پس از پایان جنگ تحمیلی در سال 1368، فرزندان انقلاب دریافتند که دشمن روش مبارزه خود را با نظام و انقلاب اسلامی ایران تغییر داده و از حوزه نظامی وارد حوزه اقتصادی شده است، از این رو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، رسالت و تکلیف دیگری را بر دوش خویش احساس نمود و بر مبنای اصل 147 قانون اساسی و در راستای اوامر رهبر معظم انقلاب (مدظله العالی) مبنی بر مشارکت در امر بازسازی کشور، بخشی از توان مهندسی خود را وارد عرصه سازندگی کشور ساخت و تحت عنوان قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص)، حرکت خود را برای ساخت «تمدن نوین اسلامی» با قوت بیشتر ادامه دهند.

مدیریت جهادی در سپاه پاسدراران و علی‌الخصوص در مجموعه سازندگی خاتم الانبیا از مهم‌ترین شاخصه‌های سپاه پاسداران است. مدیریت جهادی در طول 8 سال دفاع مقدس و بازسازی کشور، مدیریت جهادی در عرصه تقویت توان دفاعی کشور با وجود تحریم‌های گسترده، مدیریت جهادی در مقابله با تحریم‌ها با حضور فعال در عرصه عمرانی و زیربنایی کشور که نقش مهمی در توسعه کشور و مقابله با طراحی‌‌های دشمنان داشته، مدیریت جهادی در ترویج و گسترش فرهنگ ایثار و مقاومت در میان اقشار جامعه و... از جمله شاخصه‌های مدیریت جهادی در سپاه است.

قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا؛ یار کمکی دولت در آبادانی کشور + تصاویر

مسئولان قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا از آغاز تا کنون

محسن رضایی اولین فرمانده این قرارگاه است. وی قبل از آن، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود و در حال حاضر دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌باشد که با همکاری آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، بنیان قرارگاه را گذاشت. وی قرارگاه را با نام اختصاری قرب نام نهاد که اختصاری بود از قرارگاه بازسازی آبادان و خرمشهر ولی بعدها به قرارگاه سازندگی توسعه یافت. دیگر فرماندهان این قرارگاه می‌توان به محمدباقر قالیباف، حسن دانایی فر، سید یحیی رحیم صفوی، سرلشکر محمدعلی جعفری، رستم قاسمی، ابوالقاسم مظفری و سردار عبادالله عبداللهی اشاره کرد.

این قرارگاه در طول سه دهه با وجود تحریم‌های ظالمانه مستکبران، دستاوردها و رکوردهای بزرگی را در عرصه آبادانی، استقلال، خودکفایی و سرافرازی میهن اسلامی به دست آورد و پروژه‌های مهم، تأثیرگذار و نقش‌آفرین در زمینه‌های مختلف عمرانی و صنعتی در حوزه‌های نفت، گاز و پتروشیمی، آب، نیروگاه، بندر و سازه‌های ساحلی و فراساحلی، حمل و نقل، معدن و صنایع معدنی، ابنیه خاص، ارتباطات و فناوری اطلاعات، کشاورزی و خدمات مشاوره، مطالعات و مهندسی با موفقیت به اتمام رسانده است.

از سال ۲۰۱۰ میلادی قرارگاه خاتم‌الانبیاء، شرکت‌های زیر مجموعه و فرماندهان آن تحت تحریم دولت ایالات متحده آمریکا قرار گرفتند. در ۹ ژوئن همین سال نیز شورای امنیت سازمان ملل با صدور قطعنامه‌ای این قرارگاه و سه مؤسسه زیرمجموعه آن به‌نام‌های مکین، رهاب و فاطر را به همراه ۴۰ شرکت و مؤسسه ایرانی دیگر، در فهرست تحریم‌های خود قرار داد. بر اساس این قطعنامه دارایی‌های این شرکت‌ها در بانک‌های خارجی مسدود شد و مسئولان آن‌ها حق مسافرت بین‌المللی ندارند.

قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا؛ یار کمکی دولت در آبادانی کشور + تصاویر

حوزه‌های کاری قرارگاه خاتم‌الانبیا

نفت‌ گاز و پتروشیمی (اکتشاف، حفاری، استخراج، پالایشگاه، مخازن، صنایع پتروشیمی و خطوط انتقال)

قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) با اجرای پروژه‌های متعدد در حوزه نفت و گاز توانسته است جایگاه مناسبی از نظر فنی و اجرایی در این حوزه مهم و راهبردی کشور کسب نماید. اجرای فازهای 15 و 16 فاز 13 و فازهای 22، 23 و 24 پارس جنوبی پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس و احداث کارخانجات ngl خارگ و اهواز، اجرای بیش از 4000 کیلومتر خطوط انتقال نفت و گاز در نقاط مختلف کشور از جمله اقدامات مهم قرارگاه در این حوزه است.

آب (احداث سدها، تونل  انتقال آب، خطوط انتقال آب، کانال و شبکه آبیاری و زهکشی)

قرارگاه خاتم‌الانبیا توانسته است با احداث چندین سد در جای جای کشور گام مهمی در مهار منابع آب و مدیریت ذخایر آبی کشور بردارد. سدهای کرخه، گتوند، رودبار لرستان، کوچری، هایقر، سیلوه، صفا،‌آغ‌چای، پلرود، سبلان و سردشت از اهم پروژه‌های قرارگاه در زمینه احداث سد است. تونل انتقال آب کانی سیب به طول 36 کیلومتر به منظور احیای دریاچه ارومیه، احداث تونل انتقال آب کرمان، قطعات 2، 3، 4، 5 تونل انتقال آب قمرود از مصادیق حضور موثر و چشمگیر قرارگاه در زمینه احداث تونل انتقال آب در کشور است.

قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا؛ یار کمکی دولت در آبادانی کشور + تصاویر

نیروگاه (نیروگاه‌های برق‌آبی، گازی، سیکل ترکیبی)

توسعه پایدار یکی از واژگان مهمی که در ادبیات توسعه مطرح می‌شود و این به معنای استفاده درست از منابع انرژی و حفظ آنها برای نسل های آینده می‌باشد قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) در این حوزه اقدامات موثری انجام داده که از مهمترین آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد: ساختمان‌ و سازه‌های وابسته نیروگاه سد کارون 4، نیروگاه سیکل ترکیبی سبلان، نیروگاه سد رودبار، نیروگاه سد سردشت از جمله پروژه‌های قرارگاه در این حوزه محسوب می‌شود.

بنادر و سازه‌های ساحلی و فراساحلی (بندر، اسکله‌، سکوها، خطوط انتقال دریایی، صنایع دریایی، موج شکن)

قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا با برخورداری از امکانات و تجهیزات خاص مانند: جرثقیل‌های بزرگ، شناورهای لایروب‌ و سایر تجهیزات قادر است هر گونه اسکله و موج شکن را طراحی احداث و یا ترمیم نماید. توسعه بندر شهید بهشتی، چابهار، فازهای 1 و 2 طرح توسعه مجتمع بندری شهید رجایی، بندر پتروشیمی پارس، بندر lng بندر خدماتی پارس، ساخت کشتی‌های اقیانوس‌پیما و سکوهای دریایی از جمله پروژه‌های قرارگاه در این گرایش کاری است.

قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا؛ یار کمکی دولت در آبادانی کشور + تصاویر

حمل و نقل (آزاد راه، بزرگراه راه اصلی، راه‌آهن، قطار سریع‌السیر و مترو)

قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) با بهره‌مندی ازتجهیزات و ماشین‌الات وسیع و پیشرفته نیروهای متخصص و با تجربه و با دستیابی به دانش فنی روز در زمینه حمل و نقل توانسته است اقدامات موثری را انجام دهد. اجرای پروژه‌های مختلفی همچون طراحی، مشارکت و احداث آزاد راه حرم تا حرم، کنارگذر جنوبی تهران، طراحی و احداثخط 2 و 3 قطار شهری، خط 7 متروی تهران، خط 2 متروی تبریز، طرح و ساخت راه‌آهن چابهار- زاهدان و کرمانشاه – خسروی، و احداث تونل های شهری صدر- نیایش، حکیم و آرش- اسفندیار در این حوزه قرار دارد. همچنین احداث راه آهن سریع‌السیر تهران – قم – اصفهان به عنوان اولین قطار پرسرعت کشور و با رویکرد بومی‌سازی دانش‌ فنی، از دیگر اقدامات قرارگاه در حوزه حمل و نقل می‌باشد.

معدن و صنایع معدنی (حفاری اکتشافی، استخراج معدن، طراحی‌،‌ساخت، نصب و راه‌اندازی مجتمع‌های صنایع معدنی)

نظر به نیاز مبرم کشور به فرآورده‌های معدنی به عنوان صنعت مادر، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) انجام فعالیت‌های معدنی در حوزه‌های اکتشاف، استخراج و فرآوری را در دستور کار قرار داده است. از مهم‌ترین پروژه‌ها در حوزه اکتشاف می‌توان به اجرای عملیات حفاری اکتشافی در معادن طبس، گل گهر، سونگون و مس پروفیری در استان‌های جنوب و جنوب شرقی کشور و در حوزه استخراج به استخراج و حمل سنگ بوکسیت جاجرم و سنگ آهن گل گهر و در حوزه صنایع معدنی به احداث کارخانه تغلیظ مس سونگون، کارخانه تولید آهن اسفنجی میانه و بافت اشاره کرد.

قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا؛ یار کمکی دولت در آبادانی کشور + تصاویر

ابنیه خاص 

در این بخش که از تنوع بالایی برخوردار است قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) پروژه‌های مهمی را در دست اجرا دارد که می‌توان به طرح توسعه حرم حضرت علی(ع) در نجف اشرف با نام صحن حضرت زهرا(س)، طرح توسعه حرم حضرت اباعبدا... الحسین در کربلای معلی و ساخت بیمارستان‌ها در نقاط مختلف کشور به منظور افزایش 19 هزار تخت بیمارستانی، پل طبیعت، آسمان‌نمای گنبد مینا، ساخت ایوان مرکزی و شبستان‌های مصلای امام خمینی(ره) و طراحی و اجرای پل طبقاتی بزرگراه شهید صدر اشاره کرد.

ارتباطات و فناوری اطلاعات 

قرارگاه سازندگی خاتم‌النبیا(ص) با بهره‌گیری از تجارب بالای مدیریتی در پروژه‌ها و با به کارگیری دانش و تجربه کسب شده و نیز استفاده از فناوری‌های نوین و منابع موجود، طراحی، تأمین و ساخت بسترهای مخابراتی، الکترونیکی، شبکه‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات را نیز انجام می‌دهد. اجرای پروژه سیگنال رسانی، اجرای شبکه سراسری فیبر نوری به طول 23 هزار کیلومتر، اجرای بزرگ‌ترین پروژه رادیویی پرظرفیت خاورمیانه در 27 سایت و 28 استان در مدت 15 ماه، پروژه دیسپچینگ گاز در نقاط پرمصرف شبکه گاز کشور، نمونه‌هایی از اقدامات قرارگاه در این راستا می‌باشد.

قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا؛ یار کمکی دولت در آبادانی کشور + تصاویر

خدمات مشاوره، مطالعات و مهندسی (طراحی و مشاوره در تمام حوزه‌های فعالیت قرارگاه) 

قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص) با ایجاد مؤسسات خدمات مشاوره‌ای و با بهره‌گیری از دانش مهندسی، توان اجرایی و تجربیات خود در پروژه‌های مختلف، دانش مهندسی پروژه‌ها را بومی سازی کرده است که از مهمترین پروژه‌های این عرصه می‌توان به این موارد اشاره کرد: 

- طراحی و مهندسی فازهای 15و16، فاز 13 و فازهای 22،23 و 24 پارس جنوبی 

- طراحی و مهندسی خط هفتم لوله گاز سراسری از ایرانشهر تا مرز پاکستان 

- طراحی بندر شهید بهشتی چابهار 

- طرح توسعه حرم‌های مطهر حضرت امام علی(ع) و امام حسین(ع) 

- طراحی شبکه جامع ارتباطی خلیج فارس 

- متروهای خط 2 مشهد و خط 2 تبریز

کشاورزی 

نظر به بندهای مورد تأکید در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب (مدظلله العالیِ) مبنی بر ضرورت توجه به بحث تأمین امنیت غذا و ایجاد ذخایر راهبردی با تأکید بر افزایش کمی و کیفی تولید از طریق کشاورزی، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص) با ورود به این عرصه، طرح احیا و توسعه کشاورزی را در چند استان مرزی، حساس و یا صعب‌العبور و محروم همچون خوزستان، آذربایجان غربی، کرمان، سیستان و بلوچستان، لرستان، یزد، کرمانشاه و خراسان رضوی با هدف امنیت پایدار، اشتغالزایی، یکپارچه‌سازی کشاورزی و استقرار سامانه‌های آبیاری نوین و مکانیزه کردن عملیات کشاورزی به اجرا درآورد که ثمره آن به زیر کشت بردن بیش از 35000 هکتار از اراضی این استان‌ها بود.

قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا؛ یار کمکی دولت در آبادانی کشور + تصاویر

محرومیت زدایی 

در راستای تأکید بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) و تدابیر رهبر معظم انقلاب (مدظلله العالی) مبنی بر محرومیت‌زدایی از نقاط مختلف میهن اسلامی، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص) رسالت محرومیت‌زدایی را از اولویت‌های کاری خود قرار داده و در شعاع 70 کیلومتری پروژه‌های عمرانی در سراسر کشور به انجام حداقل یک یا چند پروژه محرومیت ‌زدایی اقدام می‌نماید. حوزه‌هایی که قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) برای عرصه محرومیت‌زدایی خود در مناطق مختلف تعریف نموده است شامل چهار حوزه عمرانی، امدادی، آموزشی و فرهنگی می‌باشد. 

قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا؛ یار کمکی دولت در آبادانی کشور + تصاویر

ساخت پروژه‌هایی همچون مخزن آب، جاده، پل، مدرسه، خانه بهداشت، کتابخانه، پروژه‌های آبخیزداری، ساخت اماکن ورزشی، مزار شهدا، مسجد، ساخت و تکمیل حوزه علمیه و حسینیه و خانه عالم، حمام و سرویس بهداشتی و غسالخانه در مناطق محروم از جمله خدمات عام‌المنفعه قرارگاه می‌باشد. همچنین قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) سعی کرده با هدف مردم یاری، مردم‌داری و مردم دوستی در مناطق محروم و با اقداماتی از قبیل کمک به خانواده ایثارگران و بسیجیان، توزیع بسته‌های بهداشتی، پوشاک، لوازم ورزشی و لوازم‌التحریر، آموزش موضوعات بهداشتی و درمانی و فنی و حرفه‌ای، به نوعی مسئولیت اجتماعی خود را ایفا نماید و باعث عمق بخشی انقلاب در این مناطق گردد.