علی جنتی در وضعیتی دشوارتر از سید عطاءالله مهاجرانی

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- محمد سرشار(نويسنده و فعال فرهنگي)- امروز، مسؤول دفتر رهبر معظم انقلاب اعلام کرده است: مشغله هاي فراوان باعث شد رهبر انقلاب امسال از نمايشگاه کتاب بازديد نداشته باشند.

مي‌دانيم که حضرت آيت‌الله العظمي خامنه‌اي، در دوران رياست جمهوري خويش، نمايشگاه کتاب تهران را بنيان گذاشتند و به جز هشت دوره (شش دوره عدم حضور اعتراضي + دو دوره عدم حضور در تهران)، در همه ۱۹ دوره ديگر آن شرکت داشته‌اند.

برنامه ديدن رهبر معظم انقلاب در ربع قرن گذشته، به شرح زير بوده است:

۱) دوره يکم: ۱۸/۸/۱۳۶۶ ـ رييس‌جمهور: سيد علي خامنه‌اي
۲) دوره دوم: [بي‌تا] ۳) دوره سوم: ۱۹/۲/۱۳۶۹ ـ رييس‌جمهور: اکبر هاشمي رفسنجاني
۴) دوره چهارم: ۱۸/۲/۱۳۷۰
۵) دوره پنجم: ۱۷/۲/۱۳۷۱
۶) دوره ششم: ۲۱/۲/۱۳۷۲
۷) دوره هفتم: ۲۰/۲/۱۳۷۳
۸) دوره هشتم: ۲۶/۲/۱۳۷۴
۹) دوره نهم: ۲۲/۲/۱۳۷۵
۱۰) دوره دهم: ۱۴/۲/۱۳۷۶
۱۱) دوره يازدهم: ۵/۳/۱۳۷۷ ـ رييس‌جمهور: سيد محمد خاتمي / وزير ارشاد: سيد عطاءالله مهاجراني
۱۲) دوره دوازدهم: عدم ديدن ـ برگزاري يک نمايشگاه محدود کتاب در بيت رهبري (۲۸/۲/۱۳۷۸)
۱۳) دوره سيزدهم: عدم ديدن
۱۴) دوره چهاردهم: عدم ديدن ـ وزير ارشاد: احمد مسجدجامعي
۱۵) دوره پانزدهم: عدم ديدن
۱۶) دوره شانزدهم: عدم ديدن
۱۷) دوره هفدهم: ۲۳/۲/۱۳۸۳ ـ وزير: احمد مسجدجامعي
۱۸) دوره هجدهم: عدم ديدن ـ همزماني با سفر معظم‌له به استان کرمان
۱۹) دوره نوزدهم: ۲۱/۲/۱۳۸۵ ـ رييس‌جمهور: محمود احمدي‌نژاد
۲۰) دوره بيستم: ۱۵/۲/۱۳۸۶
۲۱) دوره بيست و يکم: ۲۲/۲/۱۳۸۷
۲۲) دوره بيست و دوم: عدم ديدن ـ همزماني با سفر معظم‌له به استان کردستان
۲۳) دوره بيست و سوم: ۲۲/۲/۱۳۸۹
۲۴) دوره بيست و چهارم: ۲۱/۲/۱۳۹۰
۲۵) دوره بيست و پنجم: ۱۷/۲/۱۳۹۱
۲۶) دوره بيست و ششم: ۱۴/۲/۱۳۹۲
۲۷) دوره بيست و هفتم: عدم ديدن ـ دليل اعلام‌شده مشغله‌هاي فراوان ـ رييس‌جمهور: حسن روحاني / وزير ارشاد: علي جنتي

رهبر معظم انقلاب در سالهاي ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۳ از پنج دوره نمايشگاه کتاب تهران ديدن نکردند که علت اين عدم حضور، اعتراض ايشان به رويکرد فرهنگي دولت سيد محمد خاتمي بود.

عدم حضور رهبري در نمايشگاه دوازدهم چنان پيام پررنگي داشت که سيد عطاءالله مهاجراني براي گريز از تبعات سنگين اين اعتراض رهبري، دست به اقدامي جبراني زد و چهار روز پس از پايان نمايشگاه کتاب تهران، با برگزاري يک نمايشگاه کتاب کوچک در محل بيت رهبري، کوشيد ديداري ميان رهبر معظم انقلاب و ناشران ترتيب دهد. اما در همان ديدار مورخ ۲۸/۲/۱۳۷۸ ، رهبر معظم انقلاب به شکل ضمني، سياستهاي فرهنگي دولت خاتمي را مورد انتقاد قرار دادند و شيوه‌هايي از مبارزه با کارهاي فرهنگي منفي را برشمردند. (متن کامل بيانات)

با توجه به اين پيشينه، دوره ۲۷ نمايشگاه کتاب تهران، ششمين دوره‌اي خواهد بود که ميزبان رهبر انقلاب نمي‌شود. هر چند علت عدم بازديد، مشغله‌هاي فراوان رهبري اعلام شده اما رسماً هيچ نماينده‌اي هم براي ديدن نمايشگاه کتاب، تعيين نگرديده است. اين نکته، از سوي رييس دفتر ايشان مورد تأکيد قرار گرفته و آيت‌الله محمدي گلپايگاني، حضور خود را يک علاقه شخصي توصيف کرده است. (اصل خبر)

مسأله عدم ديدن بيست و هفتمين نمايشگاه کتاب تهران توسط رهبر معظم انقلاب، مساله مهمي است که نبايد از کنار آن ساده گذشت. سال ۱۳۹۳، از سوي رهبر معظم انقلاب، سال «اقتصاد و فرهنگ» ناميده شده و ايشان در بيانات خود، اهميت فرهنگ را بالاتر از اقتصاد دانسته‌اند.

به برنامه کاري عمومي ايشان در روزهاي برگزاري نمايشگاه کتاب تهران نگاهي بيندازيم:

۱ـ در چهارشنبه ۱۰ ارديبهشت، همزمان با يکمين روز نمايشگاه کتاب تهران، رهبر معظم انقلاب از گروه صنعتي مپنا ديدن فرمودند و توجه ويژه خود به کارگران را، نشان دادند.
۲ـ در دوشنبه ۱۵ ارديبهشت، همزمان با ششمين روز نمايشگاه کتاب تهران، رهبر معظم انقلاب با مسؤولان جمعيت مامايي کشور ديدار داشتند و بر اهميت افزايش نسل، تأکيد فرمودند.

اما چه شده است که مهمترين يار کتاب در جمهوري اسلامي ايران، براي ششمين بار، به نمايشگاه کتاب تهران تشريف نمي‌آورند؟

براساس اعلام مسؤول دفتر رهبر معظم انقلاب، مشغله‌هاي فراوان، علت اين عدم بازديد بوده است. بنابرين معلوم مي‌شود مسائلي وجود داشته که اهميت آنها، بالاتر از اهميت ديدن چند ساعته نمايشگاه يا دستکم ارسال نماينده براي بازديد آن بوده است.

به بيان ديگر،
۱ـ يا در هفته جاري، کشور درگير مسايل بسيار حساسي است که شخص رهبري درگير تصميم‌گيري‌هاي کلان درباره آن هستند؛
۲ـ يا به دلايلي، نمايشگاه کتاب تهران در ۲۷‌مين دوره خود، دچار کاهش اهميت از نگاه رهبري شده و ايشان، برنامه‌هاي ديگر را بر اين ديدار دوست‌داشتني و خاطره‌انگيز ترجيح داده‌اند؛
۳ـ و يا به دليل اعتراض به رويکردهاي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به عنوان متولي برگزاري نمايشگاه کتاب تهران، اين برنامه در اولويت قرار نگرفته است اما به دليل سيره رهبري مبني بر حمايت علني و همه‌جانبه از قوه مجريه، نارضايتي از عملکرد يک وزارت‌خانه دولت، به کل قوه مجريه تعميم داده نشده است چرا که العاقل يکفيه الاشاره!

با توجه به موضع‌گيري‌هاي رييس‌جمهور در افتتاحيه نمايشگاه کتاب تهران عليه مصوبات شوراي عالي انقلاب فرهنگي ـ که هم‌اکنون خود رياست آن را برعهده دارد ـ و رفتار بحران‌زاي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در عزل مديران موفق دوره قبل، حمله به چارچوبهاي قانوني و …، به نظر مي‌رسد دولت بايد با تجديدنظر اساسي در رويکرد فرهنگي خود، پاسخي عملي و درخور به دغدغه‌هاي رهبر معظم انقلاب و مردم ارايه کند.

با نگاهي تاريخي، سيد عطاءالله مهاجراني در کسوت وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، سعادت همراهي رهبر معظم انقلاب را برنامه ديدن يک دوره از نمايشگاه کتاب تهران را داشت اما متاسفانه علي جنتي، در نخستين دوره پذيرش مسؤوليت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، از اين توفيق، محروم شده است.

در واقع علي جنتي نخستين وزير فرهنگ و ارشاد جمهوري اسلامي در ربع قرن اخير است که حتي يک دوره هم، ميزبان عالي‌ترين يار کتاب در جمهوري اسلامي ايران، نبوده است.