دروغ و راست مصرف الكل در ايران

سازمان بهداشت جهانی: مصرف الکل در ایران، از روسیه و آمریکا بیشتر است!!

جایی در این دنیای مجازی، در وایبر فیس بوک یا پلاس(شبكه اجتماعي گوگل)، این خبر را می شنوید. واکنش تان به آن چیست؟ +سعید ج. یک جلبک سبز است (تمام سبزها جلبک نیستند، برخی شان که حائز برخی ویژگی ها هستند، در لسان من جلبک نامیده می شوند). او این خبر را منتشر کرده و در ادامه ی پست اش، بودجه ی نهادهای فرهنگی کشور را از نامه ی چند وقت پیش زیباکلام به احمد خاتمی، کپی پیست نموده تا نتیجه بگیرد در کشوری که این همه ادعای اسلام دارد و این همه در آن خرج تبلیغ اسلام می شود، مصرف الکل بیش از آمریکا و روسیه است (اولی نماد دنیای کفر و شیطان بزرگ و دومی نماد تولید مشروب در جهان). نتیجتا تمام مبلغ گزاف بودجه ی فرهنگی کشور به هدر رفته و صرف هیچ و پوچ می شود.

پست این جلبک حدود 50 پلاس دریافت کرده و 60 کامنت ذیل آن رد و بدل شده است. اکثر کامنت گذاران بدون چون و چرا، آمار مشروب خوری را پذیرفته و بر اساس آن صدر تا ذیل مملکت را زیر سوال برده اند. برخی دیگر نیز، این آمار را زیر سوال برده و غیر منطقی و ناشی از دشمنی سازمان های غربی با جمهوری اسلامی دانسته اند (سازمان بهداشت جهانی یا به اختصار WHO، نهادی 66 ساله و از زیر مجموعه های سازمان ملل است که به مسائل مربوط به سلامت عمومی بین المللی می پردازد). در این 60 کامنت، محض رضای خدا یک نفر هم پیدا نشده که برود اصل خبر و گزارش منتشر شده توسط سازمان بهداشت جهانی را پیدا کرده، بخواند و واقعیت قضیه را دریابد.

یکی دیگر از سبزها Vahid Online پستی (http://goo.gl/7adgCk) را به اشتراک گذاشته که در عنوان آن بیان شده ایران رده 19 ام مصرف الکل را بین کشورهای جهان در اختیار دارد (هر چند در متن پست به واقعیت اشاره شده اما عنوان پست دروغ و حاوی تحریف است و از این جهت که بسیاری از جماعت پلاسی تنها به خواندن عنوان یک نوشته بسنده کرده و حال و حوصله ی ورود به متن را ندارند، قطعا موجب سوء برداشت های بسیاری می شود). رادیو زمانه نیز (در اینجا: http://goo.gl/iFPeDG) گزارشی پر از دروغ و تحریف را منتشر کرده. برخی سایت های داخلی نیز عامدانه و یا ندانسته بر رتبه ی 19 ایران در مصرف الکل تاکید و از آن اظهار تاسف کرده اند!

اما واقعیت چیست؟
چند ماه پیش، سازمان بهداشت جهانی، نتایج پژوهش مصرف الکل در سال 2014 را در قالب گزارشی مفصل منتشر کرد (کل گزارش 392 صفحه ای از اینجا قابل دریافت است: http://goo.gl/cCqnwd). سایت اکونومیست نمودار جالبی را بر اساس آمار ارائه شده در این گزارش تهیه کرده که در پیوست قابل مشاهده است (دریافت نمودار با کیفیت اصلی از اینجا: http://goo.gl/ClE0ea).

اعداد و دوایر قرمز رنگ این نمودار مربوط به آمار مصرف الکل، تنها در بین الکل خواران یک کشور است (Drinkers only). واحد عدد مربوط به هر دایره قرمز، لیتر به ازای هر مصرف کننده است که ایران از این لحاظ در رتبه ی 19 دنیا و بالاتر از آمریکا و روسیه قرار دارد، اما این بدین معنا نیست که درصد الکل خواران ایرانی نسبت به آمریکایی ها و روس ها بالاتر است یا اینکه مجموع مصرف الکل در ایران بالاتر از این کشورهاست. بلکه این آمار تنها موید این نکته است که الکل خواران ایرانی (که درصد ناچیزی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند) از همتایان آمریکایی و روس خود فاسد تر بوده و میزان الکل بالاتری را مصرف می کنند.

به عنوان مثال و در بررسی سایر کشورها می بینیم که الکل خواران اماراتی (حدود 4 درصد از جمعیت این کشور) بطور میانگین هر نفر حدود 34 لیتر الکل در سال کوفت می کنند و امارات از این جهت در رتبه دوم جهان قرار دارد؛ در حالی که الکل خواران ایرانی (کمتر از 2 درصد از ایرانی ها) به طور متوسط نفری 25 لیتر کوفت می کنند. الکل خواران روسی و آمریکایی نیز به ترتیب نفری 22 و 13 لیتر در سال مصرف دارند.

اعداد و دوایر آبی رنگ نمودار (که اصل و اساس مطلب در آنها نهفته است) مربوط به آمار مصرف کنندگان الکل در یک کشور نسبت به جمعیت آن است (All adults). ایران از این لحاظ در جایگاه خوبی قرار داشته و کمتر از 2 درصد جمعیت آن الکل خوارند. از این حیث، ایران در رتبه های آخر جدول (جایگاه 166 و در کنار کشورهایی مثل تونس، تاجیکستان، عربستان و سایر ملل اسلامی) قرار دارد که نسبتا جایگاه مناسبی است. جالب توجه است که کشورهای روسیه و آمریکا (که به دروغ گفته شده مصرف الکل کمتری نسبت به ایران دارند) به ترتیب 15 و 9 درصد از جمعیت کشورشان مصرف کننده ی الکل اند و از این حیث در جایگاه 4 و 49 جهانی و به مراتب در وضعیتی بدتر از ایران قرار دارند. نکته ی قابل توجه دیگر در این گزارش، مصرف پایین الکل در اکثر کشورهای اسلامی و مصرف بالای این ماده در کشورهای ثروتمند است.

تکیه ی این پژوهش تنها بر آمار رسمی ارائه شده توسط کشورها نبوده، بلکه آمار ارائه شده از راهها و روش های گوناگونی جمع آوری شده که توضیحات مربوط به این روش های پژوهشی و متدهای آمارگیری را می توانید در فصل انتهایی گزارش (که پیشتر لینک آن داده شد) ببینید.

یکبار دیگر تاکید میکنم که دروغ حناق نمی آورد، پس چه نیک است قبل از تایید و تبلیغ و انتشار هر مطلبی که برای اولین بار به گوش مان میخورد، برویم و اصل مطلب را کنکاش کرده و به حقیقت دست یابیم. اگر توان این کار را نداریم، سزاست که به متخصصین متبحر و با انصاف رجوع کنیم.