علت علاقه فیدل کاسترو به رهبر معظم انقلاب

پنجشنبه شب سنای آمریکا تمدید تحریم های "ایسا" که تمدید 10 ساله تحریم های فراوانی د رعصه های مختلف از جمله سرمایه گذاری در ایران، تحریم های صنعت نفت و گار و فروش آنها در بازارهای بین المللی است را با رای مثبت تمامی سناتورهای خود به تصویب رساند. این قانون هفته گذشته نیز با رای اکثریت مطلق مجلس نمایندگان تصویب شده بود و حالا باید برای اجرایی شدن به امضای رئیس‌جمهور آمریکا برسد. تمدید این تحریم ها در حالی صورت می‌پذیرد که محمدجواد ظریف در خردادماه گذشته در صحن علنی مجلس و در پاسخ به سوال علی لاریجانی در خصوص تمدید تحریمهای "ایسا" گفته بود که "قطعا تمدید و اجرایی شدن مجدد این تحریم ها مغایر برجام خواهد بود."

حالا اما با وضعیت به وجود آمده نقض برجام تنها یک امضای دیگر نیاز دارد و آن امضای رئیس جمهور آمریکا پای قانون "ایسا" ست.  حمیدرضا آصفی دیپلمات اصلاح‌طلب و سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه در گفت‌وگویی به بررسی و تحلیل این وقایع پرداخت که مشروح آن در ادامه از نظر می‌گذرد:

 درباره تمدید تحریم جدید داماتو توضیح می دهید؟اصل این طرح چیست و چه اهدافی را دنبال می کند؟

آصفی: تحریمی که کنگره و سنا تصویب کرده در اصل تحریم‌های ده ساله داماتو است و سال 1996 آقای داماتو سناتور جمهوری‌خواه آن را طرح کرد و بعد از طی مراحل قانونی آقای کلینتون دموکرات هم آن را تصویب و اجرا کرد، یعنی این یک اتفاق‌نظر بین دموکرات‌ها و جمهوری‌خواه‌ها بود و هدفش هم جلوگیری سرمایه‌گذاری به خصوص در صنعت نفت ایران است.

یعنی تمرکز این طرح این است که شرکت‌ها و کشورهایی که در نفت سرمایه گذاری می کنند را تحریم می کند و حالت بازدارندگی برای کارهای زیرساختی به ویژه در حوزه نفتی است.

 نسبت تمدید این تحریم‌ها با برجام چیست؟

آصفی: اتفاقی که افتاد را می توان از دو منظر نگاه کرد، آمریکایی ها به غلط می‌گویند که این تحریم جدید نیست بلکه تحریم قدیمی است که تمدید می‌شود و همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند این تحریم قدیمی است ولی منقضی می‌شود و آخر‌ماه آینده میلادی تاریخش تمام می شود و وقتی یک تحریمی تمام می شود ولی مجدد آن را دایر می کنند یعنی اینکه یک تحریم جدید گذاشتند و این منطق درستی است که جمهوری اسلامی دارد و بر اساس برجام، ما با طرف مقابل خود که به واقع آمریکایی ها هستند و بقیه خیلی نقش آنچنانی نداشتند توافق کردیم و قرار بود تحریم های جدیدی را وضع نکنند و اگر وضع کنند لغو برجام خواهد بود و الان آمریکا این کار را می کند.

ما صحبت و مذاکره کردیم که تحریم ها برداشته شوند؛ یکی از اهداف و عمده ترین آن نیز ایجاد روابط اقتصادی و ایجاد گشایش های جدی در همکاری های اقتصادی بین المللی بود. اما اینکار امروز آمریکا در تمدید تحریم ها کاملا بازدارنده است و مجددا شرکت ها و مجموعه های بین المللی تفحص می کنند که وضعیت تحریم ها چطور است و دیگر قدم جلو نمی گذارند، در یک حالت خوف و رجا و بلاتکلیفی می مانند و عملا این حالت بلاتکلیفی در رابطه با کشورهای خارجی ادامه پیدا می کند و این نقض غرض و لغو برجام است.

 ایران باید در این زمینه چه اقدامی انجام دهد؟

آصفی: آمریکایی ها تلاش می کنند تا نشان دهند که برجام را ما نقض می کنیم و می خواهند به سمتی بروند که ناقض برجام ما باشیم که انها هم دچار مشکل اخلاقی، سیاسی و حقوقی با شرکای خود نشوند. چرا که آمریکا نمی خواهد برجام را نقض کند و این کار به نفعش نیست نه اینکه چون برجام یک معاهده بین المللی است، امریکا به کدام معاهده بین المللی پایبند بوده که برجام دومین آن باشد؟ بلکه به نفعش نیست و نمی تواند شرایط را به عقب برگرداند.

امروز داشتم به مناسبت درگذشت فیدل کاسترو خاطراتم را نگاه می کردم. در اواخر بهمن ماه سال 1384 آقای حداد دیداری با فیدل کاسترو داشت که بنده نیز به عنوان معاون پارلمانی حضور داشتم. جلسه از ساعت 19 تا 24 بامداد طول کشید.در این جلسه بحث بر سر ابن بود که آیا آمریکا به ایران حمله می کند یا خیر؟ که کاسترو قاطعانه می گفت آمریکا به ایران حمله نخواهد کرد و وقتی آقای حداد دلایلش را پرسید، کاسترو گفت به این دلیل که آمریکایی ها با همه بی حساب و کتابی شان اهل حساب و کتاب هستند و می‌دانند اگر بخواهند با شما جنگ را شروع کنند نمی توانند آن را تمام کنند و دچار مشکل جدی خواهند شد و لذا با شما جنگ نخواهند کرد.

ببینید این پیش بینی کاسترو در سال 84 یعنی 11 سال پیش بود . در همان جلسه از کاسترو این سوال را پرسیدم که سفیر ما گفته شما سخنرانی مقام معظم رهبری را در سازمان ملل گرفته و نگاه می کنید. کاسترو گفت: "بله" ؛ و من پرسیدم چه چیز سخنرانی برای شما جالب بود؟ کاسترو گفت: "اقتدار و صلابت" و بعد گفت: "علت اینکه من به امام علاقه دارم به این خاطر بود که ایشان صلابت و اقتدار داشتند، او در عین اقتدار و صلابت حتی با دشمنان با احترام برخورد می کنند؛ رهبر کنونی شما هم همینگونه است؛ .... بعد نتیجه گرفت که آمریکا به ایران با این ویژگی ها حمله نمی‌کند."

می خواهم این را اضافه کنم آمریکایی ها اهل حساب و کتاب هم هستند و می دانند برجام را نقض کنند نمی توانند آن را جمع کنند، لذا آمریکایی ها تلاش می کنند که سخت گیرانه و بافشار کار را دنبال کنند حتی در عرصه های دیگر تا جمهوری اسلامی ایران برجام را نقض کند

چند روز پیش صحبت های شمخانی را شنیدم که گفت ما ناقض برجام نخواهیم بود و به نظرم این سیاست بسیار درستی است ولی اگر آنها برجام را نقض کنند با تحریم ها، بداخلاقی ها، کارهای ایذایی هزینه آمریکا را ما باید زیاد کنیم حالا اینکه چطور می توان هزینه آمریکا را زیاد کرد مسئولین خودشان می دانند .

 روی کار آمدن ترامپ در آمریکا چه تاثیری خواهد داشت؟

آصفی: بزرگ ترین مشخصه ترامپ قابل پیش بینی نبودنش است که این هم می تواند مثبت و هم منفی باشد وی قائل به ثبات در موضع گیری هم نیست و هر روز حرف هایش را عوض می کند و ظاهرا مشکلی هم با این کار ندارد و خیلی عجیب و غریب است. الان حرف زدن در مورد رفتار او گمانه زنی است و هر کس هر چه بگوید بر اساس حدس و گمان است و واقعا تحلیل را هم نمی توان بر حدس و گمان استوار کرد و باید صبر کرد.

انتخابات اخیر آمریکا، انتخاب بین ترامپ و کلینتون بود نه بین ترامپ و اوباما و روشن هم بود که هر کدام از آنها سر کار بیاید چالش خاص خودش را خواهیم داشت. بنده از 2 سال پیش گفتم اجرای برجام سخت تر از رسیدن به توافق است چرا که آمریکایی ها وقتی به توافق می رسیدند عذر میخوام که این تعبیر را به کار می برم ولی احساس می کنند خرشان از پل گذشته است لذا در اجرا بازی در می آورند و همین اتفاق هم افتاد لذا معلوم است که اجرای برجام جاده همواری نیست و پستی و بلندی دارد ولی معتقدم اینکه ترامپ چه کار می کند و ما باید چه کار کنیم را باید صبر کنیم و نه عجولانه عمل کنیم و نه علامت ضعف و بدبینی برای آنها بفرستیم و نباید شتابزده کاری کرد بلکه باید صبر کنیم تا ببینیم ترامپ در ژانویه که قدرت را به دست می گیرد چه خواهد کرد.

با فضایی که امروز وجود دارد برجام به کجا ختم خواهد شد؟

آصفی: جواب این سوال خیلی سخت است ولی اگر از من بپرسید می گویم با فراز و فرود و بالا و پایین شدن و به صورت شکننده و لرزان و استخوان بین زخم ادامه پیدا می کند البته این پیش بینی است و مبتنی بر تحلیل نیست چرا که زمانی می توان تحلیل کرد که صبر کنیم تا ترامپ به کاخ سفید برود و تیمش را ببینیم.