معمای استعفا

شب دوشنبه خبر استعفای وزیر امور خارجه منتشر شد؛ محمدجواد ظریف با انتشار پستی در اینستاگرام رسمی خود ضمن تبریک میلاد خجسته حضرت زهرا سلام الله علیها، نوشت: از بزرگواری مردم عزیز و دلاور ایران و مسئولان محترم در ۶۷ ماه گذشته سپاسگزارم، از ناتوانی برای ادامه خدمت و تمام کاستی ها در دوران خدمت صمیمانه پوزش می خواهم.مصاحبه‌های متعدد و نظرهای مختلفی در این مدت بیان شد اما در آخر مشخص نشد با این استعفا موافقت می شود یا خیر، به همین منظور با رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، یکی از نمایندگان مردم تهران و یک کارشناس مسائل سیاسی و بین المللی گفت‌وگو کردیم.

حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در مورد استعفای وزیر امور خارجه ضمن تاکید این که استعفای وزیر امور خارجه نباید به یک امر اختلافی تبدیل شود، در گفت‌وگو با رسالت گفت: خود آقای ظریف باید استعفایش را توضیح دهد، استعفای او نباید به یک امر اختلافی تبدیل شود. ایشان ۶۷ ماه برای سیاست خارجی کشور زحمت کشیدند و اکنون استعفا داده‌اند، نظر شخصی‌ام این است که آقای ظریف باید بمانند و دوره چهار ساله خودش را به انجام برساند.

وی ضمن تاکید بر ماندن محمد جواد ظریف با بیان این که او شخصی است که عهدشکنی آمریکا را از نزدیک دیده، افزود: به خصوص این که مهم ترین موضوع و مسئله کاری ایشان برجام است که جنبه دیپلماسی رسمی برجام تا حد زیادی تمام شده اما دیپلماسی عمومی مهم است، وی نزدیک ترین شخصی است که به طور کامل و از نزدیک در جریان عهدشکنی آمریکا و دشمنان جمهوری اسلامی ایران بوده است.

فلاحت پیشه با اشاره به این که با استعفا در این شرایط کسی قهرمان نمی شود، ادامه داد: در چنین شرایطی ملت ایران نیازمند نخبگانی هستند که از منافع کشور دفاع کنند؛ با استعفا در این شرایط کسی قهرمان نمی شود امیدوار هستیم او بماند و بیشتر مردم هم نظرشان همین است.

وی در پاسخ این که برخی دلیل استعفای ظریف را ناهماهنگی در قوه مجریه می دانند، تاکید کرد: موضوع ناهماهنگی های

دولت در گذشته هم مسبوق به سابقه بوده، اما زمانی که مسئولان به رغم این ناهماهنگی ها کار کنند جزئی از ویژگی نخبگان سیاسی محسوب می شود و ظریف هم از چنین ویژگی هایی برخوردار بوده‌ است.

فلاحت پیشه ضمن تاکید بر این که کنار رفتن وزیر امور خارجه در این شرایط به ضرر دولت است، افزود: کنار رفتن وزیر امور خارجه در این شرایط به ضرر دولت است، تحت هر شرایطی اگر ظریف بماند یا نماند موضوع مهم این است که ما باید در یک گام جلوتر شرایط را مدیریت کنیم، نباید مواردی مانند استعفای آقای ظریف منجر به پسرفت در سیاست خارجی کشور شود.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: وزیر امور خارجه فقط گفته من نمی توانم بیشتر از این کارم را ادامه دهم، با ظریف یا بدون ظریف باید در یک گام جلوتر موضوع را پیش ببریم، چرا که دشمنان ما از چنین موضوعاتی خوشحال می شوند.

وی با تاکید بر این که نباید دشمن شاد عمل کنیم، افزود: بنده اخیرا هم گفته ام که ظریف سیاستمدار تیزهوشی است و باید بدانند اگر اقدامی کردند و دشمنان ما خوشحال شدند حتما آن کار را انجام ندهد، اکنون دشمنان ما از استعفای وی خوشحال هستند بنابراین ما نباید دشمن شاد عمل کنیم.

این نماینده با بیان این که ظریف بارها انتقادات و گله‌مندی‌هایش را با من مطرح کرده بود، خاطرنشان کرد: طبیعی است که ظریف گله مندی ها و انتقادهایی داشته باشد. او بارها با بنده هم این انتقادات را مطرح کرد، اما این موضوع نباید اختلاف تلقی شود، امیدوارم وزیر امور خارجه با توجه به شرایط، بهترین تصمیم را بگیرند، ضمن این که از دولت روحانی هم انتظار می رود به گونه ای عمل کنند که از ناهماهنگی پرهیز کنند.

حشمت الله فلاحت پیشه ضمن اشاره به برخی تحلیل ها مبنی بر سقوط دولت با استعفای ظریف، ابراز داشت: آن دسته از تحلیل‌هایی که استعفای یک وزیر را به معنای سقوط دولت می دانند، از طرف هرکس که گفته شود

تحلیل های ستون پنجمی است، یک سوم سیاستمداران کشور ما در اقدامات تروریستی شهید شدند اما کشور بازهم رو به جلو حرکت کرده است.

وی ادامه داد: اکنون هم که یک وزیر استعفا داده به معنای افول و سقوط دولت نیست، کشورما به حدی از قوام، ثبات و قدرت برخوردار است که به راحتی می‌تواند تحولات خودش را به سمت پیشرفت ببرد.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در پایان با تاکید بر این که با استعفای آقای ظریف باید مثل یک موضوع اداری برخورد شود، گفت: باید با استعفای آقای ظریف به عنوان یک موضوع اداری برخورد کرد نه موضوعی سیاسی، سیاسی سازی چنین مواردی به ضرر دولت و کشور است.

همچنین علی نوبخت حقیقی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، در این باره ضمن ابراز تاسف از استعفای وزیر امور خارجه با بیان این که روند سیاست خارجی ما قفل است در گفت‌وگو با رسالت گفت: بابت استعفای ظریف متاسفم، کاش در این شرایط حساس چنین وضعی پیش نمی آمد و او در موقعیتی قرار نمی‌گرفت که مجبور به این کار شود؛ بنده چند وقت پیش با وزیر امور خارجه صحبتی داشتم مبنی بر این که تعدادی از نمایندگان مجلس به این نتیجه رسیدند که روند سیاست خارجی ما قفل است و مجلس باید یک فعالیت پارلمانی در زمینه های سیاست خارجی از خود نشان دهد.

وی با بیان این که مجلس باید در جهت اعلام وظایف دیپلماسی پارلمانی فعال باشد، افزود: به حکم قانون مجلس وظایفی دارد و می بایست در جهت اعلام وظایف دیپلماسی پارلمانی فعال باشد، اما متاسفانه جز یک گروه از کمیسیون های مجلس، مجلس در موقعیتی انفعالی است، این گونه نمی شود که ما نمایندگان مردم باشیم و مسائل متعددی که بر سرنوشت مردم برای سال های آینده رقم می خورد را در شرایطی که مردم در تنگنا هستند و از نمایندگان انتظار دارند نادیده بگیریم.

نماینده مردم تهران با اشاره به این که اکنون ما به عنوان مسئول، پاسخی برای ملت نداریم، خاطرنشان کرد: ما پاسخی برای ملت نداریم؛ چرا که بنا بر ضرورت قانون هاییرا تصویب کردیم اما در مرحله اجرایی کسی توجهنمی کند و هرکس کار خودش را می کند، بعد از آن هم افرادی که در تبلیغ این گونه سیاست های محدود کننده نقش دارند از تریبون ها به اعضای دولت و مجلس اعلام می کنند چرا گوشت اینگونه گران شده و پول ملیبی‌ارزش شده، همه چیز روشن و به دلیل اعمال این سیاست‌های محدود کننده است!

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تصریح کرد: طی جلسه ای که در مجلس با ظریف و عراقچی داشتیم متوجه شدیم که باید طرحی نو برای خروج از این حالت داشته باشیم.

علی نوبخت حقیقی در پایان با بیان این که مسئله استعفای ظریف پیچیده است، گفت: همچنین درمورد ناهماهنگی هایی که گفته می شود در امور قوه مجریه وجود دارد؛ رئیس جمهور و رئیس دفترش باید پاسخگو باشند، مسئله استعفای ظریف پیچیده است و به فاکتورهای متعددی ربط پیدا می کند و نمی دانم که با آن موافقت می شود یا خیر.

اما در آخر هم نظر حسن هانی زاده، کارشناس سیاسی و روابط بین الملل را جویا شدیم، وی درگفت‌وگو با رسالت استعفای محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه را این گونه تحلیل کرد: استعفای ناگهانی ظریف گمانه زنی‌هایی را در سطح افکار عمومی در داخل و خارج ایجاد کرده است، این کارشناس با بیان این که استعفای ظریف می تواند یک بازی سیاسی قلمداد شود، افزود: اگر استعفای ظریف مورد پذیرش روحانی قرار نگیرد به معنای این است که وزیر امور خارجه درصدد امتیازگیری از برخی جریان‌های حاکمیت است .

حسن هانی زاده ضمن تشریح گمانه زنی دوم در مورد این استعفا توضیح داد: اما گمانه زنی دیگری هم وجود دارد و آن این است که ظریف نتوانست از ظرفیت دستگاه دیپلماسی برای اجرایی کردن برجام استفاده کند و نسبت به دورنمای همکاری بین ایران و اتحادیه اروپا بدبین شده، بنابراین باتوجه به کارشکنی اتحادیه اروپا در ایجاد سازوکارهای مالی با ایران، ظریف از طریق استعفا سعی می‌کند به اتحادیه اروپا وانمود کند مسئله برجام به بن‌بست رسیده و این توافق نامه نمی‌تواند حلقه اتحاد بین ایران و اروپا باشد. این گمانه زنی هم درصورتی می تواند درست باشد که روحانی استعفای ظریف را بپذیرد.

این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به این که برخی از گمانه ‌زنی‌ها مبنی بر این است که استعفای ظریف به دلیل دعوت نشدن به دیدار بشار اسد بوده است، گفت: اما گمانه زنی دیگری که وجود دارد مربوط به سفر بشار اسد، رئیس جمهور سوریه، به تهران و عدم حضور وی در جلسات بوده و می‌گویند استعفای وی به دلیل این موضوع است؛ اما به نظر می رسد این گمانه زنی بسیار ضعیف است زیرا سفر بشار اسد به تهران یک سفر سری بوده و جنبه های امنیتی و نظامی این سفر بسیار پررنگ است.

وی ادامه داد: حضور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده قدس سپاه پاسداران، در جریان دیدار بشار اسد با روحانی نشان می دهد این دیدار جنبه ای کاملا سری، امنیتی و نظامی دارد و جنبه های سیاسی آن کم رنگ هست، به دلیل این که حتی نزدیکان بشاراسد مثل وزیر خارجه کشور سوریه، ولید المعلم، در این دیدار حضور نداشتند.

حسن هانی زاده در پایان با بیان این که به نظر می رسد روحانی استعفای ظریف را نپذیرد؛ گفت که در شرایط فعلی، کشور نیازمند تجربه ظریف است و اکنون گزینه قابل قبولی که بتواند جایگزین او باشد وجود ندارد.