پارس؛
علی لاریجانی با کدامین جریان به شراکت سیاسی می رسد؟/ بازی پیچیده فیلسوف سیاست‌باز
در این میان حزب موتلفه اسلامی همچنان روابط دوستانه خود را با علی لاریجانی حفظ کرده است و حتی تلاش های خود را برای حضور وی در این جلسات آغاز کرده است.
پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- مسعود ندافان- کوران تغییرات در آرایش سیاسی کشور محصول انتخابات ریاست جمهوری یازدهم است؛ آن هنگامی شورای نگهبان «مصلحت» را در عدم احراز صلاحیت رییس مجمع تشخیص مصلحت دید و اعضای ائتلاف سه‌گانه اصولگرایان برخلاف سخنان شهردار تهران که «اگر پایان این ائتلاف منجر به اختلاف شود باید در دینداری ما شک کنید» به «عهد» خود پایبند نبود، سعید جلیلی جایگزین فردی شد که به روایت آیت الله مصباح یزدی «از 7 سال پیش او را در نظر گرفته بودم ، ولی تا پیش از این به کسی نگفته بودم.» و نظر جامعتین میان جوانان پرشور اصولگرایان دیگر «اعتبار» نداشت و عارف با مرقومه دستوری کنار گذاشته شد تا برخلاف «عیار اصلاح طلبی» معیار مقبولیت عمومی باشد و سرانجام اصلاح‌طلبان زیر عبا عضو جامعه روحانیت مبارز قرار گرفتند و کلید صدارت بر سریر قدرت قوه مجریه به دستان حجت الاسلام روحانی برسد و این آغاز آشفتگی در سپهر سیاست کشور بود.
انتخابات مجلس دهم شورای اسلامی تابع آشفتگی در آرایش سیاسی کشور است و این امر باعث ایجاد ابهام در سیاست ورزی جریانات سیاسی کشور شده است. تحلیل پیرامون چگونگی حضور علی لاریجانی و یارانش در انتخابات آتی را می توان پیچیده ترین و اثرگذار ترین کنش سیاسی در این دوره قلمداد کرد زیرا دامنه و ضریب اثربخش آن به نقشه راه اصولگرایان، اصلاح طلبان و حامیان دولت معنا جدیدی می دهد تا این سوال که علی لاریجانی با کدامین جریان به شراکت سیاسی می رسد به مهم‌ترین گمانه زنی فعالان سیاسی کشور بدل شود.
* مثلث وحدت اصولگرایان
اولین بار حجت الاسلام تقوی، قائم مقام جامعه روحانیت مبارز، وحدت یابی در اردوگاه شکست خورده اصولگرایان پس از انتخابات ریاست جمهوری 92 را مطرح کرد تا به همگرایی آنان در زیر چتر شورای همگرایی اصولگرایان بپردازد. از سوی دیگر سه ضلعی وحدت جبهه پایداری، جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی و حزب موتلفه اسلامی خود را حامیان همگرایی در جبهه اصولگرایان معرفی کردند. جبهه پایداری با سرمایه پایگاه اجتماعی قدرتمند در میان جوانان اصولگرا، جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی با قدرت اقناع بالای دبیرکل آن و قدرت رسانه ای بالای اعضای آن و حزب موتلفه ای اسلامی با پیشینه طولانی در بدنه اصولگرایان و حمایت های مادی هم افزایی اثرگذاری را در میان اردوگاه راست نشین های کشور ایجاد کردند.
جریان همسو با علی لاریجانی با عضو مثلث همگرایی اختلاف سیاسی دارد؛ اختلاف سیاسی میان علی لاریجانی و جبهه پایداری «بنیادین» است زیرا پایداری ها علی لاریجانی را «ساکت فتنه» می‌دانند و با همین ترجع‌بند به درخواست‌های وحدت آیت‌الله مهدوی کنی (ره) جواب منفی دادند و علی لاریجانی یاران موسسه‌ی همسو با پدر معنوی این طیف سیاسی را عامل اصلی برهم زدن سخنرانی 22 بهمن قم می‌داند و حتی پایداری‌ها برای اینکه تضاد سیاسی خود را با لاریجانی همچنان نشان بدهند در آخرین رای‌گیری ریاست مجلس نهم روح الله حسینیان را نامزد تصدی کرسی ریاست کردند. طیف همسو علی لاریجانی با ضلع دیگر یعنی تحول خواهان که در این مکانسیم همگرایی به نمایندگی ایثارگران انقلاب اسلامی حضور پیدا کردند؛ ابتدا اختلاف «تاکتیکی» داشت اما به مرور زمان بر ضریب اختلافات افزوده شد به نحوی که پس اختلاف تحول‌خواهان با علی لاریجانی بر سر ریاست مجلس نهم ؛ علی‌رضا زاکانی درباره آیین‌نامه انتخاب ناظر مجلس در هیئت نظارت بر مطبوعات رفتار، رئیس مجلس را نوعی «دیکتاتوری» خواند و از سوی دیگر الیاس نادران عضو شورای مرکزی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی در نطق میان دستور پیرامون توافق هستهای اظهار داشت: «سابقه برخورد رئیس مجلس نشان می‌دهد که این بار نیز مجلس در جریان بررسی متن توافق دور خواهد خورد» و سپس در هنگام تصویب یک فوریتی اقدام متقابل و متناسب جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام اظهارداشت: «برخی با کلیات آن موافق و با جزییات مخالفند و فکر می کنند اگر به کلیات رای دهند می توانند در جزییات تغییراتی ایجاد کنند ولی من به آنها می گویم که رییس مجلس را نمی شناسید . ساده لوحی نکنید که می توانید تغییراتی در طرحی که ارایه شده ایجاد کنید.» در این میان حزب موتلفه اسلامی همچنان روابط دوستانه خود را با علی لاریجانی حفظ کرده است و حتی تلاش های خود را برای حضور وی در این جلسات آغاز کرده است.
* جمعیت رهروان ولایت تشکل یاران علی لاریجانی
از «حزب» تا «جمعیت» ؛ از اعضای «رسمی» تا «غیررسمی»، از تایید ها تا «تکذیب‌ها» همه نمایانگر این است که یاران لاریجانی در هاله‌ای تردید سیاسی قرار گرفته‌اند. یاران علی لاریجانی ابتدا سودای حزب سیاسی برای حضور در کارزار رقابت های سیاسی داشتند و حتی شنیده‌های از اختلاف میان کاظم جلالی و محمد رضا باهنر خبر می‌داد؛ مهندس باهنر خواهان «کارگردانی» در بازی انتخابات بود زیرا او هویتی مجزا در میان اصولگرایان با ریاست بر جبهه پیروان خط امام(ره) و رهبری بود اما کاظم جلالی تمایل دارد در غیاب «مهندس» مرد اول یاران پارلمانتاریست باهوش و خطیب ماهر کشور شود. پس شکست حزب فراگیر رهروان ولایت، کاظم جلالی به صورت جمعیت سیاسی یاران علی لاریجانی را کنارهم قرار داد اما اظهارات متفاوت پیرامون اعضای شورای مرکزی جمعیت رهروان ولایت و روایت «تردیدها» در بدنه یاران لاریجانی خبر از یک «اختلاف» می دهد. از سوی دیگر یکی از مهم‌ترین سوالات برای رویش جدید یاران لاریجانی در فضای سیاسی خاستگاه سیاسی آنان است به طوری که برخی از تحلیلگران آن را «نواعتدالی» با سنگین کفه اصولگرایی می‌دانند و برخی دیگر در صورت همراهی ناطق نوری خبر از تولد جمعیتی به عنوان برادر جدید حزب کارگزاران، در جایی بین راست و چپ سنتی می‌دهند. این تعلق گفتمانی نیز محصول آشفتگی در تصمیم گیری علی لاریجانی است.
* عقد اخوت با اعتدال و توسعه
مهم‌ترین گزینه برای یاران علی لاریجانی در غیاب عدم تمایل برای حضور در مثلث وحدت اصولگرایان و مرزبندی با اصلاح‌طلبان پیوند سیاسی با حامیان دولت که در قامت حزب اعتدال و توسعه حضور دارند و کاظم جلالی پل ارتباطی میان علی لاریجانی- حسن روحانی است؛ او سالیان در حزب اعتدال و توسعه فعالیت می‌کرد حالا اصلی ترین عضو یاران رییس مجلس و بهترین فرد برای ایجاد نزدیکی دیدگاه میان این دو طیف سیاسی کشور است.
هرچند یاران علی لاریجانی فعلا سکوت درباره عقد اخوت با حامیان دولت را ترجیح داده اند اما طرف مقابل خواهان بازگوی این پیمان سیاسی است؛ غلامعلی دهقان سخنگوی حزب اعتدال و توسعه از همگرایی با اصولگرایان معتدل سخن می گوید و آنان را این چنین معرفی می‌کند: «طیف رهروان به عنوان معتدلین اصولگرا با محوریت آقایان لاریجانی و جلالی در انتخابات پیش رو حضور پیدا می‌کنند و جامعه روحانیت نیز بخش قابل توجهی از این طیف را مورد تایید خود قرار خواهد داد.» اما کلیدترین اقدام سیاسی حامیان دولت با وجود هشدارهای اصلاح طلبان مبنی بر تکرار «تجربه رایحه خوش خدمت» خروج از شورای عالی سیاست گذاری اصلاحات است که جدی بودن پیوند سیاسی میان حامیان علی لاریجانی و حسن روحانی را نشان می دهد. در همین راستا غلامعلی دهقان تصریح کرد: «آقای لاری اخیرا اعلام کرده‌اند با طیف لاریجانی رقابت می‌کنم نه شراکت. این در حالی است که ما اعتدالیون معتقدیم باید با طیف آقای لاریجانی به‌جای رقابت شراکت کنیم. به همین دلیل تصمیم گرفتیم که ضمن ستایش حسن‌ظن دوستان شورای هماهنگی و شورای راهبردی اصلاح‌طلبان رسما در ستاد انتخاباتی دوستان اصلاح‌طلب حضور نداشته باشیم.»
* بازی پیچیده فیلسوف سیاست‌باز
علی لاریجانی در انتخابات آتی چه می‌کند؟ این سوال مهم ترین سوال فعالان سیاسی کشور است؛ همه شواهد و قراین نشان می‌دهد که نوع کنش علی لاریجانی بار دیگر آرایش سیاسی کشور را دچار تحول می‌کند؛ علی لاریجانی فیلسوف سیاست‌بازی با خصلت‌های «محافظه‌کاری» است که مهره‌های خود را با احتیاط و دقیق در شطرنج قدرت حرکت می‌دهد.
1. اردوگاه اصولگرایان:
علی لاریجانی به خوبی دوران وحدت شکنی در انتخابات ریاست جمهوری نهم را به یاد دارد؛ دورانی که پیران اصولگرایی پای حمایت از وی ایستادگی کرد و اصلی‌ترین شکاف میان نیروهای سیاسی جوان و کهنه‌کاران راست‌نشین کشور در آن مقطع زمانی پدیدار شد. علی لاریجانی هرچند در آن انتخابات شکست خورد اما همواره از تبعیت سیاسی از تصمیمات جامعتین سخن می‌گوید و برچست «وحدت‌شکنی» را از خود دور ساخته است.
مهم‌ترین معضل فعلی علی لاریجانی در برهم‌کنش انتخاباتی با اصولگرایان هراس از برچست «وحدت شکنی» و عبور از تصمیم «جامعتین» و جدایی از «راست سنتی» با لیست مجزا انتخاباتی است بنابراین وی از رفتار مستقل امتناع می‌کند و با حضور در جلسات چهارنفره ( آیت‌الله مقتدایی، ناطق نوری و علی اکبر ولایتی) خواهان اثرگذاری بر تصمیم نهادهای حوزوی اصولگرایان است زیرا از همراهی حزب موتلفه اسلامی نیز ناامید شده است و این اقدام علی لاریجانی اگر با همراهی جامعتین باشد به منزله شکست مثلث وحدت ( ایثارگران، پایداری و موتلفه اسلامی)
2. حامیان دولت :
علی لاریجانی دین خود را به دولت یازدهم ادا کرده است؛ کمک به رای اعتماد مناسب به وزیران دولت یازدهم و همراهی با وزیران در زمان استیضاح و مهم ترین همگامی با پاستورنشینان تصویب برجام در 15 دقیقه در بهارستان است بنابراین حالا نوبت حامیان دولت است که در شرایط سخت وی را یاری کنند و آنان یاران سیاسی صادقی هستند و همان طور که اشاره شد، پیوند سیاسی خود را با رهروانی‌ها رونمایی کرد. حامیان دولت- حامیان لاریجانی خواهان بسط ائتلاف و پیوند سیاسی خود در جغرافیای سیاسی اصلاح‌طلبان و اصولگرایان هستند. حزب کارگزاران سازندگی با ایده یارگیری از اصولگرایان معتدل چراغ سبز خود را در صورت عدم کسب سهم مناسب در شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاحات نشان داده است.
3. اصلاح‌طلبان:
علی لاریجانی از دوران اصلاحات خاطره خوشایندی ندارد؛ او مرد سیاست است و تجربه ها برای وی گران سنگ است و هیچ گاه خاستگاه سیاسی خود را تغییر نمی دهد به نحوی که در پاسخ به این سوال که این روزها اصلاح‌طلبان بنا دارند شما و آقای ناطق نوری را کاملاً به نفع جناح خود مصادره کنند؛ اظهار داشت: «ما اموال نیستیم که ما را مصادره کنند. افراد با فکرشان معرفی می‌شوند.» و سوی دیگر نگرانی نسبت به عبور اصلاح طلبان از دولت این شرایط عدم همراهی میان حامیان رییس مجلس و اصلاح طلبان را مهیا می‌کند اما اصلاح‌طلبان، از علی لاریجانی به خاطر همراهی با حامیان دولت دل چرکین هستند و بهترین شرایط برای او را «کرسی‌های اختصاصی» قم، شاهرود، نیشابور، ارومیه، ساری ، نهاوند و... می‌داند تا از یک سو بازوان سیاسی‌اش را بار دیگر در بهارستان رویت کند و از سوی دیگر با استدلال حضور نامزد اصولگرا در این حوزه‌های انتخابیه عهد شکن وحدت یاران قدیمی‌اش نباشد.
ارسال نظر