جاي خالي تهديد پهپادها در توافق جامع هسته‌اي
توسعه تعهد بين‌المللي به حفاظت از تاسيسات هسته‌اي صلح‌آميز به گونه‌اي كه اقدامات جاسوسي از طريق به‌كارگيري پهپادها نيز در شموليت اقدامات ممنوعه ذيل آن قرار گيرد.
پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- دكتر نادر ساعد- سرنگوني پهپاد رژيم صهيونيستي قبل از نزديكي به تاسيسات غني‌سازي نطنز كه خبر اين دفاع موفق توسط نيروي هوافضاي سپاه نيز رسماً تأييد شده است، نه تنها يك واقعه و رويداد مهم بلكه پديده‌اي مؤثر در انتظارات و مطالبات ايران در چشم انداز تعاملات هسته‌اي است.
بر اساس قسمت آخر توافق مورخ 24 نوامبر 2013 ژنو كه ذيل عنوان «عناصر اصلي گام پاياني» ترسيم شده است، توافق نهايي ميان ايران و 1+5 در چارچوب زماني مرتبط با اين مقطع از تعاملات، مبتني بر اصول و محورهايي كليدي است كه «حقوق و تعهدات ناشي از ان. پي. تي. » از جمله آنها است. بر اساس روح و متن اين معاهده، تضمين استفاده صلح‌آميز از انرژي هسته‌اي به عنوان يكي از كفه‌هاي راهبردي اين معاهده است و در نتيجه، حفاظت از تاسيسات هسته‌اي نيز به عنوان بخش لاينفك حقي خواهد بود كه در ماده 4 اين معاهده مقرر شده است.
بر اين اساس، كنفرانس عمومي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي طي سال‌هاي گذشته به پيشنهاد ايران قطعنامه حفاظت از تأسيسات هسته‌اي در برابر تهديدهاي مسلحانه و تروريستي را تصويب كرده است. تعهد بين‌المللي دائر بر حفظ و حمايت از تاسيسات هسته اي، شامل هر گونه تهديدي است كه مغاير با بند 4 ماده 2 منشور ملل متحد و اصول و اهداف آن باشد. هرچند جاسوسي از تاسيسات هسته‌اي با برنامه‌ريزي و هدايت پهپاد چارچوبي است كه مغاير با اصول و اهداف ملل متحد به شمار مي‌رود اما براي شموليت قاطع و آشكار اين تعهدات در اين قبيل قضايا، تصريح ضروري است. گفتني است كه مضيق بودن مفهوم تهديد و حمله مسلحانه، ممكن است به عنوان چالشي براي تعميم مفاهيم كليدي منع توسل به زور به به كارگيري پهپادهاي غيرمسلح در عمليات جاسوسي تلقي شود و از اين‌رو است كه اين رويدادها دو ضرورت را در زمينه قاعده‌سازي براي تضمين امنيت تاسيسات هسته‌اي به عنوان بخشي از تضمين حق استفاده صلح آميز از انرژي هسته‌اي پديد مي‌آورد:
نخست، توسعه تعهد بين‌المللي به حفاظت از تاسيسات هسته‌اي صلح‌آميز به گونه‌اي كه اقدامات جاسوسي از طريق به‌كارگيري پهپادها نيز در شموليت اقدامات ممنوعه ذيل آن قرار گيرد.
دوم، جهت دادن به محتواي توافق جامع به گونه‌اي كه هر گونه تهديد عليه تأسيسات هسته‌اي ايران ممنوع تلقي شود و غرب با دادن تضمين امنيتي در خصوص خودداري از دخالت در تهديدهاي احتمالي دشمنان ايران، تسهيل اقدامات بين‌المللي از جمله شوراي امنيت عليه اين تهديدها را متعهد شود.
بنابراين، در كنار پيشنهاد عامي كه مي‌توان از فرصت برگزاري نشست اواخر ماه سپتامبر كنفرانس عمومي آژانس براي طرح آن استفاده كرد، توافق جامع هسته‌اي با 1+5 نيز ظرفيت چنين روندي را دارا است. همانگونه كه اشاره شد، محتواي توافق جامع بايد بر پايه حقوق و تعهدات اعضاي ان. پي. تي. نگارش شود و حق فعاليت هسته‌اي امن و صلح آميز، مقوله‌اي است كه مي‌تواند در اين راستا براي ايران مزيت‌سازي نمايد.
رژيم صهيونيستي كه اكنون در بدترين شرايط سياسي و رواني به سر مي‌برد، هرگز تهديدهاي تروريستي و جاسوسي خود عليه تاسيسات هسته‌اي و حياتي كشور را متوقف نخواهد كرد. اما واكنش بين‌المللي مناسب و فراگير به اين تجاوزها و مداخلات در روند بهره‌گيري صلح‌آميز از انرژي هسته اي، انتظاري است كه با تحرك ديپلماسي كشور در داخل و خارج از آژانس و گروه 1+5 محقق خواهد شد. گفتني است كه هنوز نه آژانس و نه امريكا و اتحاديه اروپا اقدام خاصي براي محكوم كردن اقدام اخير رژيم صهيونيستي در جاسوسي هوايي از تاسيسات هسته‌اي ايران انجام نداده و در خصوص امنيت تاسيسات هسته‌اي در برابر اين اقدامات متخلفانه سكوت كرده‌اند. بنابراين، طرز رفتار اين بازيگران در اين قضيه مي‌تواند به عنوان آزموني مهم براي ميزان پايبندي آنها به يك توافق پايدار و جامع تلقي شود. البته دفاع مقتدرانه ايران از تاسيسات هسته‌اي به صورت برجسته نمود داشته و خواهد داشت. انتظار مي‌رود كه ديپلماسي هسته‌اي نيز اين موفقيت‌ها و اقتدارها در منظومه منابع قدرت كشور را كه موجب تعميق عزت و غرور ملي است، به زمينه‌اي براي كنش قهرمانانه در روندهاي آتي مذاكرات مورد استفاده قرار دهد. غرب براي مذاكره در مورد دامنه و ظرفيت فعاليت اين قبيل تاسيسات و دستاوردها كه تهديدناپذير هستند، بايد تعهدات جدي را تقبل و تضمين‌هايي عيني به ايران اعطا نمايد.
ارسال نظر