کودک و کودکی را به رسمیت بشناسیم

تالار احسان شیراز بیش از آنکه جایگاه بزرگترها باشد، پر از کودکانی بود که در رده های مختلف سنی، روی صندلی ها در انتظار آیین اختتامیه جشنواره انگشت جادویی بودند.

برگزاری دو نمایش و دو اجرای موسیقی توسط کودکان، با صدای شادی و خنده آن‌ها، خارج از عرف معمول همایش ها و گردهمایی ها شور و شوق خاصی به این برنامه بخشیده بود.

انجمن انگشت جادویی 14 سال پیش با گردهم‌آیی 9 بانوی نویسنده فعالیت خود را با هدف اشاعه کتابخوانی، داستان نویسی در حوزه ادبیات کودک، آشنایی مردم با خواندن و گسترش صلح و دوستی از طریق ادبیات شروع کرد.

دبیر پنجمین جشنواره انگشت جادویی در این برنامه با بیان اینکه دست اندرکاران این جشنواره روندی چندین ماهه را تا رسیدن به اختتامیه طی کرده اند، بیان کرد: در این راه سختی های فراوان و حمایت های بسیار دیده ایم.

الهام مزارعی اعلام کرد: 506 اثر از زمان اعلام فراخوان در تیرماه جاری تا 30 مهرماه به دبیرخانه جشنواره‌ ارسال شد.
وی افزود: از میان این آثار پس از دو دوره داوری درنهایت 16 اثر در رده کودک و نوجوان و بزرگسال برگزیده نهایی شدند.
مزارعی با بیان اینکه برگزیدگان از شهرهای تهران، فولاد شهر، شیراز، کرج، ملایر، مشهد، قم، تبریز و ساری هستند، از توجه به این جشنواره در سطح ملی ابراز خرسندی کرد.

وی حجم انبوه داستان های رسیده را گواه رشد و بالندگی ادبیات کودک دانست و در عین حال عنوان کرد: باوجود استقبال فراوان، در این دوره عدم استفاده صحیح از تکنیک و عناصر داستان، نبود سوژه های ناب، بی توجهی به عنصر زبان و کمرنگ بودن تفکر فانتزی حلقه های مفقوده آثار رسیده بودند و برخی آثار نیز به دلیل ویرایش و دخالت پدران و مادران حذف شدند.

در بخش معرفی آثار برگزیده نویسندگان کودک از داستان های کمد پر سروصدا نوشته ایسان شجاعی از ملایر و یک درخت یک جنگل نوشته زهرا رمضانی تهران تقدیر شد و مقام سوم جادویی به داستان پیشگویی اثر یاسین قلی پور از شیراز، مقام دوم جادویی به ماشین زمان ابوالفضل قلی پور از شیراز و مقام اول جادویی به ماجرای کوسه در خورشید ثمینا هریسی از تبریز رسید.

در بخش نویسندگان نوجوان مقام تقدیری به یک ترس زیبا نوشته محمد مهدی علی اکرمی از ایلام و اره برقی نوشته یگانه محقق از قم رسید.

مقام سوم جادویی این بخش به طبقه اول سمت راست نوشته فاطمه انجوی نژاد از شیراز، مقام دوم جادویی برای داستان چاله اژدها اثر شیوا عزیزی از شیراز و مقام اول جادویی برای داستان فقط یک بطری هوای سالم محمد حسین میر فیضی از ساری رسید.

همچنین در بخش نویسندگان بزرگسال از مجتبی شول افشارزاده از تهران برای داستان پشت پرده چشمانم، سرداب مخفی نوشته سمیه سیدیان از کرج و درخت گیلاس نوشته اکرم آشوری از مشهد تقدیر شد.

مقام سوم جادویی مشترکا به داستان‌های اِسو نوشته قاسم علی نژادیان از فولادشهر و بابا روی نهنگ نوشته اثر مژگان طاهری از شیراز رسید.

مقام دوم جادویی برای داستان قاشق چوبی نوشته نرگس احدی از تهران و کسی شایسته مقام اول در این بخش شناخته نشد.

** کودک و کودکی را به رسمیت بشناسیم

دکتر سعید حسام‌ پور استاد ادبیات کودک دانشگاه شیراز در حاشیه این همایش در گفت و گو با ایرنا، درخصوص داستان نویسی کودک فارغ از اینکه نویسنده داستان کودک باشد یا بزرگسال عنوان کرد: در حال حاضر در مقایسه با توجهی که در کشورهای دیگر به ادبیات کودک می‌شود، عقب‌تر هستیم.

وی افزود: متاسفانه در شعار دادن وضعیت خوبی داریم اما در عمل آنچنان که باید و شاید نیست.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز اضافه کرد: کشور ما از نظر توانمندی از دیگر کشور‌های منطقه پیشگام‌تر بوده است و انتظار می‌رود این رشد ادامه‌دار باشد اما به نظر می‌رسد نویسندگان ما نتوانسته‌اند آنطور که باید خود را بالا بکشند.

حسام‌ پور بیان داشت: گاه نویسندگان ظهوری موفقی دارند اما تداوم ندارد، در حالیکه در کشور‌های پیشرفته نویسندگانی داریم که موفقیت‌هایشان ادامه دار است.

وی دلیل تداوم موفقیت‌های نویسندگان دیگر کشور‌ها را تا حدودی به موضوع تامین مالی آن‌ها مربوط دانست و گفت: نویسندگی در کشور ما به عنوان یک حرفه شناخته نمی‌شود و نویسنده باید در کنار سایر فعالیت‌هایش به این کار هم توجه کند و به درستی تامین نمی‌شود؛ البته نمی‌توان همه ناکامی‌ها را به این موضوع مربوط دانست.

استاد ادبیات کودک دانشگاه شیراز ابراز داشت: درک عشق و کودکی برای نویسندگی کودک و نوجوان بسیار با اهمیت است و باید به مرور در نویسنده ادبیات کودک افزایش یابد.

وی افزود: نویسنده کودکان باید ذهن خود را بیشتر با کودک و دنیای او بیامیزد تا درک بهتری از آنچه در دنیای کودکانه داشته باشد؛ گاه نویسندگان نمی‌توانند این ارتباط را قوی و قدرتمند برقرار کنند و از همین رو است که چندین برابر به آثار ترجمه ‌شده توجه می‌شود تا آثار تالیفی.

حسام ‌پور گرایش به آثار ترجمه شده در حوزه ادبیات کودکان را معطوف به مُد ندانست و اضافه کرد: انتخاب آثار ترجمه ‌شده برای کودکان همیشه مد نیست، واقعیت این است که کودکان از این داستان‌ها خوششان می‌آید و آن‌ها را انتخاب می‌کنند؛ درحالیکه گاه برخی آثار تالیفی را که درظاهر برگزیده است به کودکان می‌دهیم و آن‌ها بیش از ده صفحه از آن را نمی‌خوانند.

وی با بیان اینکه به رسمیت شناختن دنیای کودکی و نوجوانی باعث رقم‌زدن کنش‌ها و شگردهایی در داستان می‌شود که از نگاه یک کودک بهتر درک می‌شود، عنوان کرد: هم باید به نویسندگان و هم به مسئولان هشدار داد که همه چیزها را در حد شعار برگزار نکنند و جدی‌تر به این مساله بپردازیم، کودک و کودکی را به رسمیت بشناسیم و در تلاش برای ارتباط موثرتر بکوشیم.

استاد ادبیات کودک دانشگاه شیراز در ادامه با اشاره به فعالیت‌های بخش ادبیات کودک دانشگاه شیراز گفت: مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز در گذشته بیشتر به مباحث پژوهشی می‌پرداخت اما امروز با گروه‌های ترجمه، سینما و نمایش، شعر و کتاب‌های غیر ادبی حوزه کودک، رمان نوجوان، کتاب‌های تصویری و بازنگاری ارتباط برقرار کرده است و سعی کرده جدی‌تر به این مباحث وارد شود.

حسام‌ پور افزود: درصورتی که زمینه فراهم شود سعی می‌کنیم در حوزه‌ کتاب خلاقه وارد شویم تا بتوانیم کمک بیشتری به ادبیات کودک و نوجوان کنیم.

وی گفت:ارتباط بیشتر با جامعه و نهادهای بیرون از دانشگاه که در حوزه کودک و نوجوان فعال هستند و هم‌افزایی با آنان می‌تواند به توانمند شدن حوزه ادبیات کودک و نوجوان کمک کند.

این استاد دانشگاه اضافه کرد:اگر هم افزایی صورت گیرد، می توان امیدوار بود در میان مدت اتفاقات بهتری رقم بخورد.
حسام پور با بیان اینکه جامعه ادبیات کودک در برابر جریان قدرتمندی قرار دارد که هر چه جلوتر می‌رود انتظارات خانواده‌ها را بیشتر می‌کند و اگر بتوانیم کودکی را به رسمیت بشناسیم و به آن توجه کنیم، می‌توانیم مسیر علاقه و سیر مطالعاتی جامعه را به جای آثار ترجمه‌ای به آثار تالیفی جلب کنیم.

انتهای پیام/