چرا حافظ با بقیه فرق دارد ؟
مترجم دیوان کامل حافظ به ترکی استانبولی قدرت تصویرسازی را علت تمایز شعر حافظ از دیگر شاعران عنوان کرد .
همه اشعار حافظ را دوست دارند. دیوان حافظ بسیار اشعار زیبایی دارد. مردم به اشعار حافظ تفال می زنند.
به گزارش خبرنگار مهر، پروفسورحجابی کرلانگیچ عصر سه شنبه در مراسم دریافت نشان درجه یک علمی حافظ شناسی که به صورت مجازی برگزار شد، گفت: خواجه‌شمس‌الدین‌محمدحافظ شیرازی، محبوب‌ترین شاعر زبان فارسی و یکی از معروف‌ترین و پرنفوذترین شاعران دنیا در طول قرن‌هاست. امروز هم با اشعارش نه‌تنها در ایران، بلکه در بسیاری از نقاط دنیا، از شهرت و عظمت چشم‌گیری برخوردار است.
او افزود: از مطالعه جدی اشعار حافظ علت لسان‌الغیب‌بودن او برای ما روشن می‌شود. یکی از خصوصیات شعر حافظ، قدرت تصویرسازی است. تصویرهایی که در شعر حافظ با زبان محکم و شگردهای بدیعی، مفاهیم خاص و شورآفرینی‌های بی‌نظیر، همراه هستند، شعر حافظ را از شعر شاعران دیگر متمایز می‌سازند. حافظ شیرازی، به‌عنوان شاعری منحصربه‌فرد، پس از ادوار پرعظمت شعر فارسی، رونق خاصی به شعر بخشیده و شعری را به وجود آورده که نوعی تلفیق گونه‌های شعر قبل از اوست. این است که صدای حافظ در نتیجه‌ی این توانایی به اقصای جهان رسیده و به شهرت بی‌نظیری نائل شده است که در تاریخ، نصیب کمتر شاعری در جهان بوده است.
پروفسورحجابی کرلانگیچ ادامه داد: همچنان‌که معلوم آشنایان شعر است، گوته شاعر معروف آلمانی تحت تأثیر حافظ، «دیوان غرب و شرق» را تدوین کرده است و شاعران عثمانی به‌ویژه و بیشتر از شعرای دیگر جهان، بر حافظ احترام گذاشته و شعر وی را سرمشق خود قرار داده‌اند.
به‌گفته کرلانگیچ در دوره عثمانی، تدریس فارسی بسیار شایع بوده است و بیشتر تحصیل‌کرده‌ها، تاحدودی، فارسی بلد بوده‌اند و بسیاری از روشن‌فکران، از خواندن اشعار حافظ لذت می‌برده‌اند. در دوره‌ی جمهوریت نیز، حافظ شیرازی مورد علاقه‌ی شاعران، تحصیل‌کرده‌ها و روشن‌فکران ترکیه قرار گرفته است.
او تصریح کرد: در دوره‌ی جمهوریت، در ترکیه کسانی که فارسی بلد باشند و اشعار فارسی را از زبان اصلی‌اش بخوانند، خیلی کمتر بوده؛ ولی شهرت حافظ چندان کم نبوده است.
حجابی افزود: در این دوره، طرحی به اسم ترجمه کلاسیک‌ها» تهیه شده و بنا بر آن، آثار کلاسیک جهان از زبان‌های مختلف به زبان ترکی ترجمه شده‌اند. بین این آثار، شاهکارهای زبان فارسی نیز بوده است؛ از آن جمله شاهنامه فردوسی، بوستان و گلستان سعدی و دیوان حافظ. در این دوره، ترجمه دیوان حافظ، به‌کوشش استادگل‌پینارلی، تحقق پذیرفت؛ البته در دوره‌ی عثمانی و قبل از گل‌پینارلی، ترجمه و شرح‌هایی از دیوان حافظ انجام شده بود که معلوم دوستان است. امروز، ترجمه‌های متعدد بر ترجمه‌ی گل‌پینارلی اضافه شده است.
برنده ششمین نشان درجه یک حافظ‌شناسی در ادامه سخنانش به چگونگی آشنایی خود با ادبیات فارسی پرداخت: «امروز، به برکت شخصیت حافظ است که در ایران و ترکیه، دور هم آمده‌ایم و صحبت حافظ می‌شود. بنده، الان، قادر نیستم احساسات خود را به‌شکلی منظم بیان کنم. آشنایی بنده با زبان فارسی به اواخر دهه پنجاه شمسی، اوایل دهه هشتاد میلادی، برمی‌گردد. من آن روزها دانش‌آموز دبیرستان بودم و به کلاس‌های ادبیات علاقه زیادی داشتم. در آن کلاس‌ها، دبیر ادبیاتمان از اهمیت زبان فارسی برای ادبیات کلاسیک ترکی سخن می‌گفت و بنده، شاید تحت تأثیر سخنان او، تصمیم گرفتم در دانشگاه، فارسی یاد بگیرم.
استاد دانشکده ادبیات دانشگاه آنکارا، درباره آشنایی با حافظ و دلیل ترجمه‌ی اشعار او نیز چنین گفت: «بنده حافظ را در دانشگاه شناختم و در اولین مرحله، ترجمه‌ی اشعار حافظ را مطالعه کردم و بعد، کم‌کم، سراغ زبان اصلی اشعار حافظ رفتم. ترجمه‌ای که بنده از اشعار حافظ انجام دادم، علل مختلف داشت؛ مهم‌ترین علتش این بود که ترجمه‌ی گل‌پینارلی، چندان در دسترس خوانندگان شعر نبود و علاوه بر آن، زبان آن ترجمه، نسبتاً، قدیمی شده بود و روی‌هم‌رفته، آن ترجمه به نثر بود و با آنکه معنای اشعار را می‌رساند، از لطافت شعر می‌کاست».
او افزود: من در دانشگاه، در کلاس‌ها، شرح حافظ تدریس می‌کردم و این نیز، بر تصمیمم بر ترجمه‌ی دیوان حافظ کمک کرده است؛ البته بعد از اتمام ترجمه و چندنوبت چاپ آن، کار مترجم تمام نمی‌شود و همیشه، مشغول‌بودن به کمترکردن اشتباهات ترجمه، مدنظر اوست. بنده نیز، گاهی، ترجمه‌ی خود را می‌خوانم و سعی می‌کنم برای چاپ‌های بعدی، غلط‌های ترجمه برطرف شود.
پروفسورحجابی در ادامه سخنانش به کاری که به‌تازگی در پیوند با حافظ آغاز کرده بود، اشاره کرد و گفت: این روزها، کار تازه‌ای شروع کرده‌ام و آن این است که می‌خواهم چیزهایی شرح‌گونه بر اشعار حافظ بنویسم؛ با نگاه امروز و با استفاده از میراث گذشته. اگر این کار را با راهنمایی شما اساتید محترم، به‌طور دقیق، انجام بدهم و به اتمام برسانم، شاد و مسرور خواهم بود.
پایان‌بخش سخنان کرلانگیچ نیز، سپاس دوباره از مرکز حافظ‌شناسی بود، گفت: در پایان سخنم، می‌خواهم آن چیزی را که باید در اول به جا می‌آوردم، به جا بیاورم؛ باید تشکر کنم از مدیران دانشمند مرکز حافظ‌شناسی و استادان گرامی که این بنده ناقابل را لایق آن دیده‌اند که در جمع بزرگواران و حلقه‌ی حافظ‌پژوهان قبول کنند؛ حال‌آنکه بنده لایق آن بودم که بیایم در صف نعال بنشینم. از اینکه نشان درجه یک حافظ را که تا حالا نصیب بزرگواران حافظ‌پژوهی در جهان بوده است، به این‌جانب که به‌عنوان طلبه‌ی کوچک حافظ‌شناسی است، لطفاً اعطا فرموده‌اند، بی‌اندازه منت‌دار و سپاسگزار هستم. امیدوارم این تلطیف، برای این‌جانب تشویق و ترغیبی باشد و به من نیرو بخشد تا در شناخت حافظ و دیگر بزرگواران ادبیات مشترکمان سعی جدی‌تر کنم. بدین‌وسیله، دعا می‌کنم که این روزهای کرونا زود بگذرد و با تندرستی و خوشی، به روزهای خوبی برسیم. با عرض ارادت، دوباره تشکر می‌کنم.
این برنامه سخنرانان دیگری نیز داشت: پرفسورنجدت اونیوار، رئیس دانشگاه آنکارا؛ پروفسورلونت کایا پینار، رئیس دانشکده‌ی زبان، تاریخ و جغرافیای دانشگاه آنکارا و پروفسور رمضان کاپلان، رئیس سازمان آموزش عالی ترکیه و در پایان برنامه نیز، از سوی رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در آنکارا و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارسی، هدایایی به پروفسورحجابی اهدا شد.
ارسال نظر