کارزار فشار حداکثری ترامپ علیه ایران می تواند به ضررش تمام شود

نویسنده: نیک رابرتسون

کارزار "فشار حداکثری" یا "تروریسم دارویی"؟! رهبران ایران، ایالات متحده را به فلج‌کردن نظام پزشکی این کشور در هنگامه همه‌گیری کروناویروس متهم می‌کنند، و این اتهام موجب شده است که توجه و موشکافی‌های جهانی درباره رفتار آمریکا تحت این بحران افزایش یابد.

ایران چهل سال است آمریکا را مقصر مشکلاتش می داند. اما آنچه امروزه ایالات متحده با آن روبه روست، کاملا متفاوت است. همه‌گیری کروناویرس جدید، خطرات را افزایش داده و خشم دیگران علیه سیاست‌های ترامپ را برانگیخته است.

به جز ایران؛ رهبران ونزوئلا و کوبا نیز خواهان برداشته شدن تحریم‌های آمریکا هستند، تحریم‌هایی که دسترسی آنها به سیستم‌های مالی جهانی را مختل کرده است. این اتهامات پیامدهای ویرانگری برای آمریکا به همراه دارد و می‌تواند اعتماد جهانی به واشنگتن را کاهش دهد و نتایج وارونه‌ای برای روسای جمهوری آتی این کشور داشته باشد.

کارشناسان می‌گویند که تحریم‌ها قطعا گسترش بحران سلامت را به همراه دارد. صنم وکیل، کارشناس امور ایران در چتم هاوس، می‌گوید: "ایران با مانعی مثل تحریم‌ها روبه روست که از دسترسی آن به ارزهای خارجی مورد نیاز برای خریداری تجهیزات پزشکی – ماسک یا هر اقلام مورد نیاز برای مراقبت از مردم این کشو پیشگیری می‌کند."

دکتر انسیه بصیری تبریزی در موسسه خدمات متحد سلطنتی انگلیس باور دارد که به رغم معافیت‌های بشردوستانه، تحریم‌های آمریکا سیستم مراقبت سلامت ایران را با کمبود مواجه و آن را در برابر کروناویروس آسیب‌پذیر کرده است. "آنچه کووید انجام داد این بود که همانند سایر بحران‌های وخیم‌کننده‌ شرایط، فقط شرایط موجود را بدتر کرد." به گفته بصیری نظام پزشکی کشور و تدارکات آن پیش از شیوع همه‌گیری نیز فلج شده بود.

دکتر محمد حسن بنی‌اسد، مدیرعامل هتل بیمارستان گاندی سال گذشته به سی ان ان گفته بود که "تحریم‌ها اولین مشکل در کشور و سیستم ما هستند. ما نمی‌توانیم پول انتقال دهیم و آمادگی‌های لازم برای جراحی‌ها را فراهم کنیم. این برای بیماران بسیار دشوار است و می‌تواند به مرگ برخی از بیماران بیانجامد."

فشار حداکثری در هنگامه کروناویروس می‌تواند نتیجه‌ وارونه‌ای به زیان آمریکا داشته باشد. به گفته‌ صنم وکیل، پیام‌های کمک‌رسانی آمریکا به ایران دیگر قانع‌کننده و طنین‌انداز نیست و تحریم‌های این کشور شوک روانی بر مردم ایران وارد کرده است.

وی می گوید: "من فکر می‌کنم یک ایرانی که از دیرباز ایالات متحده را قدرتی رئوف و با شفقت می‌دانست که در مواقع بحرانی از سایر کشورها مراقبت می‌کند اکنون یک آمریکای ناسیونالیست می‌بیند." وی در ادامه می افزاید: "به باور من تحریم ها، افزودن بر چالش های کنونی مردم عادی ایران است. آنها اکنون پی می‌برند که واقعا تنها هستند."

بصیری تبریزی نیز می‌گوید: "چه بسا هدف واقعی ترامپ یا پمپئو این نباشد، اما ادامه‌ سخت‌گیری علیه ایران – به قیمت جان مردم – به نفع سیاست‌های تندروهای ایران است، تندروهایی که در پی عمیق‌تر کردن اختلاف بین آمریکا و ایران هستند." وی در ادامه می افزاید: "آنچه در چند ماه گذشته از طرف ایران شاهدش بوده‌ایم گسترش بی‌اعتمادی بوده است. این گرایش حتی از سوی آنهایی که در تشکیلات ایران حامی مشارکت با آمریکا بوده‌اند نیز مشاهده می‌شود." نمونه بارز این که تندروها چگونه دست بالا را گرفته اند بازگرداندن پزشکان بدون مرز از ایران بود، بدون این که آنها بتوانند اقدامی در ایران انجام دهند. این پزشکان با تلاش حسن روحانی، رئیس جمهوری میانه‌روی ایران و رایزنی‌های او با دولت‌های اروپایی به ایران سفر کرده بودند.

صنم وکیل می‌گوید که پیامد فشار ادامه‌دار می‌تواند تندروتر شدن ایران باشد. وی می گوید: "(کروناویروس) فقط می‌تواند عاملی در راستای کمک به فرصت‌جویی آنها (تندروهای ایران) باشد و آنها می‌توانند برای پیشبرد اهداف خود روی بحران‌ها سرمایه‌گذاری کنند." وی در ادامه تاکید می کند، "اما در ژوئن سال آینده، هنگامی که انتخابات ریاست جمهوری برگزار می‌شود، سیاستمداران محافظه‌کار بر ایران سلطه خواهند یافت و اصلاح‌طلبان به حاشیه رانده خواهند شد."

آنچه در این هنگامه حساس شیوع کروناویروس، شرایط را برای ایالات متحده دردسرساز می‌کند این است که جهان نه تنها آمریکا را زیرنظر دارد بلکه منتظر اقدام این کشور هم هست. روسای جمهوری پیشین آمریکا رهبری جهان را در مواقع بحرانی به عهده گرفته‌اند، مثلا رهبری اوباما در بحران اقتصادی 2008 میلادی. اما ترامپ در آزمون یک همه‌گیری نتوانسته چشمداشت‌های بین‌المللی را برآورده کند.

مقامات غربی همچنان شیوع کروناویروس را یک "جنگ" می‌دانند. برخی از قوی‌ترین متحدان اروپایی آمریکا نه تنها با سیاست ترامپ در برابر ایران مخالف هستند بلکه ایالات متحده را به دزدیدن اقلام پزشکی سفارش شده از سوی خودشان نیز متهم کرده‌اند. کشورهایی مانند چین و روسیه برای کمک به کشورهایی که شرایط شیوع در آنها وخیم‌تر است پا پیش گذاشته‌اند و از فرصت‌هایی که ترامپ آنها را هدر داده است، به خوبی بهره‌برداری کرده‌اند.