تبدیل شدن بانک‌ها به بنگاه اقتصادی

به گزارش پارس به نقل از فارسآیت‌الله عباس کعبی ظهر امروز در دیدار مدیران موسسه مالی و اعتباری مهر اقتصاد استان قم اظهار کرد: بانکداری از آغاز انقلاب تا امروز مسله مهم نظام بوده است و بانک‌ها سعی کرده‌اند بانکداری بدون ربا را ترویج دهند ولی بانکداری اسلامی در این 36 سال در بانک‌های ما اجرایی نشده است.

وی افزود: تسهیلاتی که از طرف بانک‌ها به مردم ارائه می‌شود قرض و یا وام نیست زیرا قرض سود ندارد و وام گیرنده چیزی اضافه‌تر را به فرد قرض‌دهنده نمی‌دهد ولی انعقاد عقود اسلامی مخالف شرع نیست و این تسهیلات که در اشکال مختلف ارائه می‌شوند از مجاری قانونی و شرعی گذشته است و در مسیر صحیحی است که هیچ کدام از مراجع به بانکداری بدون ربا در قالب عقود اسلامی اشکال شرعی نمی‌گیرد.

عضو مجلس خبرگان رهبری به دوران حضورش در شورای نگهبان اشاره کرد و بیان کرد: در آن زمان بنده و دوستان در شورای نگهبان از مدیران بانک مرکزی خواستیم بیایند و جلسه‌ای درباره تسهیلات بانکی با آنها داشته باشیم و به این جمع‌بندی رسیدیم که این روش کار خلاف شرع نیست منتها باید به مردم آموزش دهید تا این تسهیلات را در قالب همان عقودی که امضا می‌کنند مصرف کنند.

وی تاکید کرد: در قالب عقود اسلامی نوع مشارکت را برای مشتریان خود تبیین کنید تا دچار گناه ربا نشوید و اینکه بانک خلاف شرع نمی‌کند بحثی نیست ولی مشتری شاید قصدی دیگر داشته باشد و از وام برای کارهای دیگر استفاده کند که باید برای این مشکل چاره‌ای اندیشیده شود و با آموزش‌های لازم این مشکلات را برطرف کنیم.

آیت‌الله کعبی بیان کرد: کمیته‌های شرعی در بانک‌ها در کنار مشاور حقوقی باید مستقر شوند تا مسائل شرعی برای مشتریان گفته شود و راه حل‌های مناسب تشریح شده و اهداف مصرف برای مشتریان روشن شود.

وی با اشاره به نوع بانکداری در ایران گفت: بانکداری بدون ربا به معنای بانکداری اسلامی نیست این دو مقوله از یکدیگر جدا هستند و ما در این 36 سال بانکداری بدون ربا را پیش برده‌ایم ولی الان وقت آن است که جهاد کنیم تا نظریه بانکداری اسلامی را نهادینه کنیم زیرا در بانکداری اسلامی باید ماهیت بانک معلوم شود. یعنی اینکه پول‌هایی که در بانک وجود دارد مورد بررسی قرار گیرد و این اعتبار از کجا بدست آمده که باید از طریق شورای پول و اعتبار این موضوع حل شود.

وی افزود: امروز بانک‌های ما وظایف اعتبار‌دهی و اعتبارگیری و واسطه‌گری را دارند که موجب شده بانک‌ها به بنگاه اقتصادی تبدیل شوند و منطق این بنگاه‌ها سود بیشتر است، مثل بازار بورس که به دنبال سود است و به این دلیل است که هم سپرده‌گذار به دنبال سود است و دوست دارد با پولش کار شود و هم بانک‌ها به دنبال سود هستند که همانند بنگاه‌ها عمل می‌کنند.

عضو مجلس خبرگان رهبری یکی از معضلات بانک‌ها در این 36 سال را تبدیل شدن بانک‌ها به بنگاه‌های اقتصادی دانست و ادامه داد: عملکرد بانک‌ها به علت رقابت در سوددهی خدشه‌دار شده است و اینکه بدون محاسبه و قطعی سود پرداخت شود از نظر اسلام حرام است و باید عقود اسلامی در بانک‌ها شکل واقعی داشته باشد.

وی تاکید کرد: متاسفانه امروز کسانی که نمی‌توانند کارآفرینی کنند و با پول خود کسب درآمد داشته باشند آن را در بانک قرار می‌دهند تا بدون زحمت و به راحتی سود دریافت کنند در حالی که بانک با این کار موجب می‌شود به اقتصاد مملکت آسیب برسد.

عضو مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: بانکداری بدون ربا باید به سمت بانکداری اسلامی برود آن هم برخاسته از نظریه بانکداری اسلامی که مبتنی بر پول و اعتبار است ولی متاسفانه هنوز این مطلب در کشور اتفاق نیفتاده است.

وی به تلاش‌های افرادی که در شورای فقهی پول و اعتبار هستند اشاره کرد و گفت: این دوستان تنها توانسته‌اند بانکداری بدون ربا را در کشور ترویج دهند ولی باید به سمت بانکداری اسلامی حرکت کرد که امیدواریم روز برسد نظریه بانکداری اسلامی در کشور اجرایی شده باشد.

وی گفت: اقدامات بانک مهر اقتصاد در ایجاد بانکداری اسلامی خوب بوده اما باید دید کارهای این موسسه بانکداری بدون ربا بوده یا در واقع بانکداری اسلامی محقق شده است.

آیت‌الله کعبی افزود: بانکداری اسلامی تنها بدون ربا بودن نیست باید محاسبات اقتصادی در آن در نظر گرفته شود. در بانکداری اسلامی آمارهایی مانند نورم، نرخ سود، نقش بانک در اقتصاد، چرخه تولید و توزیع و بازتوزیع ثروت در نظر گرفته می‌شود ولی امروز فقط ربا نبودن آن در نظر گرفته می‌شود.