چرا آمریکا یکباره تصمیم به جمع‌آوری سامانه‌های موشکی پاتریوت از کشور‌های عربی گرفت؟

تصمیم ناگهانی آمریکا برای جمع آوری سامانه های موشکی پاتریوت از کشورهای عربی منطقه احتمالا نشانگر دست کشیدن واشنگتن از متحدان خود در منطقه است.

روزنامه اینترنتی رای الیوم در سرمقاله خود نوشت: تصمیم جیمز متیس (وزیر دفاع آمریکا) برای جمع‌آوری سامانه‌های موشکی پاتریوت از کشورهای کویت، بحرین و اردن ابهامات زیادی را به وجود آورده است.

روزنامه وال استریت ژورنال، نزدیک به دولت آمریکا که روز چهارشنبه به نقل از منابعی در وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) این خبر را منتشر کرد، نوشت: چهار سامانه موشکی که دو سامانه در کویت و دو سامانه دیگر در بحرین و اردن مستقر هستند جمع آوری خواهند شد تا برای مقابله با هرگونه خطری از سوی چین یا روسیه در نقاط جدیدی نصب شوند.

رئیس ستاد ارتش کویت رسما به جمع آوری دو سامانه موشکی از خاک کشورش اذعان کرد. سخنگوی این نهاد نظامی گفت: این عملیات با هماهنگی آنها انجام شده است. وی تاکید کرد: دو سامانه مذکور برای حفاظت از نیروهای آمریکایی درپایگاه دوحه بودند و سامانه موشکی پاتریوت کویت برای حفاظت و پوشش کامل مرزهای جغرافیایی کشور کویت کافی است.

ترامپ بارها به کشورهای خلیج فارس گوشزد کرده است که آمریکا طی چندین دهه از آنها به رایگان حمایت کرده و این حمایت بزرگترین عامل بقای آنها بوده است از این رو باید بهای این حمایت را بپردازند. حالا باید دید آیا این اقدام در جهت اجرای تهدیدها و توقف حمایت است یا به منظور باج خواهی مالی بیشتر.

شاید کویت کشوری ثروتمند باشد و بتواند سامانه های موشکی پاتریوت را خریداری کند اما شرایط برای بحرین و اردن این گونه نیست. اگر هم این سامانه ها برای حفاظت از نیروهای آمریکایی نصب شده بود جمع آوری آنها می تواند نشانگر وجود طرحی در آینده برای عقب کشیدن نیروهای آمریکایی مستقر در خلیج فارس باشد زیرا منطقی نیست که این نیروها بدون حمایت بمانند به ویژه در کشور بحرین که آمریکا یک پایگاه دریایی دارد که مرکز دائمی ناوگان پنجم آمریکاست.

درست است که کشور بحرین تحت تاثیر فشارهای ترامپ حدود 12 میلیارد دلار برای خرید جنگنده های اف 16 هزینه کرده است اما منابع محدود مالی این کشور و افزایش کسری بودجه عمومی آن به علاوه کاهش حمایت مالی عربستان و سایر کشورهای خلیج فارس از آن باعث می شود نتواند سامانه‌های موشکی پاتریوت را برای دفاع از حریم هوایی خود و نیز نیروهای آمریکایی مستقر در کشورش خریداری کند. اردن هم با بدهی عمومی 40 میلیارد دلاری که معادل 97 (درصد) از تولید داخلی آن است شرایطی مشابه بحرین دارد.

اقدام آمریکا در جمع‌آوری سامانه‌های موشکی پاتریوت از ترکیه در زمان بحران این کشور با مسکو بر سر سرنگونی هواپیمای سوخوی روسیه در سال 2015 نزدیک مرزهای سوریه در کنار دلایل دیگر باعث تیرگی روابط بین دو کشور و اقدام رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه برای خرید سامانه اس 400 روسیه شد که توان بیشتری داشت. آیا کشورهای خلیج (فارس) یا تعدادی از آنها همین کار را در آینده انجام خواهند داد؟

کشورهای ثروتمند خلیج فارس مانند عربستان و امارات و قطر دهها میلیارد دلار برای خرید هواپیماهای اف-16 و اف-15 آمریکا و حتی سامانه های موشکی پاتریوت هزینه کرده‌اند تا نیروی هوایی خود را تقویت کنند. اما کشوری مثل بحرین نمی تواند در این رقابت همپای آنها جلو برود.

تعجب نمی کنیم اگر این اقدام آمریکا برای اعمال فشار بیشتر بر کشورهای خلیج فارس برای خرید موشک ها و هواپیماهای بیشتر باشد آن هم نه برای دفاع از حریم هوایی خود بلکه برای حمایت از نیروهای آمریکایی مستقر در آن کشورها به عنوان بهایی که باید برای حمایت آمریکا بپردازند. همچنین بعید نمی دانیم اگر واشنگتن در صدد شانه خالی کردن از حمایت این کشورهای متحد باشد زیرا اقدام این‌چنینی از سوی آمریکا مسبوق به سابقه است.