اراده اروپا بر حفظ برجام است

در این گزارش آمده است: با نزدیک شدن به زمان اجرایی شدن دور دوم تحریم های اقتصادی آمریکا علیه ایران، جمهوری اسلامی تمام تلاش خود را به کار بسته است تا توافق هسته ای وین را حفظ و تحریم های واشنگتن را تا اندازه ای بی ثمر کند.

در واقع باید گفت که مهمترین هدف ایران در شرایط کنونی، حفظ توافق هسته ای و تشدید اختلافات موجود میان شرکای دو سوی اقیانوس اطلس است.

در همین باره، 'فدریکا موگرینی' مسئول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا چندی پیش گفت: 'ما نهایت تلاش خود را به عمل می آوریم تا ایران را در توافق هسته ای حفظ کنیم و ایران از مزایای اقتصادی که این توافق برای مردم ایران به همراه می آورد بهره مند شود زیرا ما معتقدیم که این تامین کننده منافع امنیتی منطقه و همچنین جهان است. اگر یک توافقنامه بین المللی درباره عدم گسترش سلاح های هسته ای وجود داشته باشد، باید حفظ شود'.

این سرپیچی آشکار از سیاست دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا درباره توافق هسته ای ایران، نشان دهنده عزم سه کشور اروپایی (فرانسه، آلمان و انگلیس) برای نجات برجام است.

دولت های اتحادیه اروپا متعهد شده اند که توافق را زنده نگه دارند و تهران موافقت کرده است که به تلاش های آنها یک فرصت بدهد با این شرط که این کشورها، به رغم خروج آمریکا از توافق هسته ای و اجرای مجدد تحریم ها، تضمین های عملی ارائه دهند که ایران از مزایای اقتصادی این توافق بهره مند خواهد شد.

در همین ارتباط، چندی پیش نیز آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی تاکید کرد که 'توافق هسته ای یک ابزار است نه هدف و اگر به این نتیجه برسیم که این توافق نمی تواند منافع ملی ما را تامین کند، از آن خارج خواهیم شد'.

ایران چند شرط را برای باقی ماندن در توافق هسته ای اعلام کرده است که عبارتند از: تعهد اتحادیه اروپا به حفظ تجارت نفتی با ایران و تضمین اینکه ایران به هر اندازه ای که بخواهد می تواند نفت در بازار جهانی بفروشد، ارائه راه های عملی برای دور زدن نظام مالی آمریکا با پرداخت مستقیم یورو برای نفت ایران به بانک مرکزی ایران، افزایش سرمایه گذاری اتحادیه اروپا در ایران و متعهدشدن به خودداری از آغاز دوباره مذاکرات جدید درباره برنامه موشکی بالستیک ایران و فعالیت های آن در خاورمیانه.

مهمترین اقداماتی که اتحادیه اروپا برای سرپیچی در برابر آمریکا انجام داده است، تصمیم به ایجاد یک مکانیسم برای تسهیل پرداخت پول صادرات ایران از جمله نفت و همچنین واردات آن است. این راهکار پس از مذاکرات سطح بالا در مقر سازمان ملل به دست آمد. 

بیانیه مشترک عمومی درباره این موضوع که در تاریخ 24 سپتامبر صادر شده، روشن است: 'با توجه به ضرورت و نیاز به نتایج ملموس، شرکت کنندگان از پیشنهادهای عملی برای حفظ و توسعه کانال های پرداخت، به ویژه یک راهکار برای ایجاد «ابزار با هدف ویژه» در جهت تسهیل پرداخت های مربوط به صادرات ایران از جمله نفت استقبال کردند.'

این اقدام علاوه بر تصمیم اتحادیه اروپا مبنی بر فعال کردن 'مقررات انسداد' (که ابتدا 22 نوامبر 1996 تصویب شد) است. هدف از مقررات انسداد، محافظت از کسب و کارهای اتحادیه اروپا در برابر تأثیر اعمال سرزمینی قوانین تصویب شده در یک کشور سوم است. انتظار می رود مقررات انسداد توسط کمیسیون اروپا اصلاح شود تا شامل اقدامات جدید آمریکا شود. در واقع، این مقررات به کسب و کارهای اتحادیه اروپا دستور می دهد از تحریم های آمریکا تبعیت نکنند. 

از نظر تهران، تداوم حمایت اتحادیه اروپا از این توافقنامه - همراه با روسیه و چین و اخیرا هند - نشان دهنده تایید مشروعیت توافق هسته ای و تأیید ایران به عنوان یک شریک مسئول و قابل اعتماد است. 

تا زمانی که اتحادیه اروپا متقاعد شده باشد که تهران به تعهدات خود عمل می کند، حق ایران برای برخوردار بودن از یک برنامه هسته ای غیرنظامی - از جمله غنی سازی اورانیوم - تضمین می شود و تغییر رژیم در دستور کار بین المللی قرار نخواهد داشت. 

آژانس بین المللی انرژی اتمی بارها تایید کرده است که ایران همچنان به تعهدات خود درقبال توافق هسته ای به طور کامل پایبند است و آژانس بین المللی انرژی اتمی به تمامی سایت ها و مکان های مورد نیاز دسترسی دارد.