آیا عملکرد مجلس با تغییر نظام انتخاباتی آن بهتر می‌شود؟

به گزارش پارس نیوز،  سالهاست در افکار عمومی نام "مجلس" مزین و یادآور آیت‌الله سیدحسن مدرس است و مردم همیشه از وکلای خود خواسته‌اند تا مدرس‌گونه در این جایگاه از حق و حقوق آنها دفاع کنند. شهید مدرس نماینده مردم در مجلس شورای ملی در زمان مشروطیت و پهلوی اول بود و بارها در مقام مقاومت و اعتراض با سیاست‌های رضا شاهی برآمد تا جایی که در دوره پنجم مجلس به همراه تعدادی دیگر از نمایندگان سعی بر استیضاح وی داشتند که در نهایت رای نیاورد.

شهید مدرس به تناوب حدود 18 سال در صحنه مجلس و دیگر عرصه‌های سیاسی و اجتماعی ایران نقش‌های جدی و گاه بسیار تعیین کننده، ایفا کرد اما سرانجام به دستور رضا شاه در ۱۶ مهر ماه ۱۳۰۷ دستگیر و به دامغان، مشهد و سپس به خواف تبعید شد و این شهید ۷ سال در خواف توسط مأموران زیر نظر بود تا اینکه در مهر ماه سال ۱۳۱۶ به کاشمر منتقل شد و در نهایت شب دهم آذر ماه همین سال توسط عوامل پهلوی اول شهید شد.

سال‌ها بعد از این واقعه یعنی در نظام جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی در ۲۳ تیر ماه سال ۱۳۷۲ با تصویب یک ماده واحده روز ۱۰ آذر ماه که مصادف با سالروز شهادت مجتهد مجاهد و سیاستمدار متعهد آیت‌الله سید حسن مدرس بود را به عنوان روز مجلس نامگذاری کرد.

شاید زمانی که مشروطه‌خواهان از مظفرالدین شاه قاجار می‌خواستند تا با امضای فرمان مشروطیت و ایجاد یک مجلس برای قانون‌گذاری موافقت کند به عمق اهمیت و نقش این خانه ملت در ریل‌گذاری و هدایت کشور تا این حد واقف نبودند.

طی سال‌ها یعنی از سال 1285 شمسی که براساس اولین قانون اساسی کشور، مجلس در ایران بنیان نهاده شد تاکنون این نهاد از نظر قانون‌گذاری، نظارت، تدوین آیین‌نامه‌های داخلی و ... رشد و پیشرفت قابل توجهی داشته است اما شاید تا رسیدن به نقطه تکامل خود هنوز فاصله دارد.

مجلس به دلیل نقش خود در ریل‌گذاری و نظارت بر اجرای قوانین در تمامی دستگاه‌ها به نوعی مهمترین قوه در میان قوای سه‌گانه به شمار می‌رود تا جایی که حتی افکار عمومی بروز بسیاری از مشکلات را در کشور به نوع عملکرد نمایندگان مجلس و سیاست‌های آنها مرتبط می‌دانند و معتقدند اگر پارلمانیان به نحو درستی قانون نویسی کرده و براجرای آن توسط دولت و قوه‌قضاییه نظارت جدی داشته باشند، کشور شاهد مشکلات کمتری خواهد بود.

البته نقاط قوت و ضعف پارلمان در ادوار مختلف، متفاوت بوده و این موضوع ارتباط مستقیمی با حضور و چگونگی عملکرد نمایندگان ملت داشته و اینگونه نبوده است که ادوار مجلس با پیش رفتن به سمت جلو قوی‌تر از دور قبل نقش خود را ایفا کرده باشند. موید این نکته اظهارات بسیاری از نمایندگان کنونی خانه ملت درباره دور دهم مجلس است که عملکرد آن را نسبت به دور نهم ضعیف‌تر می‌دانند.

همچنین محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید در آستانه "روز مجلس" ضمن تمجید از حقیقت‌طلبی شهید مدرس، نوشت: معتقدم، مجلس شورای اسلامی باید در تراز ملت بزرگوار ایران باشد و از طرفی یکی از مهمترین وظایف مجلس، نظارت بر عملکرد دولت است. در مجلس دهم تلاش‌ شده، ضمن همراهی با دولت محترم به‌ویژه در شرایط سخت و دشوار کنونی کشور، از بُعد نظارتی هم غافل نشویم و در موقع لزوم از اهرم نظارتی هم استفاده شده است؛ ولی باید توجه داشت که استفاده از اهرم نظارتی نباید جنبه شخصی و خدای ناکرده به‌خاطر برخی منفعت‌طلبی‌ها و تسویه‌حساب‌های سیاسی باشد.

اما بسیاری از نمایندگان مجلس یکی از دلایل ایجاد ضعف در خانه ملت را "نظام انتخاباتی پارلمان" می‌دانند و براین اساس تلاش می‌کنند تا با اصلاح این نظام، قانون انتخابات استانی را تصویب کنند. احسان قاضی‌زاده هاشمی عضو فراکسیون نمایندگان ولایی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، معتقد است؛  مجلس از یک سو باید رکن قانونگذاری و نظارت بر اجرای قانون باشد و از طرف دیگر نمایندگان به طور پیوسته در حوزه‌های انتخابیه خود درگیر حل مشکلات جزئی عمرانی و کاری مردم هستند که این موضوع موجب می‌شود تا بخش عمده وقت و انرژی وکلای ملت صرفا در حوزه اجرایی ریز صرف شود. وی تاکید می‌کند که این موضوع باعث شده تا در مجلس شورای اسلامی تغییر و تحول در تعداد نمایندگان مجلس بیشتر شده و بر تاثیر کیفی پارلمان اثر گذاشته شود، لذا با اصلاح نظام انتخاباتی می‌توان شاهد مجلس کیفی‌تری باشیم.

"مجلس عصاره فضایل ملت است" این سخنی بود که امام خمینی (ره) در دیدار با نمایندگان دور اول مجلس شورای اسلامی فرمودند اما این جمله‌ای ساده نبود و نیست، بیان این جمله نشان می‌دهد این ملت هستند که باید برای داشتن پارلمانی آزاده و بدور از سیاسی‌کاری و جسور در احقاق حقوق‌شان آگاهانه و با تأمل وکلای خود را برای حضور در مجلس شورای اسلامی انتخاب کنند.