انتخابات چگونه به مرحله دوم می کشد؟

به گزارش پارس به نقل از مجله مهر: تعدد نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در این دوره و رقابت تقریبا نزدیک آن ها با یکدیگر احتمال کشیده شدن انتخابات به مرحله دوم را تقویت کرده است. این اتفاق اگر رخ دهد، دومین بار در تاریخ جمهوری اسلامی است که انتخابات ریاست جمهوری، دو مرحله ای می شود. اولین بار این اتفاق در انتخابات سال ۸۴ رخ داد. انتخاباتی که در مرحله اول آن اکبر هاشمی رفسنجانی با ۲۱ درصد آرا و محمود احمدی نژاد با ۱۹ و نیم درصد آرا به مرحله دوم راه یافته و نهایتا در سوم تیر آن سال، احمدی نژاد پیروز انتخابات شد. آن انتخابات هم مثل امروز با تعدد کاندیداها همراه بود. در واقع به غیر از احمدی نژاد و هاشمی رفسنجانی، در آن انتخابات محمد باقر قالیباف، علی لاریجانی، محسن مهرعلیزاده، مهدی کروبی، و مصطفی معین هم حضور داشتند.
براساس قانون انتخابات، انتخابات ریاست جمهوری با کسب اکثریت مطلق آرا است. ماده ۱۳ قانون انتخابات تاکید دارد که نامزد پیروز باید اکثریت مطلق آرا را به دست آورد و چنانچه در مرحله اول برای هیچیک از دواطلبان اکثریت مطلق حاصل نشد، انتخابات دو مرحله ای خواهد شد بدین معنی که دو نامزدی که بیشترین آرا در مرحله اول داشته اند در انتخابات مرحله دوم شرکت می کنند. اکثریت مطلق یا اکثریت تام از نظر لغوی به معنای « نصف بعلاوه یک یا تعداد آرایی که لااقل مساوی نصف به علاوه یک باشد» آمده است. در اصطلاح حقوقی نیز همانند معنای لغوی اکثریت مطلق به نصف بعلاوه یک کل نفوس یک گروه (اعم از حاضرین و غایبین) معنا شده است.
در قوانین معتبر و جاری کشور تنها تعریفی که به صراحت از اکثریت مطلق مشاهده می شود، تعریفی است که قانونگذار در قانون آئین نامه داخلی مجلس شواری اسلامی مصوب ۱۳۷۹ از این تأسیس حقوقی به دست داده است. ماده ۹۶ قانون مزبور پس بیان نصاب رسمیت جلسات مقرر می دارد « … اکثریت مطلق وقتی حاصل می شود که بیش از نصف نمایندگان حاضر، رأی مثبت دهند… »
به این ترتیب برای پیروزی یک نامزد در مرحله اول انتخابات، کسب بیش از ۵۰ درصد آرا لازم است. در انتخابات های پیش از سال ۸۴ که تک مرحله ای برگزار شد، نامزدها معمولا بیشتر از ۶۰ درصد آرا را کسب کرده اند. در انتخابات سال ۸۰ که از قضا آن دوره هم با تعدد نامزدها- ۱۰ نامزد-مواجه بودیم، سید محمد خاتمی ۹۰/۷۶ درصد آرا را کسب کرده بود. در سال ۷۶ هم خاتمی در رقابت با علی اکبر ناطق نوری ۹۰/۶۹ درصد آرا را کسب کرد. سال ۷۲ و ۶۸ هاشمی رفسنجانی به ترتیب ۶۳ و ۹۴ درصد آرا را کسب کرد. در سال های ۶۴ و ۶۰ هم آیت الله العظمی خامنه ای به ترتیب ۸۵ و ۹۵ درصد آرا را کسب کردند. پیش از آن در سال ۶۰، شهید رجایی با کسب ۹۰ درصد آرا پیروز انتخابات شده بود و قبل تر و در اولین انتخابات نیز بنی صدر با ۷۶ درصد آرا پیروز انتخابات شده بود.
براساس نظرسنجی های معتبر صورت گرفته می توان حدس زد که انتخابات این دوره به مرحله دوم می کشد. نظرسنجی یک نهاد رسانه ای-فرهنگی بعد از انصراف غلامعلی حدادعادل به نفع اصولگرایان و کناره گیری عارف به نفع حسن روحانی حاکی از آن است که محمدباقر قالیباف همچنان در صدر و حسن روحانی با سرعت قابل ملاحظه ای در حال رشد و صعود است. ولایتی همچنان روند نزولی دارد. محسن رضائی وسعید جلیلی نیز در جای خود مستقرند و ثابت.
مطابق این نظر سنجی در استان تهران وضعیت اقبال مردم به کاندیداهابدین شرح است. محمدباقر قالیباف ۳۰ درصد، حسن روحانی ۲۴ درصد، سعید جلیلی ۱۲ درصد، علی اکبر ولایتی ۹.۵ درصد و محسن رضائی ۹.۲ درصد و غرضی ۱ درصد. باقی نیز هنوز تصمیم نگرفته اند.
اما در سراسر کشور قدری متفاوت است. بر اساس یک نظرسنجی قابل اعتنای نهاد نظارتی محمدباقر قالیباف ۲۱.۵ درصد، حسن روحانی ۱۹.۱ درصد، سعید جلیلی۱۲.۵ درصد، محسن رضائی ۱۲.۱ درصد و علی اکبر ولایتی ۷.۸ درصد نظر ها را به خود اختصاص داده اند.
به این ترتیب روحانی و قالیباف مطابق این نظرسنجی ها به دور دوم می روند.
براساس ماده ۶۷ قانون انتخابات فعالیت انتخاباتی در مرحله دوم از تاریخ اعلام رسمی نتایج قطعی آرای مرحله اول شروع و تا ۲۴ ساعت قبل از اخذ رای مرحله دوم ادامه خواهد یافت.
در صورتی که انتخابات به مرحله دوم بکشد طبق قانون انتخابات مرحله دوم باید در جمعه هفته بعد انجام شود. در این صورت احتمالا ۳۱ خرداد ماه نیز یک انتخابات دیگر خواهیم داشت.