اثر تحولات انتخاباتی بر بازار

پارس به نقل از دنیای اقتصاد، « هفته نامه تجارت فردا» در این باره با بررسی شرایط بازارهای غیر رسمی، قبل و بعد از ثبت نام کاندیداهای انتخاباتی، پرسشی را تحت این عنوان مطرح کرده که « آیا تحولات انتخاباتی بر کاهشی شدن قیمت ها در بازار تاثیر گذاشته است؟ » بر اساس همین فرضیه نیز، بازارهای مختلف غیر رسمی سرمایه ای، ظرف یک هفته منتهی به اتمام مهلت ثبت نام کاندیداهای ریاست جمهوری واکاوی شده است.

نوسان های دلار
بازار ارز پیش از شروع ثبت نام نامزدهای انتخابات، در شرایط ثبات قیمتی بوده است. این شرایط به دلیل انتظار بازار برای چشم انداز آینده و خوش بینی به تغییرات در سیاست گذاری به وجود آمده که تا پیش از شروع به کار وزارت کشور برای ثبت نام نامزدهای انتخابات، تداوم یافته و قیمت دلار را در سطح خاصی ثابت نگاه داشته است.
بر اساس این گزارش، نرخ دلار در هفته منتهی به شنبه ۲۲ اردیبهشت ماه روند معکوسی را تجربه کرده است. به نحوی که روز آغازین این هفته یعنی شنبه ۱۴ اردیبهشت ماه، قیمت دلار با نوسان های اندک رو به بالا حرکت کرده؛ اما روز یکشنبه، دلار سطوح بالاتری از قیمت ها را داشته است. روز یکشنبه ۱۶ اردیبهشت ماه صرافی ها با نرخ سه هزار و ۵۶۰ تومان، شروع به فروش دلار کرده اند، اما در ادامه این روز، مقاومت در مقابل افزایش قیمت شکست خورده و قیمت دلار تا بعد از ظهر روند صعودی پیدا کرده است و در نهایت غروب روز یکشنبه تا ۳ هزار و ۶۰۰ تومان نیز رشد داشته است. روز دوشنبه ۱۶ اردیبهشت ماه اتفاق چندانی نیفتاده و فعالان بازار نوسان زیادی ندیده اند، اما از روز سه شنبه ۱۷ اردیبهشت ماه که ثبت نام کاندیداهای ریاست جمهوری آغاز شده؛ قیمت تابلو صرافی ها، از همان شروع به کار، نزولی شده است. صرافی ها در روز سه شنبه نگاه ویژه ای به انتخابات داشته اند و معاملات دلار با قیمت سه هزار و ۵۹۵ تومان کلید خورده است. این روند کاهشی قیمت تا بعد از ظهر حفظ شده و حتی ساعت ۱۷: ۳۰ به پایین ترین سطح خود یعنی ۳ هزار و ۵۶۰ تومان رسیده و البته تا غروب این روز، بازهم رشد قیمتی اندک داشته است. در دو روز بعدی، روند کاهشی قیمت دلار ادامه یافت و نرخ به سه هزار و ۵۴۵ تومان رسید. در واقع هر چقدر فرصت ۶ روزه ثبت نام کاندیداهای ریاست جمهوری به انتها نزدیک شده؛ بازار نیز بیشتر خود را با شرایط جدید تطابق داده و روند قیمت ها را نزولی کرده است. روز شنبه ۲۲ اردیبهشت ماه، همزمان با اتمام مهلت ثبت نام کاندیداهای ریاست جمهوری، به نظر می رسد بازار ارز چشم انداز مثبتی از روند اقتصاد کشور پیش بینی کرده است؛ چرا که ۱۰۰ تومان از قیمت دلار کاسته شده و به سه هزار و ۴۶۰ تومان رسیده است. البته عقبگرد دلار چندان دوام نیافت و یک روز بعد ثابت شد که رفتارهای هیجانی بیشتر از ساز و کار عقلایی بر بازار ارز حاکم است و بازار ارز بلافاصله پس از افت ناگهانی قیمت ها که حاصل حضور برخی از چهره های میانه رو سیاسی در انتخابات ریاست جمهوری بود؛ باز هم با رشد قیمتی در محدوده اندکی روبه رو شد، اما طی روزهای بعد، باز هم قیمت دلار کاهش پیدا کرده است.

نوسان های سکه
قیمت سکه در بازار با توجه به دو متغیر قیمت جهانی طلا و قیمت دلار در ایران، تعیین می شود. بانک مرکزی طی یک سال گذشته، مکانیزم پیش فروش سکه را برای جمع آوری نقدینگی و پاسخ به تقاضای موجود در پیش گرفت. البته آخرین مرحله پیش فروش سکه که اسفند ماه سال گذشته انجام شد با استقبال چندانی مواجه نبود و در تازه ترین اخبار منتشر شده در این باره، قرار است سکه های پیش فروش شده، پیش از موعد تحویل، به متقاضیان داده شود. این گزارش در این باره به « خوش بینی بازار» در آستانه انتخابات ریاست جمهوری اشاره کرده و اینکه افت قیمت سکه در روزهای منتهی به ۲۲ اردیبهشت و حتی بعد از آن به چه دلیلی بوده است. همزمان با افت قیمت جهانی طلا، نمودار قیمتی در روزهای منتهی به ۲۲ اردیبهشت ماه، نشان می دهد قیمت سکه در یک منحنی نزولی حرکت کرده و تنها یک روز پیش از آغاز ثبت نام است که قیمت سکه بهار آزادی طرح جدید صعودی بوده است. در بقیه روزها، قیمت سکه روند رو به کاهش داشته و اوج آن هم در روز آخر ثبت نام بوده است. برخی از رسانه ها با اشاره به کاهش قیمت جهانی طلا، امکان کاهش قیمت سکه پس از ثبت نام چهره های مشهور در انتخابات را « رد» کردند. نرخ جهانی هر اونس طلا، در هفته منتهی به ۲۲ اردیبهشت حرکت مارپیچی و نوسانی داشته است. در آخرین روز ثبت نام کاندیداهای انتخابات، غروب روز شنبه ۲۲ اردیبهشت ماه، طلا در معاملات جهانی، افت قیمت ۲۴ دلار در هر اونس نسبت به روز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت داشته است. طلا در روز شنبه پیش از ظهر، تنها ۶ دلار کاهش قیمت نسبت به معاملات روز چهارشنبه ثبت کرد؛ اما در ادامه به دلیل برخی گمانه زنی ها در مورد کاهش قیمت نفت و افزایش نرخ تورم انتظاری چین، روند افت قیمت جهانی طلا تا سطح ۲۴ دلار در هر اونس در غروب روز شنبه ۲۲ اردیبهشت (به وقت تهران) شرایطی را به وجود آورد که نرخ طلا و سکه همگام با نرخ دلار افت کند. وقتی بازار ارز در واکنش به این رخدادها، به کاهش ۱۰۰ تومانی قیمت دلار تن داد؛ انواع سکه نیز در ساعات پایانی روز شنبه در رقم های پایین تری نرخ گذاری شده است. در این میان کاهش قیمت جهانی طلا نیز، به عنوان تسریع کننده این جریان به کمک آمده است.

آینده بازار
هفته نامه « تجارت فردا» در ادامه به سراغ دو کارشناس حوزه بازار رفته و از آنها در مورد تحولات اخیر قیمتی در بازار پرسیده است: سید کمال سید علی معاون ارزی سابق بانک مرکزی و هادی کوزه چی
مدرس دوره های MBA و مشاور در امور سرمایه گذاری. به گفته معاون ارزی سابق بانک مرکزی، « هر قدر تحولات سیاسی روی شرایط اقتصادی اثر گذار باشد یا مهم تر از آن هر قدر فعالان بازار احساس کنند که تحولات روی وضعیت آینده تاثیر می گذارد، این واکنش ها هم محسوس ترخواهد بود. » سید کمال سید علی با اشاره به اینکه « شرط توقف نوسان قیمت ها، ثبات در شرایط موجود اقتصادی است» افزود: « در شرایط فعلی بازارها در یک حالت گوش به زنگ هستند تا از نوسان های احتمالی بعدی جا نمانند. به عبارت دیگر هر قدر شرایط باثبات تری در حافظه بازار وجود داشته باشد، آنها احتمال ثبات بیشتری را در آینده می دهند و اثرپذیریشان هم کمتر می شود. » به گفته وی، « اخبار حول انتخابات می تواند در دوره هایی بر اقتصاد اثرگذار باشد. مثلا در این بستر، کاهش برخی شاخص ها مثل نرخ ارز می تواند به عنوان خوشبینی بازار تلقی شود؛ اما در صورتی که هجمه های سیاسی در فضای انتخاباتی بالا برود که خوشبینی اولیه را ضعیف کند یا اینکه حسی از نااطمینانی در بین فعالان ایجاد کند، اثرات منفی هم خواهد داشت. » این کارشناس افزود: « وقتی بازار به دنبال یک سری اخبار مثبت با افت قیمت همراه باشد، برخی جریان های سفته بازی وارد عمل می شوند و با خرید ارز که تقاضا را تشدید می کند جلوی افت بیشتر را می گیرند. چون یک افت ناگهانی اولیه می تواند برخی از افراد معمولی را برای فروش تشویق کند و تا حدی افت را تشدید کند. »
وی اضافه کرد: « اخبار اگر خاصیت مقطعی داشته باشد، آثار آن هم مقطعی خواهد بود، اما در شرایطی که این اخبار مثبت تداوم داشته باشد و به صورت یک روند در بیاید، می تواند بازار را هم به طور جدی تری تحت تاثیر خود قرار بدهد. » معاون ارزی سابق بانک مرکزی با بیان اینکه « یکی از عوامل نوسان های ارزی و بالا رفتن نرخ ارز برداشتی بوده که فعالان و افراد نسبت به شرایط آینده داشته اند» در مورد آینده بازار ارز پس از انتخابات ریاست جمهوری گفت: « با توجه به سهمی که هر یک از عوامل در رشد قیمت ارز داشته اند، حتی در صورتی هم که تحریم ها در میان مدت ادامه داشته باشد، اگر در عرصه سیاسی کشور اتفاق مثبتی از دید مردم رخ بدهد می توان در حوزه مدیریت ارز تا ۴۰ درصد هم نسبت به وضعیت کنونی بهبود داشت. » هادی کوزه چی، مدرس دوره های MBA و مشاور سرمایه گذاری نیز در این باره به « تجارت فردا» گفت: « بازار در سه مرحله به این اتفاقات واکنش نشان می دهد. مرحله اول عکس العمل « روانی» است که تاثیر آن می تواند حتی پیش از قطعی شدن خبر و براساس شایعات اولیه، در بازار دیده شود مرحله دوم اثر میان مدتی است که به نحوه مدیریت بازار برمی گردد و مرحله سوم روند بلندمدتی است که وابسته به عوامل اقتصادی است. » او افزود: « نوسانات کوتاه مدتی که ناشی از اخبار مختلف هیجان انگیز سیاسی یا اقتصادی باشد فقط در همان حد نوسانات باقی می ماند، اما در بلندمدت بازار به سمت پارامترها و ریشه های اصلی اقتصادی گرایش دارد. » کوزه چی اضافه کرد: « اگر خوش بینی فعلی بازار به تحولات اقتصادی در آینده به نتیجه مورد نظر خود برسد، می تواند ادامه داشته باشد تا به ادامه دولت بعدی وصل شود. به نحوی که ارز و طلا نوسان کمتری را تجربه کنند، اما اگر در یک دوره خوش بینی نسبی موجود، تغییر جهت بدهد می تواند به سرعت به سمت جهش قیمت ارز و حرکت به سمت پارامترهای اقتصادی که مجموعا افزایش قیمت را تایید می کند حرکت کند. » این کارشناس در مورد شرایط بازار در آینده گفت: « به نظر می رسد نوسان قیمت ها تا زمان انتخابات در سطح نسبتا محدودی باقی بماند تا زمانی که بازار و فعالان اقتصادی به یک جمع بندی راجع به نتیجه انتخابات نرسند و حالا هر یک از کاندیداها احتمال موفقیت را داشته باشند، این موضوع می تواند نوسانات را محدود یا تشدید کند. »