غلامحسین دهقانی مدیرکل امور سیاسی و امنیت بین‌المللی وزارت امور خارجه و رئیس هیأت جمهوری اسلامی ایران در اولین نشست کمیته مقدماتی کنفرانس بازنگری معاهده منع گسترش سلاح هسته‌ای (ان‌پی‌تی‌)، تلاش جاری کشورهای غیرهسته‌ای برای مذاکره کنوانسیون درباره منع سلاح‌های هسته‌ای را اعتراض جمعی آنها به کشورهای دارنده این سلاح‌ها عنوان کرد.

وی ابراز امیدواری کرد این اقدام کشورهای غیرهسته‌ای، دارندگان این سلاح‌های غیرانسانی را به این نتیجه برساند که نمی‌توانند برای همیشه از پایبندی به تعهدات صریح حقوقی طبق ان‌پی‌تی خود برای امحای کامل سلاح‌های هسته‌ای خویش شانه خالی کنند و این وضعیت هشدار دهنده نیز نمی‌تواند برای همیشه تداوم داشته باشد.

دهقانی در این نشست که با حضور نمایندگان کشورهای عضو ان‌پی‌تی به مدت دو هفته در وین در جریان است، از عدم پایبندی کشورهای هسته‌ای به تعهدات خلع سلاح هسته‌ای خود به شدت انتقاد کرد و گفت: طی 47 سال گذشته این کشورها از اجرای تعهدات خود در زمینه خلع سلاح هسته‌ای سر باز زده‌اند و این اصلی‌ترین چالش اجرای ان‌پی‌تی است که باید به آن پایان داده شود.

در این راستا، وی خواستار پایبندی این کشورها به تعهداتشان تحت ان‌پی‌تی شد.

وی اظهار داشت: در آستانه پنجاهمین سالگرد لازم الاجرا شدن ان‌پی‌تی فرصت مناسبی به دست آمده است تا ضمن بررسی اجرای مفاد آن و ارزیابی علل عدم تحقق اهداف آن، چالش‌های اجرای این معاهده را مشخص کرده و با غلبه بر این چالش‌ها زمینه اجرای کامل آن را فراهم آوریم.

مدیرکل امور سیاسی و امنیت بین‌المللی وزارت امور خارجه کشورمان در ادامه تصریح کرد: کشورهای غیر هسته‌ای با این پیش فرض به عضویت این معاهده در آمده‌اند که با اجرای آن شاهد حذف کامل سلاح هسته‌ای در تمام دنیا باشند.

وی افزود: هدف معاهده فقط این نبوده که از دستیابی کشورهای غیر هسته‌ای به سلاح هسته‌ای جلوگیری کند، بلکه خلع سلاح کشورهای هسته‌ای نیز از اهداف ذاتی و چه بسا هدف مهمتر این معاهده بوده است.

وی با اشاره به اینکه الزام به خلع سلاح هسته‌ای در ماده 6 ان‌پی‌تی تاکید شده و کلیه کشورها بایستی با حسن نیت آن را اجرا کنند، افزود: اجرای این تعهدات نه اختیاری است و نه مشروط به فراهم بودن « ثبات استراتژیک» و یا شرایط لازم در «محیط امنیت بین‌المللی»، آنگونه که بعضی عنوان می‌کنند.

رئیس هیات ایران هشدار داد که تداوم این وضعیت می‌تواند موجب بی اعتباری هر چه بیشتر این معاهده شود.

دهقانی ضمن تأکید بر لزوم جهانشمولی این پیمان و انتقاد شدید از در اختیار داشتن سلاح هسته‌ای توسط رژیم صهیونیستی که تهدیدی برای صلح و امنیت منطقه و فراتر از آن است، خواستار اعمال فشار جامعه جهانی بر این رژیم برای پیوستن بدون قید و شرط به ان‌پی‌تی به عنوان یک عضو غیرهسته‌ای و قرار دادن کلیه فعالیت‌های هسته‌ای خود تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شد.

وی در خاتمه با اشاره به افزایش کاربرد انرژی هسته‌ای در جهان، ضرورت تحقق حق مسلم کشورها در استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را مورد تاکید قرار داد و خواستار رفع کلیه محدودیت‌ها در این زمینه، بویژه در انتقال مواد، تجهیزات، دانش و تکنولوژی هسته‌ای به کشورهای در حال توسعه شد.

وی در پاسخ به اظهارات برخی کشورها تاکید کرد که قطعنامه 2231 و برجام هیچ ارتباطی با آزمایشات موشکی جمهوری اسلامی ایران که فعالیتی مشروع، دفاعی و متعارف است و همه کشورها بویژه مذاکره کنندگان این توافق باید همانطور که ایران به تعهداتش در کمال شفافیت عمل کرده است به تعهداتشان تحت توافق پایبند باشند.

لازم به ذکر است که طبق ان‌پی‌تی کنفرانس بازنگری این معاهده هر پنج سال یک بار برگزار می‌شود. قبل از آن نیز سالانه یک نشست کمیته مقدماتی آن کنفرانس تشکیل می‌شود. کنفرانس بازنگری آتی ان پی تی در سال 2020 برگزار خواهد شد.