مطهری: قطعنامه پارلمان اروپا نقاط مثبتی دارد

به گزارش پارس به نقل از مهر، نماینده تهران در مجلس گفت: حقوق بشر از نظر اسلام مبتنی بر برخی اصول و مبانی فکری اجتماعی مانند آزادی و انسانیت است. البته نگاه اسلام به مقولاتی مانند آزادی و انسان شناسی با نگاه غرب متفاوت است. در مسئله آزادی ما معتقدیم مرز آزادی فرد علاوه بر آزادی دیگران، مصلحت خود فرد و مصلحت جامعه نیز هست یعنی این دو عامل هم آزادی فرد را محدود می کند. در حالی که از نظر غربی ها مرز آزادی فرد فقط مخدوش شدن آزادی دیگران است.

علی مطهری در مورد انتقاد پارلمان اروپا به وضعیت حقوق بشر در ایران و این که اصولا علل اختلاف ما با آنها در بحث حقوق بشر چیست، به مهر گفت: ما در بخشی از حقوق بشر با غربی ها اختلاف مبنایی داریم. یعنی در مبانی و اصول فکری اختلاف داریم. غربی ها فقط میل انسان را مبنای قضاوت در حقوق بشر می دانند و معتقدند که هرچه بشر به آن تمایل داشته باشد باید بتواند انجام دهد تا زمانی که مزاحم آزادی دیگران نباشد.

یعنی آنها استعدادهای انسانی و استعدادهای حیوانی در وجود انسان را از هم تفکیک نمی کنند و صِرف تمایل انسان را ملاک قرار می دهند، در حالی که ما معتقدیم قوای حیوانی انسان باید تحت مدیریت قوای انسانی انسان باشد و به عبارت دیگر شهوت و غضب انسان باید تحت حکومت عقل و اراده انسان باشد و اصولا انسانیت انسان به استعدادهای انسانی او و به عقل و اراده اوست، استعدادهای حیوانی میان انسان و حیوان مشترک است و فضیلتی برای انسان نیست.

به طور خلاصه اسلام در بحث حقوق بشر مبانی و اصول منطبق بر فطرت انسان دارد. جالب اینجاست که اخلاق ارسطویی و افلاطونی که بر وظیفه و فضیلت انسانی استوار است، ریشه غربی دارد ولی خود غربی ها – البته دولت های آنها – به این اخلاق ملتزم نیستند و در واقع به گذشته خود هم پشت کرده اند.


وی ادامه داد: در واقع ما و اروپایی ها در بخشی از موضوع حقوق بشر حسن تفاهم نداریم و حرف یکدیگر را نمی فهمیم. مثلا فلسفه قصاص یا حدودی که در اسلام وجود دارد برای آنها قابل فهم نیست. ما معتقدیم آن کسی که عمداً و با برنامه انسانی را کشته و اساساً این امر برای او تبدیل به یک عادت شده، او دیگر از انسانیت خارج شده و دیگر انسان نیست و باید جامعه از وجود او پاک شود، همان طور که بدن انسان باید از وجود میکروب پاک شود. در واقع وقتی ما او را اعدام می کنیم یک انسان را اعدام نکرده ایم بلکه یک غیر انسان را اعدام کرده ایم. همین طور درباره حکم زنای محصنه و از این قبیل.

وی با بیان اینکه بالاخره هرکدام از اینها یک فلسفه ای دارد گفت: ولی در انسان شناسی و حقوق بشر غربی این چیزها دیده نشده است. لذا ما با آنها اختلاف مبنایی داریم و در نتیجه در یک جاهایی آنها حرف ما را نمی فهمند و ما حرف آنها را نمی فهمیم، ولی گاهی در موارد مشترک، آنها انتقادهایی به عدم رعایت حقوق بشر می کنند که ممکن است این انتقادات وارد باشد. اما بحث این است که فقط آنها نیستند که حق ورود به مسائل ما را داشته باشند، ما هم حق داریم در مسائل آنها دخالت کنیم و وضعیت حقوق بشر آنها را ارزیابی کنیم. این که بعضی افراد برای پاسخ دادن به این انتقادات غربی ها به این مسئله تمسک می کنند که اینها دخالت در امور داخلی کشورها و محکوم است استدلال قوی ای نیست، برای این که ما معتقدیم که اسلام به ما اجازه داده و گاهی ما را مکلف کرده که در امور داخلی دیگران دخالت کنیم.

عضو فراکسیون رهروان ولایت با اشاره به این مطلب که اساساً امر به معروف و نهی از منکر خودش یک نوع دخالت در امور دیگران است، گفت خود پیامبر اسلام در امور کشورها دخالت می کرد. اگر ایشان در امور ایران باستان و روم قدیم دخالت نکرده بود الان ما مسلمان نبودیم. ما در یک جاهایی مجازیم که در امور دیگران دخالت کنیم و در یک جاهایی وظیفه داریم دخالت کنیم. بنابراین این استدلال، استدلال قوی ای نیست که کسی حق دخالت در امور داخلی دیگران را ندارد. ممکن است در عرف دیپلماتیک و در روابط سیاسی کشورها این یک اصل پذیرفته شده باشد، ولی از نظر اسلام پذیرفته نیست. مکتب به ما می گوید شما مکلف هستید که اسلام را در سراسر جهان گسترش دهید و حتی اگر حکومتی مانع گسترش اسلام و توحید است و اجازه انتخاب آزاد به مردم خود نمی دهد آن را سرنگون کنید.

وی اضافه کرد: به هرحال همان طور که آنها حق دخالت در امور ما را دارند ما هم حق دخالت در امور آنها را داریم. منتها ما کوتاهی می کنیم، به جای اینکه تهاجمی برخورد کنیم و اشکالات آنها را بیان کنیم آنها دائما از ما اشکال می گیرند.

برای مثال ما باید به آنها انتقاد کنیم که چرا خانواده در دنیای غرب اساس و پایه ای ندارد و در حال انقراض است. یا چرا برخی زنان و مردان غربی مثل حیوانات، عریان و نیمه عریان در مجامع عمومی ظاهر می شوند؟ چرا در برخی کشورهای غربی پوشش اسلامی اجازه داده نمی شود؟ چرا نژادپرستی در کشورهای غربی این همه قربانی می گیرد و بر مهاجران جنایت روا می دارند؟ چرا غرب به سوی حیوانیت در حال حرکت است و امور خلاف طبع بشر مانند همجنس گرایی را ترویج می کند؟ آیا کم کم به سوی ازدواج با حیوانات نخواهند رفت؟ و ده ها مورد دیگر. همین طور کشتارها و غارت هایی که در بین ملتهای دیگر می کنند و در حال حاضر آفریقای مرکزی شاهد عینی این واقعیت است. چون ما وارد نمی شویم آنها می آیند ابتکار عمل را به دست می گیرند و بعد ما انفعالی برخورد می کنیم.

مطهری درباره قطعنامه اخیر پارلمان اتحادیه اروپا گفت: این قطعنامه در مجموع منفی است ولی نقاط مثبت هم دارد. برای مثال برای اولین بار مسئله تهاجم نظامی را از مصوبه خودشان حذف کردند. مسئله مهم این است که این قطعنامه آنها کاری است که هرسال انجام می دهند و ضمانت اجرایی هم ندارد و ما نباید حساسیت بیش از حد نشان دهیم، خصوصا اگر با دولت آقای روحانی مشکل داریم آن را برای تضعیف این دولت و مذاکرات هسته ای علم نکنیم.

راه حل همان است که ما به مسئله حقوق بشر آنها ورود کنیم و قبل از آن که آنها به ما انتقاد کنند ما به آنها انتقاد کنیم و پاسخ بخواهیم. مثلا سازمان کنفرانس اسلامی باید درخواست کند که در کشورهای اروپایی دفتری داشته باشد که وضع حقوق بشر آنجا را رصد کند، همان طور که آنها درخواست تأسیس دفتر در کشورهای ما را دارند. از آن طرف، ما هم نباید بهانه به دست آنها بدهیم. برخی سخت گیریها که با مخالفان و منتقدان می شود، ضمن این که با موازین اسلام و با درایت و تدبیر سازگار نیست و هیچ سودی هم به حال ما ندارد، بهانه به دست آنها می دهد که علیه ما اقدام کنند.