شعار مبارزه با تبعیض دختر را باور کنیم یا فیش پدر را؟

طی ماه رمضان سال جاری دوره «تبیین مدیریت شهری از منظر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» در حوزه علمیه مروی تهران برگزار شد. حجت‌الاسلام و المسلمین علی کشوری، پژوهشگر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، در این دوره یازده‌‌ روزه به تبیین «مدیریت شهری» به‌عنوان دومین نمونه‌سازی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت پرداخت.

در 12 بخش قبلی این گزارش دیدیم که این کارشناس، مدل برنامه‌ریزی توسعه‌گرای فعلی را در حوزه مدیریت شهری به‌تفصیل به چالش کشید. بخش سیزدهم گزارش پیش روی شماست. در بخش قبلی کارشناس الگوی اسلامی پیشرفت به بیان این مطلب پرداخت که هدایت - به دلیل چند بُعدی بودن - به نهاد متکفل نیاز دارد؛ همچنین - با توجه به تأثیر محبت در خانواده و سطح رفق و محبتی که در خانواده وجود دارد - تأثیرگذارترین نهاد متکفل تربیت «خانواده» است.وی همچنین به نقش برخی عوامل خارج از خانواده در چالشهای خانواده اشاره کرد.

دبیر راهبردی شورای اسلامی ایرانی پیشرفت، با انتقاد از «نظام آموزشی با نگاه توسعه‌گرا» بر لزوم «تحول بنیادین» در این نوع از نگرش تأکید کرد و گفت: این نظام آموزشی، تربیت تکنیسین را وجهه همت خود قرار داده، اما مهارتهای اولیه زندگی خانوادگی را به جوانها آموزش نمی‌دهد.

برای مرور مفاهیم مطرح‌شده در بخشهای قبلی، روی خبرهای مرتبط در پایان متن کلیک کنید.

** مردم به اُمرایشان شبیه‌تر هستند، تا به پدران خود/ دختر «جریان اشرافی‌گری» می‌گوید من آمده‌ام با تبعیض مقابله کنم!

پژوهشگر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با اشاره به این روایت شریف که «مردم به امرای خود شبیه‌تر هستند، تا به پدران خود» (النّاس أشبه بامرائهم من آبائهم) گفت: با اینکه پدر و مادر بیشترین وقت تربیتی را در اختیار دارد، اما این حدیث حکیمانه می‌گوید که مردم به امرای خود شبیه‌تر از پدران خود هستند. عنایت بفرمایید؛ پدر و مادر از زمان انعقاد نطفه تا سنی که تربیت تمام می‌شود فرزند را در اختیار دارند؛ علی‌القائده باید پدر و مادر تأثیر اساسی داشته باشند؛ اما حدیث حکیمانه می‌فرماید که به امرای خود شبیه‌تر هستند؛ چرا؟ به دلیل اینکه حکومت از بیرون بر حرف پدر و مادرها تأثیر می‌گذارد. یکی از کارهایی که امرا متولی آن هستند «نظام آموزشی جامعه» است. البته فقط از این حیث تأثیر نمی‌گذارند؛ موارد دیگر هم هست.

وی خاطرنشان کرد: یکی از موارد «سبک زندگی امرا» است. مثلاً دریافتی نامتعارف 60 میلیونی دارند؛ بعد دختر آنها در میتینگ انتخاباتی سخنرانی می‌کند و می‌گوید: من آمده‌ام با تبعیض مقابل کنم! مردم فیش حقوقی پدر را می‌بینند؛ بعد سخنرانی دختر را می‌شنوند و می‌بینند شعار اصلی او «مبارزه با تبعیض و گسترش عدالت» است؛ قید عدالت را می‌زنند. تأثیر امرا بر مردم از ناحیه «سبک زندگی» نیز هست. آیت‌الله امام خامنه‌ای با تعبیر بسیار زیبایی فرمودند که «داستان فیشهای حقوقی، هجوم به ارزشهاست».

حجت‌الاسلام و المسلمین کشوری با بیان اینکه «در کشور دائماً راجع به عدالت صحبت می‌شود» ادامه داد: حال عجیبی دارم. دائماٌ تصور می‌کنم این هوادارانی که در میتینگ جریان اصلاحات شرکت کرده بودند؛ آن خواهران و برادران جوانی که آن حرفهای خوب را از آن خانم می‌شنیدند و بعد به حرفهای او که می‌گفت «من می‌خواهم بروم تا با بی‌عدالتی در مجلس مقابله کنم» اظهار علاقه می‌کردند؛ برای بنده سؤال است آنها که آن حال و هوای خوب در اثر شعارهای خوب در آنها ایجاد شده بود، حال که این فیشهای نامتعارف را دیده‌اند، چه حالتی به آنها دست داده است؟

وی پاسخ داد: قطعاً این عضو از لیست امید یک حالت ناامیدی عجیبی در جامعه ایجاد کرده است. حرفها خیلی امیدوارانه بود، اما با عمل پدر او - که یکی از امرا بود - همه آن حرفهای خوب در ذهن جامعه به چالش کشیده شد. اگر کسی دفعه دیگر بخواهد از این حرفها بزند مردم باور نمی‌کنند.

** با این شرایط هرچقدر هم اذان بگوییم و حدیث بخوانیم، «تربیت» به چالش کشیده می‌شود/بابا! اشتباه نکردید که انقلاب کردید؟!

دبیر شورای راهبردی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت «سبک زندگی امرا» را یکی دیگر از مصادیق تحقق حدیث «الناس اشبه بامرائم من آبائهم» دانست و افزود: اشرافیت اثرات فرهنگی سوئی دارد. فلان آقای مدیر در آن مناظره تلویزیونی به بنده می‌گوید «شما در گوش مردم از ابتدای تولد اذان می‌خوانید؛ مدام هم تبلیغ می‌کنید و تا مرگ هم همراه او هستید و می‌برید او را دفن می‌کنید. پس چرا مردم به این شکل شدند؟ چرا با اینکه شما در حال تبلیغ هستید اخلاق مردم بد شده؟» یک دلیل، این است که جریان توسعه، جریان اشرافی‌گری است.

وی تصریح کرد: هرچه هم تبلیغ کنید، وقتی مردم عمل جریان اشرافی را مشاهده می‌کنند، همه آن تبلیغات در ذهن آنها به چالش کشیده می‌شود. نمی‌شود که بعضی بگویند تمام بودجه فرهنگی کشور دست حزب‌اللهی‌هاست، اما برخی افراد زندگی اشرافی راه بیندازند، در میتینگ انتخاباتی شعار عدالت بدهند؛ بعد فیش کذایی پدران آنها منتشر شود؛ بعد به دوش حوزه بیندازند و بگویند از تولد تا قبر دست شماست! خوب؛ با این شرایط هرچقدر هم اذان گفته باشیم و حدیث خوانده باشیم، تربیت به چالش کشیده می‌شود. گو اینکه برنامه‌های فرهنگی کسانی که بودجه در اختیار دارند هم اشکال دارد.

کارشناس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با تذکر نسبت به اینکه «علی القاعده خانواده باید متکفل تربیت باشد، ولی عوامل بیرونی تمام تربیت را به چالش می‌کشد» خاطرنشان کرد: یکی از عوامل بیرونی مؤثر بر نهاد خانواده «نظام آموزشی» است؛ عامل دیگر «سبک زندگی امرا»ست؛ فقط این دو مورد هم نیست؛ عوامل مختلفی وجود دارد. ما در «نقشه راه الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت» 80 عامل بیرونی مؤثر نهاد خانواده را بحث کرده‌ایم. عوامل بیرونی حتی می‌توانند کارکردهای مثبت درون نهاد خانواده را به چالش بکشد. حتی خود خانواده را نیز می‌توانند به چالش بکشد. بنده دو مثال زدم؛ در مثال «تأثیر نظام آموزشی بر نهاد خانواده»، نظام آموزشی اصل نهاد خانواده را به چالش می‌کشد. در مثال «اثر زندگی اشرافی مدیران بر فرآیند تربیت» زندگی اشرافی مدیران و فیشهای حقوقی کارهای فرهنگی و تربیتی اتفاق افتاده در خانواده را خنثی می‌کند.

وی افزود: جوان انقلابی‌ای که پدرش، او را انقلابی تربیت کرده و در سن 19 یا 20 سالگی قرار دارد، نسبت به انقلاب به تبع پدر و مادر و خانواده خود نگاه مثبتی دارد؛ اما وقتی داستان فیشهای حقوقی را می‌بیند به پدر خود می‌گوید: بابا! شما اشتباه نکردید که انقلاب کردید؟ حرفهایی که شما می‌زدید خوب بود، ولی چرا در جامعه اتفاقات دیگری رخ می‌دهد؟ یعنی پدر خود را متهم می‌کند به اینکه فقط حرفهای خوبی زده اما اشتباه کرده است. پس حتی اگر شما کار فرهنگی و تربیتی خوب انجام دهید توسط عوامل بیرونی به چالش کشیده می‌شود.

حجت الاسلام والمسلمین کشوری در بخشهای بعدی به نقد مدلهای فعلی شهرنشینی (TOD) پرداخته و مدل جایگزین برای مدیریت شهری ارائه می‌کند.