سایه سنگین اختلاف بر نشست دوحه

به گزارش پارس ، به نقل ازفارس، نشست « دوستان سوریه» در دوحه برگزار شد تا شکل جدیدی از دخالت در بحران این کشور، رسما رقم بخورد. این بار، این، به ظاهر دوستان سوریه گردهم آمده بودند تا برای تسلیح مخالفان بشار اسد به توافق برسند. جالب اینجاست که آنها برای توجیه این مداخله خود اعلام کردند، هدفشان برقراری « تعادل» در قدرت است تا دولت دمشق وادار به موافقت با مذاکرات شود.

جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا نیز که یک هفته پیش کشورش از آمادگی خود برای حمایت نظامی از مخالفان سوری خبر داده بود، در این نشست اظهار داشت: « تصمیم دولت آمریکا برای حمایت نظامی از مخالفان دولت سوریه اقدامی برای یافتن راه حل نظامی نیست، بلکه تنها برای آن است که به مخالفان قدرت بیشتری در مذاکرات داده شود و بتوان به درگیری ها پایان داد! »

او به همین حد توجیه بسنده نکرد و افزود: « هرگونه راه حل واقعی برای حل وفصل درگیری ها در سوریه باید از مسیر دیپلماتیک و سیاسی و نه نظامی ارائه شود! »

اما، منطقا، ارسال سلاح برای گروه هایی که عامل ایجاد ناآرامی ها در سوریه شده اند، به حل دیپلماتیک این بحران کمکی نخواهد کرد. با این حال، برخی کشورهای حامی معارضان، تمام تلاش خود را برای برداشتن موانع قانونی ارسال سلاح به شورشیان به کار گرفتند و برای نیل به این هدف راه طولانی را طی کردند.

یکی از موانع پیشرو، تحریم تسلیحاتی اتحادیه اروپا علیه مخالفان بود که هنگام نزدیک شدن به موعد تمدید آن در خرداد ماه سال جاری، انگلیس و فرانسه بسیار تلاش و تقلا کردند تا باعث لغو آن شوند آنهم به بهانه اینکه « شاید نظام اسد اخطار اروپا را جدی بگیرد و پای میز مذاکره بیاید» .

به رغم مخالفت های بسیار، در نهایت، اتحادیه اروپا چند هفته پیش، طی نشستی در بروکسل، با پایان تحریم تسلیحاتی معارضان سوری با هدف تحت فشار گذاشتن دولت این کشور موافقت کرد. به این ترتیب، کشورهای عضو اتحادیه اروپا از چند روز بعد از آن مجاز شدند تا سلاح در اختیار معارضان قرار دهند.

همین اقدام موجب واکنش روس ها شد. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، تصمیم اتحادیه اروپا برای لغو تحریم تسلیحاتی سوریه را غیرمسئولانه، غیرقانونی، برخلاف ضوابط بین المللی و دخالت نظامی آشکار نامید.

با توجه به اینکه آمریکایی ها هم برای کمک نظامی به مخالفان سوری اعلام آمادگی کرده بودند، لاوروف تاکید کرد: « ما در جریان مذاکرات سه جانبه خود در پاریس (با جان کری، وزیر خارجه آمریکا و لورن فابیوس، وزیر خارجه فرانسه) توجه طرفهای مذاکره کننده خود را به این مسئله جلب کردیم که برخی اقداماتی که صورت گرفته است، ضمن اینکه با حضور و حمایت شرکای غربی ما، از جمله آمریکا و فرانسه بوده، بدون تردید کاملا و یا تا حدود زیادی در جهت برهم زدن نظریه برگزاری کنفرانس بین المللی در مورد سوریه انجام شده است» .

واکنش ها به وزیر خارجه روسیه محدود نبود و دمیتری پسکوف، سخنگوی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور این کشور نیز لغو تحریم تسلیحاتی معارضان سوری را مغایر با اهداف کنفرانس ژنو۲ دانست و گفت: « تصمیم اتحادیه اروپا در مورد لغو تحریم تسلیحاتی با هدف ارسال سلاح برای گروه های مخالف مسلح در این کشور، کمکی به فراهم سازی مقدمات برگزاری کنفرانس بین المللی در مورد سوریه نکرده و مغایر با اهداف در نظر گرفته شده برای این نشست است» .

به این ترتیب، گام به گام شرایط مداخله « علنی تر و مستقیم تر» غربی ها و اعراب در سوریه فراهم شد، هر چند، پیشتر نیز آنها چیزی برای حمایت از شورشیان کم نگذاشته بودند؛ نکته ای که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه نیز به آن اشاره کرد و گفت: « بحث تسلیح معارضان سوری منحصر به اکنون نیست و کشورهای غربی از مدت ها قبل این اقدام را آغاز کرده بودند» .

بعد از برداشته شدن این موانع، وزرای خارجه ۱۱ کشور از جمله آمریکا، انگلیس، فرانسه، مصر، قطر و عربستان در دوحه گردهم آمدند تا برای ارسال سلاح به شورشیان سوری به توافق نهایی برسند که در نهایت نیز اجماعی میان آنها حاصل نشد.

انگلیس که خود یکی از مشوقان لغو تحریم تسلیحاتی اتحادیه اروپا علیه مخالفان بود، پس از برگزاری نشست دوحه، نسبت به قبل موضع متفاوتی گرفت. ویلیام هیگ، وزیر خارجه انگلیس در حاشیه این نشست گفت: « لندن هنوز هیچ تصمیمی برای تسلیح مخالفان دولت سوریه نگرفته است» .

پیشتر نیز « نیک کلگ» ، معاون نخست وزیر انگلیس گفته بود، « لزومی ندارد بریتانیا رفتارهای آمریکا را تکرار کند و تسلیح مخالفان سوری در حال حاضر کار صحیحی نیست» .

وی در مصاحبه ای که با شبکه بی بی سی انجام داده، درگیری ها در سوریه را یک جنگ داخلی دانسته و گفته است که به نظر نمی رسد اعطای مجوز از سوی بریتانیا برای تسلیح مخالفان سوری امری قریب الوقوع باشد. پیش از این هم منابع مختلف خبری از جمله روزنامه « ایندیپندنت» از تشدید اختلافات داخلی لندن در موضوع سوریه خبر داده بودند.

فرانسه نیز که یکی از حامیان سرسخت تجهیز تسلیحاتی مخالفان سوریه به شمار می آید، اعلام کرده، برای تجهیز تسلیحاتی مخالفان سوریه هنوز دچار تردید است و تصمیم نهایی را نگرفته.

« لوران فابیوس» ، وزیر خارجه فرانسه در این باره گفته: « درباره بحث سلاح، تردیدی نیست که ما در شرایط عدم اطمینان، سلاحی تحویل [مخالفان] نخواهیم داد؛ این یعنی اینکه ما سلاحی نخواهیم داد که علیه خود ما استفاده شود. »

آلمان ها هم که از ابتدا مخالف ارسال سلاح به سوریه بودند، اعلام کردند، تصمیمی برای مسلح کردن مخالفان سوری ندارند. « گیدو وستروله» وزیر خارجه آلمان نیز با دفاع از تصمیم کشورش در این زمینه به روزنامه « ولت» گفت: « آلمان هیچ سلاحی به سوریه نمی فرستد و ما یادآور می شویم که هیچ کشور اروپایی دیگری نیز تصمیمی برای چنین اقدامی در آینده نزدیک ندارد. »

این اظهارنظر تا اندازه ای دلیل مخالفت اخیر فرانسه و انگلیس با ارسال سلاح برای معارضان را نشان می دهد. البته بی بی سی نیز در گزارشی از وجود اختلاف میان وزرای خارجه دوستان سوریه خبر داد و نوشت: « به لحاظ سیاسی، مشکلی که کشورهای حامی گروه های مخالف بشار اسد دارند، این است که این گروه ها دچار تفرقه هستند و برای این کشورها تصمیم گیری در این مورد که از کدام یک از آنها حمایت کنند، روز به روز سخت تر می شود. »