اقتصاد و مردم در روزهای آینده

بدون تردید یکی از سؤوال‎های مهم امروز جامعه پس از خروج آمریکا از برجام این است که چه اتفاقی در انتظار آینده اقتصادی کشور و جامعه است و مردم برای حفظ دارایی‌های خود و پاسخگویی به تعهداتی که دارند و یا برای خود ایجاد کردند چه اقداماتی باید انجام دهند؟

البته نباید فراموش کرد، که نگرانی مردم از آینده اقتصادی خود کاملا مسأله‌ای معقول و عقلانی است و قطعا باید به سؤوالات پاسخ گفت.

چرا خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های اقتصادی مردم و فعالان اقتصادی را نگران می‌کند و چگونه باید با آن مقابله کرد؟ و یا این سووال که  آیا اصلا جای نگرانی وجود دارد و منطقی‌ترین رفتاری که مردم و مسؤولان باید به کار گیرند تا از این برهه حساس به سلامت عبور کنیم، چگونه است؟

این سؤوالات و موارد دیگر را برای آنکه مردم با شرایط موجود بهتر آشنا شوند با اساتید و اعضای هیأت علمی دانشگاه بوعلی در میان گذاشتیم.

ابوالفضل شاه‌آبادی، عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی، دانش‌آموخته مقاطع کارشناسی اقتصاد(دانشگاه تهران)، کارشناسی ارشد رشته علوم اقتصادی (دانشگاه تهران) و دکتری تخصصی علوم اقتصادی (دانشگاه تربیت مدرس) با گرایش اقتصاد بین‌الملل و توسعه اقتصادی، حمید کردبچه عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی، فارغ‌التحصیل مقاطع کارشناسی اقتصاد نظری ( دانشگاه تهران )، کارشناسی ارشد رشته علوم اقتصادی (دانشگاه تهران) و دکتری تخصصی اقتصاد صنعتی از دانشگاه  Essex انگلستان، رئیس دانشکده اقتصاد و علوم اقتصادی دانشگاه الزهرا و در نهایت محمدحسن فطرس عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی، فارغ‌التحصیل مقاطع کارشناسی اقتصاد (دانشگاه شیراز )، کارشناسی ارشد رشته توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی (دانشگاه گرونبل فرانسه ) و دکتری آنالیز و برنامه‌ریزی اقتصادی از گرونبل فرانسه به سووالات ما پاسخ گفتند.

ضرورت اتخاذ تدبیری برای نقدینگی بدون پشتیبان

عضو هیأت عملی دانشگاه بوعلی سینا درباره افزایش قیمت ارز و دلایل آن گفت: بیشتر این تقاضاها کاذب است و اغلب بیشتر افراد نیاز به آن ندارند.

ابوالفضل شاه‌آبادی با اشاره به اینکه برخی از افراد در شرایط بد به جای حفظ آرامش به تلاطم دامن می‌زنند، اظهار کرد: در این شرایط نباید مردم عادی و افرادی که به نیاز ندارند به خرید ارز، طلا و سکه روی آورد چون اگر این هجوم نباشد قیمت افزایش نخواهد یافت اما متأسفانه یک مسابقه برای خرید ارز و سکه در جامعه ایجاد شده است.

وی با بیان اینکه همه در این مسابقه در حال له شدن هستند، افزود: این خرید و فروش باعث می‌شود همه ضرر کنند چراکه به دلیل این تقاضا ارزی که مثلا باید n تومان باشد به xn تومان می‌رسد که در نتیجه آن همه افراد حتی خریداران متضرر می‌شوند.

استاد اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا با اشاره به اینکه قسمتی از افزایش قیمت ارز مدیون همین تقاضاهای کاذب است، تصریح کرد: البته نباید از نظر دور داشت که اصلی‌ترین دلیل افزایش قیمت ارز تزریق سالیان سال پول بدون پشتوانه به اقتصاد است.

وی با بیان اینکه دلیل اصلی تلاطم اقتصادی امروز سیاست‌های اقتصادی در گذشته بوده و خروج امریکا از برجام تنها حکم بادی را داشت که آتش زیر خاکستر را فروزان کرد، ادامه داد: تناسبی بین رشد نقدینگی و رشد اقتصاد در کشور وجود نداشته که در نتیجه آن نقدینگی یکبار در طلا، یکبار در ارز و یکبار در مسکن سرازیر می‌شود.

شاه‌آبادی گفت: باید یک راهبرد صحیح اقتصادی تعریف کند تا بتوانیم از این تکانه‌ها جلوگیری کنیم به عبارت دیگر باید فکری به حال نقدینگی بدون پشتیبان کرد.

وی تأکید کرد: اگر دولت بتواند با کشورهای اروپایی به توافق برسد که برجام حفظ شده و تعاملات اقتصادی خود با ما را حفظ کنند، می‌توانیم شرایط را بهبود دهیم و حذف آمریکا مشکلی را برای ما ایجاد نخواهد کرد.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه تهدید امروز را به فرصت تبدیل کنیم، اظهار کرد: اگر شرایط را به خوبی مدیریت کنیم می‌توانیم این برهه را از سر بگذرانیم.

وی تصریح کرد: آینده اقتصادی ما در گروه عملکرد صحیح دولت در حوزه اقتصاد و دیپلماسی سیاسی است.

شاه‌آبادی ادامه داد: اگر کالا و خدمات صادر کنیم و کالا و خدمات را وارد کنیم و در این راه مانعی وجود نداشته باشد مشکلی نخواهیم داشت و شوک جدی بر روی اقتصاد و تورم به وجود نخواهد آمد.

وی خاطرنشان کرد: اگر دیپلماسی کشور بتواند به خوبی شرایط را ارزیابی کند و جاذبه و دافعه طرف‌های اروپایی را بشناسد و با توجه به آن شرایط را فراهم کند کمترین مشکل را خواهیم داشت.

مدیریت انتظارها

رئیس دانشکده اقتصاد و علوم اقتصادی دانشگاه الزهرا با بیان اینکه آنچه بر روند اقتصادی امروز می‌گذرد طبیعی نیست، اظهار کرد: قطعا در شرایط طبیعی وضعیت ارز و طلا به این شکل نخواهد بود، چون نرخ ارز به دو دلیل تغییر می‌کند یا به سبب عوامل اصلی چون تورم داخلی، عرضه و تقاضا بوده و یا به دلیل انتظارات جامعه است.

حمید کردبچه با تأکید بر اینکه در بحث امروز ارز هر دو مسأله فوق تأثیر گذاشته است، افزود: ما در عرضه ارز  به بازار به دلیل محدودیت در ورود ارز مشکل داریم و از سوی دیگر وجود تورم انباشته شده در سال‎های مختلف، باعث افزایش نرخ ارز شده است.

وی تصریح کرد: اتفاقات سیاسی که رخ داده بر انتظارات مردم تأثیر گذاشته و در نتیجه این انتظارات رفتار آنان شکل می‌گیرد که در هجوم به بازار و افزایش تقاضا و افزایش قیمت‌ها متجلی می‌شود.

عضو هیأت علمی گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی با بیان اینکه اگر دولت بتواند انتظارات مردم را مدیریت کند و تمهیداتی را برای پاسخ‌دهی به  بخش ضروری تقاضای ارز بیاندیشد و به اجرا بگذارد می‌توانیم شاهد اتفاقات مطلوبی باشیم، ادامه داد: با توجه به شرایط موجود و ابهاماتی که روی سرنوشت برجام است، کنترل  شرایط سخت است اما می‌توان اقداماتی کرد که جهش بیشتری نداشته باشیم.

وی با بیان اینکه نمی‌توان از مردم انتظار داشت آن‌ها برای حفظ دارایی خود اقدامی نکنند، خاطرنشان کرد: وقتی یک تولید کننده نقدینگی را جمع آوری کرده که بتواند تولید را ادامه بدهد، نمی‌تواند منتظر مانده و برای حفظ نقدینگی خود کوششی نکند چون تعهداتی دارد که باید به آن جامعه عمل بپوشاند؛ پس نمی‌توانیم به او بگوییم  کاری نکند.

کردبچه با اشاره به اینکه این افراد با خرید سکه یا ارز می‌توانند ارزش دارایی خود را حفظ کند، گفت: در مثالی دیگر، فردی برای آینده فرزندان خود پس‌اندازی را جمع‌آوری کرده و نگران آن است که نتواند تعهدات خود را انجام دهند، لذا به منظور حفظ قدرت خود مجبور به این سفته بازی‌ها روی آورد.

وی با تأکید بر اینکه دولت باید شرایطی را فراهم کند که این مشکلات ایجاد نشود، اظهار کرد: دولت و سیستم  بانکی باید پیش از بروز بحران برای این مشکلات چاره‌اندیشی می‌کردند و تمهیدات را برای حفظ قدرت خرید مردم انجام می‌دادند تا مردم درگیر این سفته بازی‌ها نشوند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه برخی از مردمی علاقمند به این اقدامات نیستند، افزود: ولی شرایطی فراهم شده که برخی مجبور به این اقدامات شده‌اند.

وی تأکید کرد: دولت باید یک تیم اقتصادی ورزیده و مناسب را برای این شرایط در نظر گرفته و تمهیداتی را برای اصلاح ساختار تولید در نظر بگیرد.

دوران بلوغ و رشد اقتصاد ایران

استاد اقتصاد دانشگاه بوعلی‌سینا در گفت‌و‌گو با فارس اظهار کرد: تدارکاتی که دولت برای مهار قیمت ارز انجام داده  موثر افتاده چراکه اگر رها می‌کرد، به مانند سیل به اقتصاد ما سرازیر می‌شد.

محمدحسن فطرس با اشاره به اینکه طرز برخورد دولت با خروج آمریکا از برجام اگر مورد توجه همه قرار گیرد و همگان سنجیده عمل کنند، از بروز بحران جلوگیری می‌شود، افزود: با ایجاد همکاری و وحدت کلمه در مردم و همه مسؤولان و امیدی که درباره کالاهای اساسی داده شده، بحرانی رخ نخواهد داد.

وی با بیان اینکه دولت مدعی است که ارز مورد نیاز کشور را تأمین می‌کند، تصریح کرد: صدا و سیما نیز در حفظ آرامش مردم و البته جامعه نقش بسیار مهمی دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه بوعلی سینا ادامه داد: آنچه خطرناک به نظر می‌رسد این است که مردم احساس ناامنی کنند و پس‌اندازهای کوچک به سمت خرید طلا و ارز برای حفظ دارایی روانه شود که تا حد امکان باید از به وجود آمدن چنین فضایی جلوگیری کرد.

وی با اشاره به اینکه قوه قضاییه با متخلفان که چندان ناشناخته نیستند، برخورد کند، خاطرنشان کرد: امروز کشور با استکبار شاخ به شاخ شده و برای مقاومت در این رویارویی باید سنجیده عمل شود.

فطرس با بیان اینکه با آتش زدن پرچم آمریکا در مجلس شورای اسلامی راه به جایی نمی‌بریم و باید بر اساس برنامه‌ریزی برای حل مشکلات کشور پیش رویم، ادامه داد: به آینده امید داریم و آن را روشن می‌بینیم، در حوزه اقتصادی بسیار خوش‌بین هستم زیرا معتقدم کشور آماده است با این مسأله روبه‌رو شود.

وی با اشاره به اینکه حرکت مردم برای حفظ دارایی خود معقول است، افزود: برخی از این حرکت‌ها به دلیل اثرات روانی است و خرید و فروش پول خارجی به مانند همه کشورها باید قانونی و مشخص باشد که ارز از کجا آمده و به کجا رفته است.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه تیم اقتصادی دولت به دنبال این نظم است، تصریح کرد: باید به مردم امید و اطمینان داده شود که بحرانی که پیش روی اقتصاد ما است، یک بحران بلوغ و رشد است و اگر مردم از این مسأله به خوبی آگاه شوند، همراه شده و کمک می‌کنند.

وی ادامه داد: مردم برای حفظ دارایی خود از کالاهای با ارزش مانند فرش دستبافت یا آثار مهم استفاده کنند تا شرایط با ثبات می‌ماند.

فطرس خاطرنشان کرد: با خرید و فروش طلا و ارز چون تولیدی پشتیبان آن نیست، با افزایش قیمت در همه حوزه‌های اقتصادی مواجه خواهیم شد.

انتهای پیام/