پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- محمد سعید احدیان- فرآیند چندماه گذشته تصمیم سازی و تصمیم گیری درباره برجام روز گذشته به نقطه مهمی رسید. همیشه بر این باور بودم که در تحلیل وقایع باید هم نگاه کلان داشت و هم نگاه خرد و در بررسی متن برجام هم همین نگاه را الگوی عمل قرار دادم و بر همین مبنا در فرآیند تصمیم سازی و تصمیم گیری برجام نیز قائل به این مسئله هستم.

از نگاه خرد در این فرآیند ما منافعی به دست آوردیم از جمله فضاسازی جدی برای اجرای درست برجام و اطمینان بیشتر از عدم نقض عهد توسط طرف مقابل به دلیل ضریب پیدا کردن مخالفان برجام اما شاهد اشکالات مهمی نیز از سوی طرف های مقابل بودیم. چه ندیدن نقاط قوت توسط برخی منتقدان، چه ندیدن نقاط ضعف توسط برخی موافقان، چه برخی اقدامات کمیسیون برجام، چه برخی اشتباهات در صداوسیما، چه برخی رفتارهای خلاف قانون و خلاف متانت برخی مخالفان، چه عدم ارائه لایحه توسط دولت، چه عدم پاسخ متقابل تیم هسته ای به بدحرف زدن آمریکایی ها، چه مدل عمل هیئت رئیسه مجلس، چه رفتار و گفتار برخی نمایندگان مجلس و.....همه مصادیقی از این نقاط ضعف است که فقط توجه کردن به آن ها و سبک و سنگین کردن تبعات آن ها باعث می شود، فضایی پر از اشکال و نگرانی در ذهنمان تصویر شود.

البته توجه توامان به نگاه خرد و کلان ایجاب می کند که این اشکالات و مخصوصا تبعات و هزینه های احتمالی آن مانند زمینه شکاف اجتماعی، سرخوردگی جامعه مومن و انقلابی، خسته شدن مردم از فضای سیاست زده و احساس از دست دادن عزت ملی، به دقت برشمرده شده و برای کم کردن هزینه های آن در روزها و هفته های آینده برنامه ریزی شود اما این توجه به جزئیات، نباید مانع داشتن یک تحلیل کلان از فرآیند صورت گرفته شود.

در یک نگاه کلان آنچه در این مدت کوتاه در ایران اسلامی اتفاق افتاد، یک تجربه تاریخی بود برای یک تصمیم تاریخی که بی تردید اگر با همین روال پیش رود، جایگاه نظام اسلامی را از جهات مختلف چندگام بزرگ رو به جلو می برد.

فارغ از ارزش گذاری تصمیم امروز مجلس آنچه دیروز اتفاق افتاد اوج یک فرآیند چندماهه دموکراتیک در چارچوب مردم سالاری دینی بود. با نهایی شدن متن برجام بین دولت های ایران و 6 کشور این فرآیند با تصریح رهبری انقلاب مبنی بر طی مسیر قانونی خود، آغاز شد. در این فرآیند، مخالفان و موافقان توافق در فضایی آزاد هر برداشت و تحلیلی که داشتند ارائه کردند، مناظره کردند، سخنرانی کردند، در فضای مجازی دیدگاه خود را تبلیغ کردند و خلاصه هرچه در یک فرآیند دموکراتیک برای یک تصمیم سازی وجود دارد مورد توجه قرار دادند. در بخش مربوط به فرآیند تصمیم گیری و مجلس نیز افراد با دیدگاه مختلف و البته با انگیزه ملی و نه جناحی(چه موافقان و چه مخالفان) با استفاده از همه ظرفیت های قانونی خود ، با جدیت برای کسب نظر دیگر نمایندگان سخنرانی و رایزنی کردند و در نهایت نیز در یک فرآیند کاملا دموکراتیک و (البته همراه با حاشیه های زیاد و بعضا نادرست که طبیعت چنین تصمیمی است) نمایندگان منتخب مردم ایران به طرحی مهم رایی دادند که قطعا از نظر تاریخی از اهمیت زیادی برخوردار است.

در یک نگاه کلان تصمیم سازی و تصمیم گیری در یک فرآیند دموکراتیک برای موضوعی چنین مهم و تاریخی دستاورد بسیار بزرگی محسوب می شود و همه نقاط قوت و ضعف این فرآیند تبدیل به تجربه های گرانسنگی چه برای نخبگان و چه برای مردم می شود و نهادینه شدن مردم سالاری دینی را چند گام به پیش می برد. علاوه بر این دستاورد مهم، اگر این مسیر در گام های پایانی، فارغ از نتیجه آن به گونه ای پیش رود که اشتباهات خرد در حدی نباشد که به کل فرآیندی که تااینجا طی شده لطمه بزند، آنگاه جمهوری اسلامی ایران نشان داده است که به چنان اقتدار و تثبیتی رسیده است که حتی بهتر از بسیاری از کشورها با تجربه های بسیارطولانی دموکراسی، تصمیم چنین مهم و تاریخی را بی ترس از تبعات و نتیجه آن، مطابق باور به مردم سالاری دینی به مسیر دموکراتیک تعبیه شده در ساختار نظام خود سپرده است.

آیا مدعیان دموکراسی می توانند همچنان از حاکمان دیکتاتور منطقه حمایت کنند و ایران بزرگ را مخالف دموکراسی اعلام کنند؟

ایران ایران اسلامی دموکراسی نخبگان نظام اسلامی