محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که عصر امروز (یکشنبه) در اجلاس امنیتی تهران سخن می‌گفت با اشاره به ارتباط وزن منطقه‌ای با نظم جهانی، اظهار داشت: وقتی می‌خواهیم از نظم منطقه‌ای سخن بگوییم ناگریزیم از نظم جهانی حرف بزنیم و هنگامی که درباره نظم جهانی بحث می‌کنیم، نمی‌توانیم بدون توجه به غرب آسیا از شکل‌گیری نظم بین‌المللی و نظم جهانی صحبت کنیم.

وی با بیان اینکه جهان در حال دوران گذار است و مهمترین تفاوت دوران گذار فعلی با دوران‌های قبلی غرب نبودن آن است، گفت: در گذشته تمام تغییرات جهان غربی شکل می‌گرفت اما امروز تغییرات فراتر از جهان غرب شکل می‌گیرد چراکه امروز تحول‌های نظام بین‌الملل در دنیای غرب شروع و خاتمه پیدا نمی‌کند.

وزیر امور خارجه با اشاره به اهمیت منطقه غرب آسیا در معادلات بین‌المللی، تصریح کرد: غرب آسیا موضوع کنش نیست بلکه کنش‌گراست و این غرب آسیاست که در این کنش‌گری نقش اساسی دارد.

ظریف با بیان اینکه با دوران اشتراک چالش‌ها روبرو هستیم، افزود: ممکن است ما چالش‌هایی داشته باشیم که ویژه منطقه ما باشد اما چالش‌هایی داریم که چالش‌های مشترک جهانی است؛ امروز به دلیل پویا بودن شرایط بین‌المللی هیچ چالشی همیشه چالش نیست و هیچ فرصتی همیشه فرصت بلکه چالش‌ها می‌توانند تبدیل به فرصت و فرصت‌ها تبدیل به چالش شوند و این مسئله بسیار مهمی است.

وی چالش فرصت ادراک را مهمترین بحث در نظام بین‌الملل کنونی دانست و تأکید کرد: مسئله اصل ادراک و تأثیر ادراک دو واقعیتی است که تأثیرش روز به روز افزایش پیدا کرده است.

وزیر امور خارجه با اشاره به سقوط صدام و قذافی گفت: ادراک و تشخیص فهم غلط صدام حسین و قذافی موجب سقوط آنها شد. بنده معتقدم صدام حسین انسان تیز و دقیقی بود اما چون ادراک و تشخیص درستی نداشت، سقوط کرد.

ظریف در ادامه به بحث ادراک سازی در شرایطی که به گفته او تنوع منابع قدرت در آینده ایفای نقش می‌کند، اشاره کرد و افزود: چالشی که ما امروز در منطقه داریم، چالش و فرصت ادراکی است چراکه امروز منابع قدرت از منابع مالی فراتر رفته است، من نمی‌گویم قدرت نظامی تأثیرگذار نیست، چرا هست، اما تنها منبع قدرت نیست؛ نه تنها قدرت ناظمی بلکه قدرت اقتصادی هم تنها منبع قدرت نیست بلکه امروز قدرت معنایی که آمریکایی‌ها از آن به عنوان تسخیر قلب‌ها یاد می‌کنند، به منبع دیگری از منابع قدرت افزوده شده است.

وی با بیان اینکه استقلال خواهی و سلطه ناپذیری از دلایل مهم قدرت و نفوذ جمهوری اسلامی در جهان است به آنچه انحصار کنش‌گری دوقطبی در نظام بین‌الملل شایع است، اشاره کرد و گفت: کنشگری از انحصار دولت‌ها خارج شده است نه تنها از انحصار دوقدرت بلکه از انحصار دولت‌ها خارج شده است و ما می‌بینیم که امروز قدرت‌های دیگر ظهور کرده و در حوزه امنیت نفوذ کرده‌اند که نمونه مثبت آن جریان حزب‌الله لبنان و نمونه منفی آن گروه داعش است.

وزیر امور خارجه در ادامه تصریح کرد: مجموعه شرایط و دلایل را اگر کنار هم بگذاریم به این نتیجه می‌رسیم که قدرت هژمون و دوران هژمونی آمده است و دیگر نمی‌توان از قدرت هژمون سخن گفت.

ظریف اظهار داشت: آمریکایی‌ها با توهم قدرت هژمون وارد جنگ‌های منطقه‌ای شدند کلینتون و بوش پدر، نیز برهمین اساس جنگ به راه انداختند تا با توهم قدرت هژمونی برتری موقتی خود را به برتری دائم و هژمونی پایدار تبدیل کنند اما میلیاردها دلار هزینه کردند و به نتیجه نرسیدند.

وی با بیان اینکه نظم و امنیت باید درون زا باشد و امنیت با دلار خریدنی نیست، تصریح کرد: بعد از توافق هسته‌ای دیدیم که برخی‌ها فریاد زدند که آمریکا ما را رها کرده است. آنها آن خانم را آوردند تا بگوید که می‌تواند امنیت آنها را تأمین کند اما اینها تا به حال کی توانستند، امنیت را تأمین کنند.

وزیر امور خارجه با اشاره به ناکارامدی نهادهای دولتی در منطقه غرب آسیا، گفت: اگر بخواهیم شرایط منطقه را در یکی دو جمله خلاصه کنیم باید بگوییم که ما در منطقه غرب آسیا با ناکارآمدی، تشخیص و نسخه غلط ناکارآمدی دولت‌ها و تشخیص و نسخه غلط مواجه هستیم.