند کردن یارانه ها) را در زمستان ۱۳۸۷ به صورت لایحه به مجلس ارائه کرد و بعد از جنجال فراوان و با اعمال تغییراتی به تصویب مجلس رسید. اما در آذر ۱۳۸۸، با بالاگرفتن اختلاف بین مجلس و دولت در خصوص نحوه در اختیار گرفتن درآمد ناشی از آزادسازی قیمت ها، این ماده به شورای نگهبان ارسال شد و با بررسی آن توسط این شورا، منابع مالی بوجود آمده در پی حذف یارانه های اجناس، می بایست در اختیار دولت قرار می گرفت. با تمام این کش و قوس ها دولت موفق به اجرای هدفمندی در آذر ۸۹ شد.

براساس فرم های اطلاعات اقتصادی برای دریافت یارانه نقدی که تا مهر ۱۳۸۹ تکمیل شده از آن تاریخ تاکنون ۶۸ میلیون و ۴۸۲ هزار و ۷۵۸ نفر در قالب حدود ۲۰ میلیون خانوار ماهانه ۴۵۵۰۰ تومان یارانه می گیرند.

در طرح هدفمندی یارانه ها قیمت برخی از حامل های انرژی اصلاح شد و قرار بود افزایش قیمت بعدی در فاز دوم انجام شود ولی از آنجایی که دولت وقت و مجلس با هم به توافق نرسیدند اجرای فاز دوم به تعویق افتاد. حامل های انرژی های مشمول اصلاح قیمت عبارتند از: بنزین موتور، نفت گاز (گازوئیل) ، نفت کوره، گاز مایع، گاز خودرو، نفت سفید، گازطبیعی و برق.

مجلسی ها با اجرای فاز دوم حامل های انرژی در سال ۹۲ مخالفت کردند و همین باعث شد که دولت دهم موفق به اجرای فاز دوم نشود و این مرحله از قانون به دولت یازدهم برسد؛ برهمین اساس کابینه حسن روحانی تصمیم گرفتند برای اجرای فاز دوم در سال ۹۳ لایحه ای جدا از بودجه به مجلس ارائه دهند تا در نهایت نسبت به اجرای فاز دوم گامی بردارند.

از آنجایی که دولت در تامین اعتبار یارانه نقدی به مشکل خورده و با کسری بودجه همراه است مجلس و دولت به این تصمیم واحد رسیده اند که باید یارانه دهک های درآمدی بالا حذف شود و آن گروه از نیازمندان یارانه ماهانه را دریافت کنند. البته ابتدا قرار بود این طرح تا پایان سال ۹۲ اجرا شود ولی مجلس و دولت به جمع بندی واحد نرسیدند بر همین اساس دولت سعی دارد تا این طرح را هم در لایحه هدفمندی یارانه ها به مجلس ارائه دهد.

امروز سومین سال از اجرای هدفمندی یارانه ها می گذرد ولی طبق اذعان کارشناسان اقتصادی اجرای اشتباه هدفمندی یارانه ها موجب بروز برخی مشکلات در اقتصاد ایران شد که لازم است در ادامه قانونگذار و دولت راهی را برای اجرای صحیح و کامل هدفمندی یارانه ها در پیش بگیرند البته رئیس کابینه یازدهم و یاران وی به دفعات بر اجرای صحیح هدفمندی در سال آینده تاکید کرده اند ولی هنوز طرحی برای ادامه هدفمندی ارائه نداده اند.