سحرخوانی آیین هزار ساله مردم سیستان

به گزارش پارس، روزنامه محلی سیستان و بلوچستان در شماره 19000مورخ 31 خرداد مطلبی با عنوان 'سحرخوانی آیین هزارساله مردم سیستان' منتشر کرده است.

در این مطلب آمده است: رمضان پل اتصال بندگان با پروردگارشان است که با شنیدن نوای سحرخوانان برمی خیزند و خود را برای شرکت در مهمانی بزرگ خدا آماده می کنند. این صدا در کوچه پس کوچه های سیستان بار دیگر جان تازه ای را در کالبد مردم این دیار می دمد و باز شدن درهای رحمت الهی را نوید می دهد. «رمضو ا... ا... رمضو، رمضو ا... خوشنوم خدا...» ماه مبارک رمضان در این خطه از کشور که بر اساس تاریخ، قدمتش به حدود 10 هزار سال می رسد، آیین ها، آداب ها و رسوم فراوانی دارد. 

بر اساس کتاب تاریخ سیستان، آیین های رمضان در این منطقه تاریخی غنی دارد و مردم این منطقه در صدر اسلام به دلیل برخورداری از رصد خانه با رصد ستاره ها به راحتی از حلول ماه مبارک رمضان با خبر می شدند و یک ماه را روزه داری می کردند. ماه مهمانی خدا که می رسد سیستانی ها از چند روز قبل به استقبال آن می روند به طوری که در سراسر این خطه، مردم را در حال غبار روبی از مساجد ، نذر دادن و حضور بر سر خاک اموات می بینیم.

آیین سحرخوانی و رمضان خوانی بیش از هزار و 400سال پیش یعنی از اوایل اسلام، نزد ساکنان سیستان مرسوم بوده است.

در این آیین، ریش سفیدان و معتمدان روستاهای سیستان پیش از آغاز سحر از خواب بیدار می شوند و با رفتن به پشت بام منازل خود با خواندن اشعار محلی و مذهبی، مردم روستا را از فرا رسیدن وقت سحر با خبر می کنند.

ترانه های عامیانه سیستانی بخش مهمی از گنجینه فرهنگی این دیار است که همانند آینه ای پاک، از زندگی بی غل و غش مادی و معنوی مردم سیستان حکایت دارد.

ماه رمضان در سیستان ماه روزه گفته می شود. رمضونیکه در هنگامان افطار، یکی از سنت های دیرینه در سیستان است که کودکان به در خانه ها می روند و طلب طعام و خوراکی می کنند.

در این آیین که شب هنگام اجرا می شود، جمع زیادی از نوجوانان و جوانان هر محله در مقابل منزل سایر مردم جمع می شوند و اشعار محلی را با صدای رسا قرائت می کنند.

شرکت کنندگان در این آیین پس از اجرای برنامه رمضان خوانی منتظر دریافت انعام از سوی صاحب خانه می مانند. 

در زمان های گذشته تعدادی از جوانان برای کمک به نیازمندان این سنت حسنه را اجرا و در آمد حاصل از آن را بین مستمندان تقسیم می کردند. برپایی نشست های مذهبی، دعا و مراسم ذکر مصیبت اهل بیت (ع) و دوره های قرآن از دیگر مراسم رایج در بین مردمان منطقه به ویژه بانوان سیستانی است.

مردم این خطه از کشور، در موقع افطار پس از شنیدن اذان مغرب دست از کار می کشند و ابتدا با افطاری مختصر مانند خرما و نان تافتون محلی، روزه خود را در فضایی صمیمی می گشایند. حضور دسته جمعی نمازگزاران در ماه مبارک رمضان در مساجد و برگزاری نمازهای یومیه به صورت جماعت جلوه دیگری به این مکان ها در مناطق شهری و روستایی سیستان بخشیده است. نمازگزاران پس از اقامه نماز به تشریح احکام و معارف اسلامی که توسط روحانی بومی یا اعزامی ارائه می شود، گوش فرا می دهند.

در ایام ماه مبارک رمضان مصرف غذاهای آب دار منطقه از جمله آبگوشت محلی و کشک زرد سیستانی در موقع افطار به اوج خود می رسد. هر چند که نباید از حلیم محلی(غلور) نیز غافل شد چرا که بیشتر خانواده ها در این مدت از این غذا استقبال می کنند.

در قدیم، زمانی که ماه رمضان در ایام گرم سال قرار می گرفت مردم از غذاهای سرد همچون آب دوغ خیار و کشک استفاده می کردند تا در طول روز دچار گرمازدگی نشوند. آنها حتی برای این که در طول روز دچار افت قند نشوند، آلوی خشک، برگ زرد آلو و دواهای محلی مربایی مصرف می کردند تا در طول روز احساس ضعف نکنند. در پایان ماه رمضان مردم این مرز و بوم به بلندی های اطراف می روند و منتظر رویت هلال ماه شوال می شوند. در روز عید فطر نیز علاوه بر شرکت در نماز در عیدگاه ها و پرداخت فطریه، به دید و بازدید یکدیگر می روند.