عارف: مردم به چه چیزی دلگرم باشند؟

محمدرضا عارف در دیدار مدیرعامل و شماری از اعضای انجمن اندیشه و قلم، ضمن شنیدن دغدغه‌های اعضای این انجمن درباره افزایش بی اعتمادی، نابسامانی در بخش های مختلف حاکمیت، ناامیدی بخشی از جوانان از رای خود در سال های ۹۴ و ۹۶ ، افزایش فساد و عدم برنامه ریزی بخش های مختلف نظام برای بهبود اوضاع گفت: مسئله اصلی کشور ما این است که شرایط لازم برای حضور احزاب تاثیرگذار را نداریم. در این شرایط نگاه ها به سمت حاکمیت می رود، در حالی که تک تک ما در این موضوع دخیل هستیم. اگر منصفانه به وضعیت احزاب در ایران نگاه کنیم، باید این سوال را طرح کنیم که تاکنون در این احزاب، چند دبیرکل تغییر کرده است؟

وی ادامه داد: در سال های اخیر در کنگره یکی از احزاب اصلاح طلب شرکت کردم، به دوستان گفتم پیش از برگزاری انتخابات شورای مرکزی شما می توانم بگویم دبیرکل چه کسی خواهد بود. در واقع خواستم پیام خاصی را به دوستان برسانم؛ خواستم بگویم در دنیا این گونه نیست که همواره فرد خاصی به عنوان دبیرکل یک تشکل سیاسی انتخاب شود. آن هم با سازوکاری که چندان با اقبال عمومی مواجه نمی شود.

حاکمیت از تحزب حمایت نمی کند

رئیس فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه حاکمیت همچنان از تحزب حمایت نمی کند تصریح کرد: البته این موضوع تازه ای نیست و نباید تنها یک جریان را متهم به این رفتار کرد. از این رو در دهه ۸۰ به این نتیجه رسیدیم که با تشکل های اجتماعی و فرهنگی بهتر می توان خدمت کرد تا بستر لازم برای حرکت های حزبی که در قانون اساسی بر آن تاکید شده است، فراهم شود. نتیجه این همفکری تشکیل بنیادهای باران و امید ایرانیان بود که در اساسنامه آنها، بر فعالیت غیر حزبی اما راهبردی آنها تأکید شده است.

عارف با بیان اینکه امروز بیش از هر زمانی به رسانه‌ها نیاز داریم، افزود: رسانه‌ها باید به امور راهبردی بپردازند. انقلاب ما یک انقلاب فرهنگی بود و باید رسانه‌ها به این مهم توجه جدی کنند و برای معضلات و چالش های پیش روی کشور ارائه طریق دهند.

وی با اشاره به اینکه ما گفتمان اصلاحات را برآمده از انقلاب می دانیم، ادامه داد: باور من این است که ما در اصل گفتمان انقلاب با یکدیگر اختلاف نظری نداریم، گفتمان مقابل را هم تخطئه نمی کنیم اما مزیت گفتمان اصلاحات «جذب حداکثری» است؛ این مثال مردمی درباره اصلاحات که از «سروش تا گوگوش» را شامل می‌شود، صحیح است و ما نمی‌توانیم کسی را حذف کنیم. اما برخی رقبای ما در کمال بی انصافی از این ویژگی اصلاح طلبان سوء استفاده می‌کنند و مثلا ایراد یک فرد را برجسته می‌کنند و آن را به کل جریان اصلاحات نسبت می‌دهد.

بیان خاطره‌ای از گفت وگو با یک چهره اصولگرا

عارف ضمن اشاره به خاطره گفت و گوی خود با یکی از چهره های اصولگرا گفت: به ایشان گفتم تفاوت ما در این است که قطار ما به هر ایستگاهی می رسد، ابتدا دست افراد را می گیریم و با خود همراه می کنیم، سپس آنها را شناسایی می کنیم اما شما اگر احساس کنید با فردی کوچکترین اختلاف نظری دارید، او را پایین می‌اندازید و این مهمترین اختلاف و تفاوت گفتمان اصلاحات با شماست. این ویژگی در ذات انقلاب نیز وجود دارد، مگر در جریان انقلاب ما افراد را گزینش می‌کردیم؟ توده‌های مردم همراه انقلاب بودند، اما متاسفانه باید بگویم ما به دلیل برخی از انحصارطلبی ها این سرمایه اجتماعی عظیم را از دست داده ایم و گرفتار شدیم. این گرفتاری هم دامن گیر جریان های سیاسی هم انقلاب شده است؛ آستانه تحمل ما پایین آمده و به طور جدی در حال از دست دادن سرمایه اجتماعی خود هستیم. توجه داشته باشید، رویدادهایی که ما در گذشته به آن افتخار می کردیم تدریجا در معرض خطر است.

مردم به چه چیزی دلگرم باشند؟

وی با اشاره به حواشی اخیری که در ورزشگاه‌ها رخ داده است، گفت: در گذشته بر سر اینکه جامعه به نشاط نیاز دارد، توافق نظر وجود داشت. اما امروز از این تجمع‌ها احساس نگرانی می کنیم؛ چراکه اطمینان نداریم این برنامه با آرامش به پایان خواهد رسید یا نه. در واقع ما با بی‌هنریمان فرصت ها را تبدیل به تهدید کرده ایم.

عارف با اشاره به معضلات و مسائل اخیر تصریح کرد: ما برای هر رویدادی می‌توانیم بهانه تراشی کنیم و مدعی بی‌اطلاعی شویم اما اینگونه نیست که حوادث قابل پیش بینی نباشند؛ قطعا پیشتر هم چنین مسائلی بوده اما نشاط اجتماعی و حفظ سرمایه اجتماعی و مردم اولویت برنامه ریزی بوده اند.

مشکلات جوانان امروز از دهه های ۶۰و ۷۰ بیشتر نیست

رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در واکنش به انتقادات درباره فضای استیضاح وزیر کار و وجهه منفی دولت و مجلس در آن، با بیان اینکه استیضاح از حقوق مجلس و نمایندگان است و بنا نیست استیضاح ها در مجلس فرمایشی باشد، در عین حال تاکید کرد: بناست در صحبت ها و اظهاراتمان اخلاق و مسیر انقلاب را فراموش نکنیم و کاری نکنیم که به امنیت و منافع ملی ضربه وارد شود. متاسفانه این دو مولفه فراموش شده اند و با عرض معذرت باید بگویم هر فردی در زیر سوال بردن این دو مفهوم فعال تر شود، در فضای مجازی محبوب تر می شود و این مشکل امروز ماست.

رئیس فراکسیون امید با بیان اینکه مشکلات جوانان امروز در مقایسه با جوانان دهه‌های ۶۰ و ۷۰ بیشتر نیست، افزود: در گذشته ما به گونه ای عمل می کردیم که جوانان امید به آینده داشتند اما امروز امیدی به آینده ندارند. مردم در صورتی می توانند مشکلات را تاب بیاورند که به آینده امیدوار باشند؛ وقتی جوان روزنه امیدی به آینده ندارد، از او انتظار داریم که در شبکه های مجازی از اقدام ما تقدیر و تشکر کند؟

عارف ادامه داد: وضعیت امروز ما این است که نسبت به هر موضوع و حادثه‌ای نگرانیم. واقعیت موجود امروز ما این است و از رسانه‌ها انتظار می رود درباره مسائل زیربنایی و حیاتی که به ثبات و انسجام جامعه کمک می کند توجه داشته باشند.

جریانات داخل نظام آلترناتیو نیستند

وی در واکنش به کسانی که از فروپاشی سخن می گویند، گفت: هیچ یک از جریاناتی که در داخل نظام هستند آلترناتیو محسوب نمی شوند. چراکه ما در اصل نظام با یکدیگر اختلاف نظری نداریم، تفاوت ما در روش هاست. اما از آنجایی که نیاموخته ایم چگونه با یکدیگر کار کنیم، گاهی کوچکترین مسائل تبدیل به دشمنی شود. البته این هم محدود به امروز و دیروز یا این دولت و آن دولت نمی شود.

ما از حاکمیت جدا نیستیم

عارف با اشاره به ماجرای تصویب آیین نامه های بودجه سالانه، در دولت اصلاحات، گفت: در آن به گونه ای عمل کردم که اختلاف ها کنار گذاشته شود. ما می توانیم اختلافات را کنار بگذاریم، ما جریان خودمان را بیش از دیگران در این زمینه مسئول می دانیم. ما هیچ گاه نمی گوییم حاکمیت اقدامی در این راستا و یا بگونه ای دیگر انجام دهد، حاکمیت ما هستیم؛ چه رسما حضور داشته باشیم چه نداشته باشیم. ما از حاکمیت جدا نیستیم و باید تلاش کنیم تا خواسته های و مطالبات مردم توسط دستگاه های ذی ربط پاسخ داده شود و نهادهای حکومتی به اولویت ها و دغدغه های مردم توجه داشته باشند. دولت باید خود را موظف به اجرای وعده‌های در همه زمینه‌ها خصوصا خواسته‌های اقتصادی و از جمله معیشت مردم و اشتغال بداند.

رئیس فراکسیون امید با طرح این پرسش که چرا ما در دهه ۹۰ با رویکرد جدیدی به میدان آمدیم، تصریح کرد: با توجه به جو ناامیدی وحشتناکی که بعد از حوادث سال ۸۸ در جامعه ایجاد شده بود، به این نتیجه رسیدیم که باید حضور داشته باشیم. هنر ما این بود که در زمینی که از پیش طراحی شده بود، حضور پیدا کنیم و به داوری رقیب تن دهیم؛ ما توانستیم در این عرصه موفق عمل کنیم.

وی ادامه داد: با توجه به رویکردی که اصلاحات در دهه ۹۰ پیش گرفت در همه صحنه های سیاسی حضور حداکثری داشتیم و مردم هم از این حضور استقبال و به ما اعتماد کردند که باید پاسخ اعتماد مردم را با تلاش و پرداختن به دغدغه های اصلی مردم بدهیم و از تمام ظرفیت خود برای پاسخگویی به مطالبات مردم استفاده کنیم.

براندازان در جریان اصلاحات جایی ندارند

عارف با بیان اینکه گاهی تصور می کنم عبارت «جذب حداکثری» برای توصیف این ظرفیت کم است، افزود: به نظر من قدرت جذب فراتر از این است. علاوه براین، ما حق نداریم فردی را از جریان اصلاحات دفع کنیم. شاید بتوانیم فردی را از حزب بیرون کنیم، اما نمی توانیم به او بگوییم اصلاح طلب نیست؛ چراکه جریان اصلاحات قائم به شخص نیست و فردی نمی تواند بگوید شاخص اصلاح طلبی اوست.

رئیس فراکسیون امید در همین راستا تاکید کرد: متاسفانه نتوانستیم از ظرفیت جریان اصلاحات برای افزایش سرمایه اجتماعی بهره ببریم و گاهی با یکدیگر درگیر شدیم. کل جریان اصلاحات در شعار به دنبال یک چیز هستند اما متاسفانه در بعضی مقاطع تاریخی اختلافاتی پیش آمد و در جریان اصلاحات هم سهم خواهی هایی شد. البته این سهم خواهی در ذات این جریان نیست. هرچند اگر یک جریان سیاسی به قدرت برسد و اعلام کند منافع حزبی خود را دنبال می کند، بد نیست اما ما به دنبال سهم خواهی نبوده و نیستیم.

عارف همچنین افزود: اصلاح طلبان همواره منافع ملی و مردم را دنبال کرده اند؛ به همین دلیل ما هیچ گاه نمی گوییم تنها ما می توانیم منافع مردم را تامین کنیم. هرکسی می تواند بفرماید، قربان قدمش. بر این باوریم که در شرایط کنونی کشور به یک اجماع و تفاهم ملی نیازمندیم و همه جریانات و گروه ها بایدبریا رسیدن به وحدت کمک کنند.

بی توجهی به دستاورد اصلاحات در دهه ۹۰

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه دو قشر نخبگان و جوانان مهمترین سرمایه های جریان ما بودند، اظهار داشت: رقبای ما نمی توانند این گروه‌ها را جذب کنند اما ما چقدر توانستیم در حفظ این دو گروه موفق باشیم؟ نخبگان و جوانان ما تا چه حد به آینده امیدوارند؟ من به آینده امیدوارم و به جوانان هم می گویم ناامید نباشند.

وی با اشاره به وضعیتی که کشور با آن مواجه است، گفت: باید بررسی کنیم تا دریابیم چرا در دهه۹۰ نتوانستیم از تجربه موفق هشت ساله دولت اصلاحات استفاده کنیم و بررسی کنیم چرا امکان بهره برداری از آن تجربه فراهم نشد تا بتوانیم امید به آینده را در کشور افزایش دهیم.

عارف در پایان به اشاره به ضرورت گفت‌وگوی ملی به عنوان راهکاری برای برون رفت کشور از چالش‌های پیش رو و با یاددآوری اقدامات انجام شده از سوی فراکسیون امید در راستای عملیاتی کردن ایده گفت‌وگوی ملی از اعضای انجمن اندیشه و قلم خواست درخصوص گفت وگو ملی با استفاده از ظرفیت‌های موجود در بین تشکلهای مختلف در راهبری این ایده تلاش کنند.