تهران و مصائب پایتخت بودن و مشکلات زیست‌محیطی
امید است بتوانیم با برنامه‌ریزی صحیح از بار مشکلات شهر تهران بکاهیم...»این تنها بخش کوچکی از مشکلات این شهر است. شما چه مشکلات دیگری را در تهران می‌شناسید؟
پايگاه خبري تحليلي «پارس»- شهرزاد همتی- رئیس کمیسیون سلامت محیط‌زیست شورای شهر تهران با بیان اینکه 85 درصد دکل‌های مخابراتی نصب شده در سطح شهر تهران بدون مجوز قانونی و غیراستاندارد است، گفت: نزدیک به چهار هزار و 217 دکل متعلق به اپراتورهای تلفن همراه است. رحمت‌الله حافظی با اشاره به اینکه دکل‌های وارد شده به کشور دکل‌های استانداردی است اما هنگام نصب آن به واسطه جغرافیای شهر تهران که دارای پستی و بلندی‌های بسیار است وات خروجی دستگاه‌ها را اپراتور تغییر می‌دهد، گفت: اپراتورها برای آنکه بتوانند پوشش کامل‌تری ایجاد کنند وات خروجی را از حالت استاندارد خارج می‌کنند و آن را افزایش می‌دهند که این موضوع برای سلامت شهروندان زیان‌آور و تهدید‌کننده است.
جملات بالا درگفت‌وگوی دیروز یکی از خبرگزاری‌ها با رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران مطرح شد، خبری که یادآوری می‌کرد مشکلات زیست‌محیطی تهران به آلودگی هوا منحصر نمی‌شود. در واقع آلودگی هوا یکی از مشکلات بزرگی است که ما تهرانی‌ها با آن مواجه هستیم اما آیا اگر بخواهیم لیستی از مشکلات زیست‌محیطی که با آن مواجه هستیم را ارائه کنیم، با چه چالش‌های مهمی روبه‌رو می‌شویم؟ این سوالی است که کارشناسان محیط‌زیست و همچنین مسئولان شورای شهر به آن پاسخ می‌دهند.
ریزگردها حمله می‌کنند
ماجرای دست و پنجه نرم کردن ما با ذرات معلق در هوا انگار تمامی ندارد. فقط اسم‌هایشان عوض می‌شود. بعد از داشتن بیش از 70 روز پاک در سال 93، ناگهان مردم با پدیده‌ای با نام ریزگرد مواجه شدند، پدیده‌ای که مثل مه سطح شهر را می‌پوشاند و تنفس را برای افراد دشوار می‌کرد. این اتفاقات درست بعد از وقوع توفان ناخوانده‌ای افتاد که تلفات و خسارات زیادی برجا گذاشت و هیچ‌کس هم به خاطر عدم اعلام آن به شهروندان، خودش را مقصر قلمداد نکرد. مردمی که هنوز از شوک توفان بیرون نیامده بودند، در هوای شهرشان غبار عجیبی می‌دیدند که نای نفس کشیدن را از آنها می‌گرفت. اما این ریزگردها از کجا آمده بودند؟
مدت‌هاست که کارشناسان محیط‌زیست و منابع طبیعی در مورد بیابان‌زایی در اطراف تهران هشدار می‌دهند. البته این هشدارها مطابق معمول تا زمانی که کار را به جای باریک رساند، جدی گرفته نشد. گردوغباری که روزهای آخر بهار شهر را دربر گرفت، نشان داد که کارشناسان محیط‌زیست بیراه نمی‌گفتند و زمین‌های اطراف تهران را دچار ناپایداری‌های اکولوژیک کرد. مصنور غیاث‌الدین، استاد محیط‌زیست دانشگاه تهران در گفت‌وگو با فرهیختگان درباره ریزگردهای مشاهده شده در تهران می‌گوید: «متاسفانه این ذرات نشان‌دهنده آن است که مشکلات اکولوژیکی فراوانی در مناطق جنوبی البرز ایجاد شده است. متاسفانه ما در سال‌های گذشته بدون توجه به خواسته‌های اکولوژیکی به گسترش کارخانه‌ها و معادن اقدام کرده‌ایم و از طرف دیگر کشاورزی ناپایدار را نیز در این منطقه ایجاد کرده‌ایم و همه اینها باعث شده است که مشکلات کم‌آبی در این مناطق بیشتر هویدا شود. سرانه مصرف آب مردم در این منطقه به‌شدت افزایش یافته است و همین باعث افت آب‌های زیرزمینی شده و منجر به کم‌شدن رطوبت لایه‌های سطحی خاک شده است. نتیجه این اتفاق این است که خاک در برابر باد آسیب‌پذیر می‌شود، از طرف دیگر عدم رویش گیاه روی خاک باعث چسبندگی آن شده و شرایط حرکت ریزگردها آغاز می‌شود.» غیاث‌الدین درباره راهکاری که می‌توان این مشکل را رفع کرد، می‌افزاید: «تا سال‌های سال در ایران برای استفاده از آب از کاریزها استفاده می‌شد و شاید استفاده از این راهکار برای کشوری کم‌آب چون ایران می‌تواند معجزه‌بخش باشد. ما می‌توانیم با استفاده از سیستم کاریز کشاورزی مدرن را توسعه بدهیم و از چاه‌های عمیق به انتقال آب مبادرت ورزیم.»
ترافیک معضل دیگری است که هرکدام از ما به نحوی با آن دست به گریبان هستیم، معضلی که انگار قرار نیست راه‌حلی برایش پیدا بشود و هیچ زیرگذر و پل طبقاتی نتوانسته است از بار ترافیک این شهر بکاهد. بخش زیادی از عمر ما در ترافیک شهری می‌گذرد و راهکار درستی هم تا به حال برای حل آن ارائه نشده است. مهدی ریاضی دکترای ترافیک و حمل‌ونقل، درباره مشکلات تهران به فرهیختگان می‌گوید: «اگر بخواهیم کیفیت مطلوب یک شهر را برای زندگی مورد بررسی قرار دهیم بحث دسترسی به امکانات بهداشتی، مسائل ترافیکی و میزان آلودگی هوا و... باید مورد بررسی قرار بگیرد. تهران هم که الی ماشاءالله با تمام این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند. مشکل ترافیک به قدری پیچیدگی دارد که هیچ جای بحثی قرار نمی‌دهد، ترافیک نه‌تنها مشکلات جسمی برای افراد ایجاد می‌کند، بلکه با روح و روان افراد نیز بازی می‌کند. برخورد با مساله غیرقابل حل حمل‌ونقل در تهران نیازمند یک برنامه‌ریزی درست و چندجانبه است. متاسفانه ما سال‌هاست که در تهران فقط عادت کرده‌ایم برنامه‌ریزی کنیم و طرح بنویسیم اما چون این طرح‌های ارائه‌شده هرگز بستری برای اجرا نداشته‌اند، نتوانسته‌اند گره‌گشای مشکل ترافیکی شهر باشند. تهران بزرگ‌ترین پارکینگ و بازار خودرو در ایران است و هر روز خودروهای تازه‌ای وارد شهر می‌شوند، این در حالی است که هیچ تدبیری برای خودروهای جدید اتخاذ نشده است. مترو با تاخیر به بهره‌برداری رسید»
پارازیت‌ها بلای جان همه ما
افزایش آلودگی هوای ناشی از مصرف بنزین آلوده، علاوه‌بر ایجاد بیماری‌های مختلف تنفسی و سرطان‌ها، باعث افزایش ناباروری، سقط جنین و متولد شدن کودکان نارس ظرف سال‌های اخیر شده است. پارازیت‌ها به خودی خود تاثیر مخربی بر فرزندآوری مردم می‌گذارد. با توجه به مطرح شدن موضوع افزایش جمعیت و طرح تعالی خانواده که به‌شدت در مجلس پیگیری می‌شود و طرح‌هایی جهت این طرح به بحث گذاشته شده و ازجمله آنها می‌توان به جرم بودن عمل وازکتومی در مردان اشاره کرد، اما پارازیت‌هایی که با قدرت و شدت اعمال می‌شوند، خود مانع مهمی درجهت فرزندآوری بیشتر به‌خصوص از سوی آقایان است. از سوی دیگر مدتی است معصومه ابتکار، رئیس سازمان محیط‌زیست در سخنرانی‌های مختلف عنوان کرده که پارازیت‌ها برداشته خواهد شد و در آخرین اظهارنظرهای خود نیز بر این موضوع تاکید کرده. همچنین معاون حقوقی سازمان محیط‌زیست عنوان کرده با کمک مجلس قرار است میزان پارازیت‌ها را کاهش دهند. در واقع سازمان محیط‌زیست بزرگ‌ترین متولی کاهش و جمع‌آوری پارازیت‌ها و همچنین بزرگ‌ترین پیگیر و ناظر بر تولید نشدن بنزین‌های آلوده در کشور است. چنانچه این سازمان بتواند این دو مهم را گام به گام کاهش دهد، جان هزاران نفر را از وجود بیماری‌های مختلف و افزایش ناباروری نجات خواهد داد. امری که باید دید مسئولان اصلی نصب پارازیت‌ها در سرتاسر شهر چه میزان انعطاف برای کاهش آن از خود نشان می‌دهند زیرا سهم بنزین در تولید آلودگی هوا ظرف چند ماه گذشته کاسته شده و پس از حذف بنزین تولیدی پالایشگاه‌ها، وضعیت هوای سالم در پایتخت به مراتب بهتر از گذشته شده است.
سعید دستگیری، متخصص اپیدمیولوژی درباره تاثیر پارازیت‌ها و آلودگی هوا بر تولد کودکان نارس به فرهیختگان می‌گوید: «متاسفانه ما روزبه‌روز با افزایش کودکان نارس و سقط جنین ناخواسته در کشور روبه‌رو هستیم. کودکانی که مرکز تنفسی آنها به‌طور کامل شکل نگرفته است و نمی‌توانند به خوبی تنفس کنند و اغلب‌شان کمی بعد از تولد می‌میرند. استفاده از ماهواره نیازمند دکل‌هایی است که بتواند به جابه‌جایی شبکه‌ها مبادرت ورزد و همین دکل‌ها می‌تواند مشکلات جدی برای جنین و همین‌طور مردم ایجاد کند. اگر به افزایش نرخ سرطان در کشور توجه کنیم، متوجه این قاتل خاموش می‌شویم.» دستگیری در پایان اضافه کرد: «اینکه وزارت بهداشت درباره تاثیر پارازیت‌ها بر سلامت انسان تاکنون گزارشی را منتشر نکرده است، دلیلی بر عدم وجود مشکلات پارازیتی در کشور نمی‌شود. پارازیت‌ها روی سلول‌های بدن تاثیر منفی می‌گذارند و سبب ایجاد بیماری‌های مختلف و اختلال در سیستم ایمنی بدن می‌شوند.»
چه باید کرد؟
در گفت‌وگو با رحمت‌الله حافظی، رئیس کمیسیون شورای شهر تهران درباره وضعیت مشکلات زیست‌محیطی تهران سوالی مطرح کردیم که برای تمام این مشکلات چه باید کرد. حافظی می‌گوید: «شناسایی این بحران‌ها و البته حل آنها نیازمند برنامه‌ریزی مدون و زمانبندی درستی است. البته صرف ارائه کردن طرح‌ها نمی‌تواند باری از مشکلات ما کم کند، اما ما درباره آلودگی هوا توانسته‌ایم به نکات مثبتی دست پیدا کنیم و هوای سالم سه ماهه اول سال نشان‌دهنده همین اتفاق بود. امید است بتوانیم با برنامه‌ریزی صحیح از بار مشکلات شهر تهران بکاهیم...»این تنها بخش کوچکی از مشکلات این شهر است. شما چه مشکلات دیگری را در تهران می‌شناسید؟
ارسال نظر