کتابخانه ملی ایران هشتادساله شد

آیین رونمایی از نشان و پوستر و تشریح برنامه‌های ویژه هشتادمین سالگرد تاسیس کتابخانه ملی ایران و افتتاح نمایشگاه عکسی از تاریخ کتابخانه ملی و تازه‌های نشر ایران شناسی صبح امروز با حضور غلامرضا امیرخانی، معاون کتابخانه ملی ، مظفر پاسدار شیرازی مدیرکل حوزه ریاست روابط عمومی و امور بین الملل و شهرام یوسفی فر معاون آرشیو ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

در ابتدای این مراسم غلامرضا امیرخانی ضمن اشاره به هشتاد سال فعالیت کتابخانه ملی گفت: وقتی صبحت از انتقال کتابخانه ملی و تاسیس یک ساختمان جدید برای آن به میان آمد، فکر نمی‌کردیم این پروژه طی هشت سال به بهره‌برداری برسد. با توجه به نمونه مشابه پروژه‌های بزرگ در کشور مانند «مصلی» نگرانی‌هایی داشتیم اما حالا که به محتویات و کارکرد این ساختمان نگاه می کنیم، احداث چنین بنایی جای خوشحالی و امیدواری دارد. در این هشتاد سال افراد بسیاری برای این سازمان زحمت کشیدند ولی متاسفانه سابقه‌ها را خوب نگه نمی‌داریم. اسامی را تغییر می‌دهیم موسسات را در هم ادغام یا منحل می‌کنیم و به همین دلایل است که دچار مشکل هویت می‌شویم.

معاون کتابخانه ملی ایران ادامه داد: متاسفانه بسیاری از موسسات مطبوعاتی و نشریاتی ما و همچنین موسسات انتشاراتی در کشور ما عمرهای کوتاهی دارند و یک موسسه انتشاراتی با فوت بنیانگذارش از بین می‌رود و دیگر کسی نامی از فرد بنیانگذار نیز نمی‌برد. در مورد کتابخانه‌ها نیز کم و بیش چنین مسائلی را شاهد هستیم .
او تاکید کرد: وقتی که ساختمان قدیم کتابخانه ملی در 1316 ساخته شد ذهنیتی از کارکرد یک کتابخانه ملی وجود نداشت و حتی آن زمان نام‌هایی مثل کتابخانه ملی تهران یا در مقاطعی فردوسی برای این سازمان در نظر گرفته شده بود و به نوعی بیشتر یک کتابخانه عمومی مرکزی در تهران بود ولی همین نگاه، سنگ بنایی شد که طی 80 سال تکمیل شود و به یمن زحمات همه دست‌اندرکاران و مدیران ماندگار و مانا خواهد بود.
امیرخانی حفظ و نگهداری اسناد مکتوب کشور را از مهمترین فعالیت‌های این سازمان عنوان کرد و ادامه داد: هر برگ یا کتابی که به ساختمان کتابخانه ملی اضافه شده هیچ گاه از بین نخواهد رفت. خاصیت این سازمان حفظ و مانا نگه داشتن اسناد مکتوب است و همین مساله باعث می‌شود همکاران ما روز به روز با شوق بیشتری فعالیت کنند.
وی سپس با اشاره به دوره ریاست خاتمی در کتابخانه ملی گفت: بخش احداث ساختمان برای کتابخانه ملی پایه‌گذاری شد و اتمام و بهره‌برداری این پروژه نیز در دوره ریاست جمهوری او بود. آیت الله هاشمی رفسنجانی نیز از دیگر چهره‌ها و شخصیت‌های مهم بودند که توجه خاصی به کتابخانه ملی نشان می‌دادند.
او افزود: در این 80 سال افرادی در کتابخانه ملی همکاری داشتند که نامشان مایه مباهات است. مرحوم ایرج افشار کمتر از یک سال در دهه 40 مدیریت این سازمان را برعهده داشت ولی در همین مدت کوتاه کتابشناسی ملی ایران را بنیانگذاری کرد و سنگ بنای بخش ایرانشناسی را گذاشت. همه مدیران کتابخانه ملی صرف نظر از دوره‌های کاری کوتاه و بلندمدت منشا خیر و خدمت بودند.
امیرخانی همچنین شان و جایگاه کتابخانه ملی ایران را بسیار پررنگ‌تر از کتابخانه ملی در سایر کشورها دانست و بیان کرد:‌ مصوبه‌ای که در مجلس سوم برای آیین نامه کتابخانه ملی تصویب شده، این سازمان را از زیرمجموعه وزارت علوم خارج کرد و به عنوان یک سازمان مستقل زیر نظر ریاست جمهوری قرار داد. هیچ کجای دنیا کتابخانه ملی چنین شان و جایگاهی ندارد که در حکم مشاور رئیس جمهور تلقی شود. خوشبختانه این اساسنامه چنان تدوین شده که هنوز جوابگو خواهد بود و خیلی نیازی به جرح و تعدیل احساس نمی‌شود.
او یادآور شد: این ساختمان که سال 83 افتتاح شده کتابخانه ملی ایران را جزو 10 کتابخانه برتر دنیا از نظر بنا و ساختمان قرار می‌دهد.
امیرخانی به فعالیت سال‌های اخیر کتابخانه ملی اشاره کرد و گفت: در دوره ریاست جمهوری آقای روحانی توجه خاصی را به کتابخانه ملی شاهد هستیم و ما نیز به تناسب سعی کردیم این مکان صرفا محلی برای مطالعه و تحقیق نباشد بلکه محلی برای گردهمایی بزرگان و نخبگان کشور باشد.
معاون کتابخانه ملی اضافه کرد: تاسیس اندیشگاه کتابخانه ملی در سال 93 گام بلندی برای رسیدن به اهداف بلندتر بود. امروز مقامات و شخصیت‌های سیاسی کشورهای مختلف در سفر به تهران از کتابخانه ملی نیز بازدید دارند و این جایگاه را 10 سال و 20 سال پیش برای کتابخانه ملی شاهد نبودیم.
مظفر پاسدار شیرازی مدیرکل حوزه ریاست، روابط عمومی و امور بین الملل در تشریح ویژه برنامه‌های این سازمان برای هشتادمین سالگرد تاسیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی گفت: در این هفته همزمان با روز جهانی کودک برنامه‌های متنوعی در تالار تخصصی کودک آغاز شده است. هفته آتی نیز برنامه‌ریزی‌هایی برای پاسداشت و تقدیر از اهداکنندگان کتاب به مجموع کتابخانه ملی و رونمایی از مجموعه کتاب‌های دکتر فاضلی خواهیم داشت.
وی ادامه داد: در آبان ماه و همزمان با روز جهانی میراث سمعی بصری برنامه‌های ویژه‌ای تدارک دیده شده و نمایشگاه سازه‌های نسخ خطی نیز در کنار برنامه‌های ویژه هفته کتاب و روز کتابدار در دستور کار است. در آذرماه نیز یادمان اهداگران کتاب به کتابخانه ملی رونمایی می‌شود. در هفته پژوهش نیز ویژه برنامه هشتادمین سالگرد تاسیس کتابخانه ملی را خواهیم داشت.
پاسدار شیرازی اضافه کرد: در دی ماه نیز بزرگداشت محدث ارموی در دستور کار است. در بهمن ماه و همزمان با دهه فجر سلسله نشست‌های 40 دهه دستاوردهای انقلاب اسلامی آغاز می‌شود که تا بهمن ماه سال آینده ادامه خواهد داشت. از پنجم تا نهم اسفند نیز اختتامیه برنامه‌های هشتادمین سال را برگزار می‌کنیم و از کتاب تاریخچه کتابخانه ملی و گزیده اسناد کتاب و کتابخوانی به همراه فهرست مهرها رونمایی می‌شود همچنین برای سه روز پایانی همین هفته یک سمینار ایران شناسی تدارک دیده شده است.