پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- مسعود ندافان- با نزدیک شدن فضای سیاسی کشور به رقابت‌های ریاست جمهوری دوازدهم بر تعداد برنامه‌های مناظره صداوسیما در ماه‌های آتی افزوده خواهد شد. در دو انتخابات پیشین ریاست جمهوری مناظره‌ها سرنوشت کارزار رقابت نفس‌گیر نامزدهای انتخاباتی را مشخص کرده است. محمود احمدی‌نژاد بانام بردن از جبهه حامی نامزد جریان رقیب و برانگیختن حس ضدیت با «اشرافی گری » با  آنچه « چپ، راست، کارگزار علیه دولت خدمتگزار» می‌خواند و چهار سال بعد حسن روحانی با تک واژگان «سرهنگ» و «حمله گازانبری» رقبای خود را با کاهش شدید اقبال مردمی مواجه کردند و احتمالاً سرنوشت اردیبهشت 96 نیز به مناظره‌ها گره بخورد. اما این روزها در مناظره ها حامیان دولت در برابر منتقدان وضعیت مناسبی ندارند، شاید آنان همه نگاه ها را به «خطابه» حسن روحانی معطوف کرده اند تا گزاره «حسن روحانی تنها سخنگو دولت یازدهم» کماکان استمرار داشته باشد.

* فرجام تکبیر نوبخت

محمدباقر نوبخت، از حامیان همیشگی هاشمی رفسنجانی و سخنگوی فعلی دولت، سابقه سیاهی در مناظرات دارد، او در سال 84 در مناظره با خوش‌چهره نماینده احمدی‌نژاد به شکل عجیبی شرایط را به نفع رقیب خود عوض کرد؛ در آن مناظره محمدباقر نوبخت درباره مباحث غیراقتصادی صحبت کرد که خوش‌چهره با شنیدن صحبت‌های ایشان درب روان‌نویس خود را بست و آن را رها کرد و خطاب به نوبخت گفت: «شما کم آوردید. آدمی هم که کم بیاورد تخریب می‌کند. به ایشان گفتم که حرف اقتصادی بزنید که آقای هاشمی مسکن را چه‌کار می‌خواهند بکند؟... »

چند سال بعد محمد خوش‌چهره در روایت رخدادهای آن مناظره معروف اظهار داشت: «من در آن مناظره  مدیریت اقتصادی آقای هاشمی را بررسی کردم. بعد هم آنجا گفتم که آقای احمدی‌نژاد چون به من اعلام کرده حرف‌هایم را قبول دارد، حرف‌های خودم را می‌زنم. من حرف‌های آقای احمدی‌نژاد را نزدم و حرف‌های خودم را مطرح کردم. آقای نوبخت تمرین کرده بود که به‌مانند دور اول مناظره با آقای نادران پاسخ من را بدهد. ایشان یک ربع حرف زدند و درباره مباحث غیراقتصادی صحبت کردند. من با خودم فکر کردم حرف‌های ایشان قابل‌نوشتن نیست. من واقعاً عصبانی شدم درب روان‌نویس را بستم و آن را رها کردم و گفتم شما کم آوردید. آدمی هم که کم بیاورد تخریب می‌کند. به ایشان گفتم که حرف اقتصادی بزنید که آقای هاشمی مسکن را چه‌کار می‌خواهند بکند؟ » او همچنین پیرامون اثرگذاری رفتار خلاف ادب محمدباقر نوبخت در آن مناظره بر رأی مردم گفت: « در مجلس، نمایندگان به من گفتند که آن مناظره با آقای نوبخت رأی مردم را تغییر داد. من خودم ادعایی نداشتم ولی بعدها معلوم شد خیلی تأثیر داشت. نمایندگان کرمانشاه من را صدا کردند و گفتند مردم کرمانشاه رأی را به شما دادند. از آن‌ها پرسیدم چرا؟ در پاسخ گفتند وقتی شما خودکار را بستی و پرت کردی مردم کرمانشاه بر اساس آن فرهنگ پهلوانی که دارند گفتند این خوش‌چهره هم مانند ما پهلوان است. از آن جالب‌تر آقای آصفی سخنگوی وزارت خارجه بود که به من گفت: آن خودکاری که پرت کردی از قبل قصد داشتی یا اینکه در لحظه اتفاق افتاد؟ در جواب ایشان گفتم مگر من هنرپیشه‌ام؟ آقای آصفی هم پذیرفت که هماهنگ نشده است.»

از آن‌سو محمدباقر نوبخت روایت دیگر از مناظره دارد و در گفت‌وگو با برنامه شناسنامه گفت :«در آن مناظره دو بخش وجود داشت. یک بخش به اعلام برنامه‌های آقای هاشمی می‌پرداخت و یک بخش هم بیان من نسبت به‌نوعی خرافه که برخی از دوستان نسبت به امام عصر داشتند اختصاص داشت. همچنین به برخی از تندروی‌هایی که در عرصه اجتماعی و فرهنگی صورت می‌گیرد اعتراض کردم که الآن هم همان‌طور فکر می‌کنم.»

* ادب در سنجش مناظره

ده سال بعد، یاران سیاسی محمدباقر نوبخت برای حمایت از راهبردهای دولت یازدهم در برابر منتقدان صف‌آرایی کرده‌اند؛ «برجام» و « FATF» مهم‌ترین جدال میان حامیان دولت و منتقدان است؛ در این میان حامیان دولت به «تکرار» رفتار محمدباقر نوبخت در قبال مخالفان خود می‌پردازند؛ آنان به‌جای اینکه در حمایت از دولت با آگاهی از دستاوردها سخن بگویند، رفتاری خارج از ادب را انتخاب می‌کنند. در مناظره میان حسین شریعتمداری و صادق خرازی در برنامه نگاه یک ، نماینده حامی دولت یازدهم با ادبیاتی تند و رفتارپرخاشگرایانه حضور پیدا کرد و حتی در اواخر مناظره به‌اشتباه کلامی حسین شریعتمداری به‌صورت زننده اشاره نمود که این رفتار وی بازتاب منفی فراوانی در افکار عمومی داشت.

همچنین در چند روز گذشته نیز مناظره سید یاسر جبرائیلی و ایرج ندیمی مشاور سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور پیرامون FATF نیز شاهد چنین برخوردهای بودیم، ایرج ندیمی که پیش‌ازاین پیرامون مواضع سیاسی نوبخت نوشته بود: «این‌که مثلاً آقاى نوبخت در دوره اول نمایندگى (دوره دوم) تا ششم چه مباحثى را ازنظر فکرى (راست یا اصلاح‌طلب) تعقیب مى‌کرد، و یا این‌که با چه تحصیلاتى وارد مجلس شد و دوران تحصیل هماهنگ با نمایندگى ایشان در اسکاتلند، آیا حضورى بوده یا مکاتبه‌اى، ربط به ما ندارد، و یا این‌که ایشان از کى چپ و ... شده است، باز به ما ربطى ندارد، اما... » و این روزها از یاران سیاسی وی شده است؛ او در این مناظره بدون آگاهی از مفاد FATF به‌کلی گویی و تفاخر به حضورش در بهارستان بسنده می‌کرد

* تکرار 84!

شرایط دولت یازدهم در ارتباط با مردم بسیار نامناسب است؛ تیم رسانه‌ای دولت روحانی تحت فشار جدی جریان اصلاحات است؛ سایت اصلاح طلب انتخاب اعضای این تیم را امیدواران به «پساروحانی» معرفی کرد و در همین راستا نوشت: «نکته غمبار ماجرا اینجاست، همین تیم ناهمگون، در یک ادعا مشترکند؛ آنها در پس ذهن خود و در جلسات خصوصی، به یکدوره ای بودن «روحانی» معتقدتد، از همین رو، از هم اینک، بار و بندیِ وسعت یافته ی خود را جمع کرده و آماده ی «کسب و کار» در فضای «پسا روحانی» هستند! خدا را چه دیدید، شاید در دولت بعدی (در صورت نبودن روحانی) این تیم ناهمگون، همگون تر از پیش به دولتی بعدی، خدمات ارائه دهد!» و از سوی دیگر حامیان دولت توانایی بهره گیری مناسب از فضای مناظرات را ندارند بنابراین در مناظره های اردیبهشت 96 باید حسن روحانی را تنهاتر از گذشته رویت کنیم، او باید از فن «خطابه» خود اتکا کند تا «یاران سیاسی» اش. اما شاید رقیبان وی به مانند خرداد 92 اهل «نجابت سیاسی» نباشند. آیا فرجام هاشمی برای روحانی «تکرار» می شود؟ او حسن روحانی از یاران سیاسی‌اش شکست می‌خورد؟