دستور بررسی نواسانات غیر طبیعی ارز در بازار

ولی الله سیف در برنامه نگاه یک شبکه اول سیما با اشاره به نحوه ساماندهی موسسات مالی و اعتباری و دلایل ادامه دار شدن اعتراض برخی از سپرده گذاران تاکید کرد: متاسفانه فعالیت موسسات اقتصادی در سنوات گذشته باعث شد نزدیک به 25 درصد از نقدینگی کشور در اختیار افرادی قرار گیرد که فاقد هرگونه تخصصی بودند و به جز این سرمایه های مردم را هم در مسیرهایی به کار گرفتند که هم ریسک بالایی برای سپرده گذار داشت و هم در نهایت به تخریب فضای اقتصادی کشور منجر می شد.

رییس کل بانک مرکزی افزود : با توجه به تبعات این حضور و از جمله تخریب دیگر بازارها، بالاخره در اوایل دولت یازدهم سامان دهی موسسات اعتباری به عنوان یک موضوع بسیار جدی مورد تاکید قرار گرفت. تاخیر در این خصوص هم به هیچ عنوان جایز نبود چون هر سهل انگاری می توانست به قیمت افزایش نفوذ این موسسات و قبضه بخش بزرگتری از نقدینگی کشور منجر شود. در حقیقت اگر موضوع موسسات اعتباری سه یا چهار سال زودتر در دستور کار قرار می گرفت هزینه های به مراتب کمتری پرداخت می شد.

رییس شورای پول و اعتبار گفت : ما تلاش کردیم با بهترین شیوه و در اسرع وقت به این مهم رسیدگی شود و امروز هم خوشبختانه با قاطعیت و مجدداً تاکید می کنیم که هیچ موسسه مالی و اعتباری غیرمجازی در کشور فعال نیست و همین امر دستاورد بزرگی به شمار می رود. البته این حقیقت هم وجود دارد که منابع و سرمایه های مردم عزیزمان در مواردی هنوز تعیین تکلیف نشده باقی مانده است.

وی ادامه داد : پیش تر گفتیم و اعلام کردیم که حدود 98 در صد از تعداد سپرده گذاران تعیین تکلیف شده اند یعنی حدود دو درصد از کل این سپرده گذاران که تعداد آن ها به 26 هزار نفر بالغ می شود همچنان در انتظار تعیین تکلیف دارایی های خود به سر می برند. به عبارت دیگر ارزش دارایی این تعداد از سپرده گذاران بیشتر از سقفی است که بانک مرکزی برای بازپرداخت در نظر گرفته است.

به گفته سیف، این سقف در مورد موسسات اعتباری مختلف از 100 تا 300 میلیون تومان متغیر بوده است. در هر حال با توجه به سقف تعیین شده همچنان دو درصد از سپرده گذاران منتظر رسیدگی و تعیین تکلیف دارایی هایشان به سرمی برند. البته به همه سپرده گذاران مبلغی با توجه به سقف تعیین شده پرداخت کرده ایم.

رییس کل بانک مرکزی در خصوص ادامه روند رسیدگی به وضعیت سپرده گذاران هم تاکید کرد: امروز در تک تک این موسسات هیئت تسویه شکل گرفته ضمن این که بر اساس مصوبه نمایندگان همه قوا اعم از مجریه ، قضاییه و مققنه ، ترکیب هیات های تسویه ها به نحوی است که نمایندگانی از دستگاه های مختلف یعنی نمایندگانی از بانک مرکزی، قوه قضاییه،وزارت اطلاعات و البته از میان خود سپرده گذاران در آن ها حضور دارند. زیرا وظیفه اصلی هیئت های تسویه تبدیل حتی الامکان دارایی ها به نقدینگی و تسویه حساب تعداد بیشتری از سپرده گذاران است.

وی افزود : بانک مرکزی هم موظف است به هر ترتیب از هدر رفت بیشتر منابع سپرده گذاران جلوگیری و در جهت احیای این دارایی ها و بازگرداندن آن ها به صاحبانشان اقدام کند. در همین راستا و با همین هدف، هیئت های تسویه ، وزارت اطلاعات و بخش نظارتی بانک مرکزی در تلاش هستند با جمع آوری اطلاعات پراکنده، دارایی بیشتری را شناسایی کنند .

سیف ادامه داد: در حال حاضر هم دو اقدام جدید در شرف انجام داریم که بر اساس آن در صورت تایید پیشنهاد بانک مرکزی از سوی کمیته سران سه قوه می توانیم تصمیمات جدیدی اتخاذ کنیم، همچنین قوه قضاییه مصمم است با متخلفان و کسانی است که ضمن ایجاد اختلال، سپرده های مردم را به یغما دادند برخورد قاطع را به عمل آورد.

سرنوشت موسسات اعتباری غیرمجاز درس عبرت شد
رییس کل بانک مرکزی در خصوص پیش بینی زمان احتمالی رسیدگی و تعیین تکلیف دو درصد باقی مانده از سپرده گذاران موسسات اعتباری تاکید کرد :‌ واقعیت این است که پیش بینی مراحل قضایی امکانپذیر نیست البته می دانیم که ریاست محترم قوه قضاییه در خصوص رسیدگی به این شرایط دستور قاطع داده اند و محکمه مربوطه در حال تکمیل اطلاعات است به جز این بانک مرکزی هم در تلاش است با شناسایی اموال بیشتری تصمیمات جدیدی را اتخاذ کند.
وی یادآور شد: سرنوشت موسسات اعتباری عملا به یک تجربه برای عموم تبدیل شده تا در آینده افرادی نتوانند به این راحتی اقدام به کلاهبرداری کنند و مردم را با وعده نرخ سودهای بالا فریب دهند.

سیف در ادامه با اشاره به اقدامات صورت گرفته در خصوص پرداخت وام ازدواج و کوتاه شدن صف متقاضیان افزود : بانک مرکزی سال گذشته با اجرای طرح ضربتی توانست تسهیلات ازدواج در اختیار یک میلیون و 180 هزار نفر قرار دهد، سقف این وام هم 10 میلیون تومان بود در نتیجه صف متقاضیان وام ازدواج از میان رفت. به جز این، ظرف مدت کوتاه سپری شده از سال 1397 که بخشنامه افزایش سقف وام ازدواج تا 15 میلیون تومان ابلاغ شده ، 20 هزار فقره وام ازدواج به مبلغ 283 میلیارد تومان پرداخت شده و 218 هزار نفر هم در حال تکمیل پرونده خود هستند. البته تعداد افرادی که موفق به دریافت وام شده اند باید از این رقم فراتر می رفت اما به نظر می رسد تعداد زیادی از متقاضیان برای ارائه درخواست خود تا زمان ابلاغ بخشنامه جدید دست نگاه داشته اند.

بازار مسکن با تسهیلات خرید رونق گرفت
رییس کل بانک مرکزی در ادامه با اشاره به سرنوشت دو پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی به شورای پول و اعتبار در خصوص افزایش وام مسکن و کاهش نرخ سود آن هم گفت : شاید مبالغه نباشد اگر بگویم که بیشترین تصمیمات و مصوباتی که در شورای پول و اعتبار گرفته شده به بخش مسکن اختصاص داشته است . اثرات این توجه درطول 4 سال گذشته هم امروز خوشبختانه نمایان شده و تحرکی نسبی در این بخش به وجود آمده که نوید تحرک بیشتر در سایر بخش های مرتبط را هم می دهد.

به گفته وی، با دستورات و پیگیری های مستمر شخص رییس جمهور و جلساتی که اواخر سال گذشته برگزار شد طرح باز آفرینی بافت های فرسوده شهری در حال پیگیری است و به نظر من خواهد توانست آثار مثبت فراوانی به همراه داشته باشد یعنی علاوه بر تغییر چهره شهر، تحرکی در دیگر بخش های اقتصاد هم ایجاد می کند . نظام بانکی کشور هم با حمایتی بانک مرکزی می تواند در این رابطه نقش بسیار جدی ایفاء کند.

سیف در خصوص مخالفت شورای پول و اعتبار با کاهش نرخ سود تسهیلات مسکن هم تاکید کرد :‌ ما قبلا طرح صندوق پس انداز مسکن یکم را داشتیم . تعداد سپرده گیری که در این صندوق انجام گرفته به 296 هزار نفر می رسد که از این تعداد نوبت دریافت تسهیلات 37 هزار نفر فرارسیده یعنی تسهیلات خود را دریافت کرده اند. امروز هم وزارت راه و شهرسازی موضوع کاملا درستی را طرح کرده چون خرید مسکن اتفاق بزرگی است که در طول زندگی یک زوج تشکیل خانواده می دهندرخ می دهد و باید برای آن برنامه ریزی صورت گیرد. لذا به نظر من پیشنهاد وزارت راه و شهر سازی مناسب است و تصمیم شورای پول و اعتبار و بررسی همکاران و کارشناسان ما هم نتیجه مثبتی به دنبال داشته یعنی 37 هزار نفر تسهیلاتی بالغ بر دو هزار و 700 میلیارد تومان دریافت کرده اند.

وی تصریح کرد: در طرح بازآفرینی بافت های فرسوده هم پیش بینی شده یک توسعه گر محله ای، محله ای را باز آفرینی می کند و در مدت عملیات تمام سکنه محل تخلیه شده و اسکان موقت می یابند. بر اساس این طرح پیش بینی می شود دو برابر واحد های مسکونی تخریب شده ، واحد های جدیدی احداث شود نیمی از این واحدها هم به صاحبان و مالکان پیشینی اختصاص خواهد یافت و مابقی آن آن توسط توسعه گران واگذار خواهند شد. در این میان کمک نظام بانکی این است که خریداران واحد های مسکونی از وام بانکی استفاده خواهند کرد، وام بانکی فروش اقساطی که در حقیقت با کمترین نرخ برای زوج های جوان خانه اولی یعنی 6 درصد ارائه می شود .

نوسان در بازار ارز طبیعی نبود
رییس کل بانک مرکزی همچنین با اشاره به نوسانات غیرمعمول بازار ارز در ماه های اخیر هم گفت : نگاهی به تجربه 5 سال اخیر نشان می دهد که بانک مرکزی عملکردی بسیار مثبتی در بخش ارز داشته و در کنترل نوسانات ارزی موفق ظاهر شده است. فراموش نکنیم که این بازار تا سال 1392 و پیش از آن شروع فعالیت کار دولت یازدهم نوسان های شدیدی را تجربه می کرد اما با آغاز به کار این دولت وضعیت مطلوبی بر این بازار حاکم و بانک مرکزی هم اجازه داد قیمت ها تقریبا معادل نرخ تورم در این سال ها در نوسان باشد. به عبارت دیگر این بازار و قیمت های آن از متغیر های اقتصادی تبعیت کرده است. به جز این با توجه با انتظارات مثبتی پس از انتخابات ریاست جمهوری حاصل شد و به وجود آمد اقتصاد کشور هم در مسیر رشد و توسعه قرار گرفت طبیعتا در چنین فضایی ما از همه امکانات برای ایجاد ثبات در بازار ارز استفاده بردیم.

وی افزود : در این مدت روندی بر بازار ارز حاکم بود که بر اساس آن در سه ماه سوم سال با افزایش تقاضا قیمت ها در این بازار افزایش می یافت اما این روند در سه ماه چهارم و پایانی سال تعدیل می شد و قیمت ها در مسیر نزول قرار می گرفت یعنی در اواخر سال شرایط به حال عادی بازمی گشت این وضعیت تا سال 1395 هم ادامه داشت در سال 1396 اگر چه رشد قیمت در فصل پاییز رخ داد اما نرخ ها در سه ماه پایانی در مسیر تعدیل قرار نگرفت . برای این موضوع دلایل بسیاری هم وجود داشت عمده این دلایل را هم می توان غیراقتصادی توصیف کرد.

سیف خاطرنشان کرد : این دلایل غیراقتصادی نشات گرفته از التهاباتی است که عمدتا از خارج از کشور به اقتصاد ما تحمیل می شود از جمله این موارد هم می توان به موضوع تعلیق تحریم ها یا از سرگرفته شدن آن ها اشاره کرد . واقعیت این است که بازار ایران این موضوع را با حساسیت دنبال می کند و نسبت به آن واکنش هیجانی نشان می دهد. یکی از وظایف تعیین شده برای بانک مرکزی هم مهار نوسان های کوتاه مدتی است که منشاء روانی دارند و التهابات زودگذر به شمار می روند به عبارت دیگر بانک مرکزی موظف است مانع از تاثیر این هیجانان و التهاب ها بر اقتصاد کشور تاثیر بگذارند.

وی ادامه داد : با توجه به همین وظیفه و مسئولیت بانک مرکزی در طول 4 سال گذشته بازار ارز و قیمت های آن را مهار کرد. نکته مهم دیگر در این خصوص وابستگی جدی بازار ارز ایران به وجه نقد ارز خارجی است این مشکل هم عمدتا از عدم وجود کارت های اعتباری بین المللی ناشی می شود، چون به عنوان مثال مسافران خارجی با توجه به در اختیار نداشتن این کارت های اعتباری به ناچار باید وجه ارزی به همراه داشته باشند و برای خرید این مبالغ هم به بازار مراجعه می کنند و بر حجم تقاضا می افزایند.

به گفته سیف، در ادامه این التهابات کم کم تقاضا برای خرید ارز و تبدیل دارایی به واحدهای پولی جهان روا شدت گرفت معضلی که می تواند به خروج سرمایه به عنوان معضلی جدی منجر شود . در حالی که ضروری است از ارز و اصولا منابع ارزی حاصل از صادرات کالای غیر نفتی و نفت به عنوان سرمایه ملی مراقبت به عمل آید.

رییس کل بانک مرکزی با اشاره به ضرورت استفاده مطلوب و بهینه از منابع ارزی کشور و عدم اختصاص آن به خرید و واردات کالاهای مصرفی تاکید کرد : طبیعتا واردات کالاهای قاچاق و کالاهای ممنوعه استفاده درست از منابع ارزی به شمار نمی رود. این دسته از واردات در شرایطی که بازار شرایط عادی و با ثباتی را تجربه می کند چندان حائز اهمیت نیست اما زمانی که بازار دچار التهاب شده حتما دولت باید در خصوص مهار تقاضای غیرضروری دست به اقدام های جدی بزند.

وی با مقایسه شرایط فعلی با سنوات گذشته گفت : در هیچ سالی در نیمه اول فروردین مخصوصا در روزهای بین التعطیل شاهد هیچ تحرکی در بازار نبودیم و در نتیجه ضرورتی هم برای دخالت بانک مرکزی وجود نداشت اما دیدیم که امسال و در همان چند روز آغازین سال دیدیم التهابات غیرمنتظره و فاقد توجیه اقتصادی در این بازار ایجاد شد از نظر من عواملی که به چنین نوسانی منجر شد کاملا هدفمند بوده یعنی چنین شرایطی را به هیچ عنوان طبیعی تلقی نمی کنم. به همین دلیل تقاضا کردم بررسی دقیق تری در این خصوص صورت گیرد تا دلایل کاملا مشخص شود .

4200 تومان در شرایط فعلی قیمت واقعی دلار است
سیف گفت: بر اساس گزارش صندوق بین المللی پول قیمت دلار زمانی که به 4200 تومان رسیده بود با متغیر های اقتصادی تطبیق داشت بنابراین رشد قیمت شدید به هیچ عنوان با واقعیت های اقتصادی کشور همخوانی ندارد البته در نهایت تصمیم مقتضی اتخاذ شد و امروز در مسیر مثبت و صحیح قرار گرفته ایم.

وی در توضیح حاشیه دعوت خود به مجلس شورای اسلامی هم تصریح کرد : با دعوت هیئت رئیسه مجلس در صحن علنی حاضر شدم و به پرسش ها پاسخ دادم اما در حین ارائه توضیحات بعضی از نمایندگان اعتراض داشتند و شاید نمی خواستند که من صحبت کنم. آقای لاریجانی خواستند که بمانم. مدیریت ایشان با قاطعیت همراه بود و به درست اجازه ندادند که این برنامه پرسش و پاسخ منتفی شود. نهایتا زمانی که نمایندگان در جای خود قرار گرفتند من صحبت های خود را ادامه دادم.

رییس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد : موضوع مهم و جالب توجه از نگاه من، جایگاه ویژه مجلس است. مجلس عصاره ملت است و نمایندگان برای همه مسئولان محترم هستند اما ما صاحب فرهنگی اسلامی و ایرانی هستیم و این دو مولفه ویژگی متمایزی به ایرانی مسلمان یعنی روحیه مهمان نوازی می دهد . من آن روز مهمان مجلس بودم و از طرفی شنیدن صحبت های من اصولا نباید با چنین حساسیتی همراه می شد . البته خوشبختانه در نهایت با دخالت ریاست مجلس فضا آرام شد ضمن این که تعداد نمایندگان معترض هم محدود بود و باقی نمایندگان با نگاه مثبت و با برخورد مشتاق توضیحات را شنیدند ودر تلاش برای حفظ آرامش بودند.

وی با رد انتقادها در خصوص ورود دیرهنگام دولت و بانک مرکزی برای مهار بازار ارز گفت : به هر حال تصمیم بزرگی اتخاذ شد. مدتی در ستاد اقتصادی دولت در این خصوص بحث و تبادل نظر صورت گرفت و در نهایت با قاطعیت شخص رییس جمهوری کار شروع شد. به اعتقاد من این تصمیم بزرگ اقتصاد کشور را در برابر التهاباتی از این دست مصون کرد از همین گونه التهاباتی که می توانست توسط دشمنان وارد شود البته درزمان تصمیم گیری چون ابعاد مختلف باید در نظر گرفته می شد و دستگاه های مختلف از این بابت نظراتی داشتند زمانی به تبادل نظر اختصاص یافت اما در نهایت تصمیم مقتضی و قاطع اتخاذ شد.

سیف با اشاره به آغاز به کار سامانه " نیما" ادامه داد : همکاران من در بانک مرکزی دو ماه تمام مشغول فعالیت بر روی این سامانه بودند و مقرر بود تا آخر خرداد این تلاش به نتیجه برسد اما با توجه به ضرورت های زمانی تصمیم گرفتیم این سامانه زودتر از موعد مقرر و در پایان دومین ماه سال فعالیت رسمی خود را آغاز کند. برای اجرای همین تصمیم هم چندین نفر از همکاران ما 24 ساعته در بانک مرکزی ماندند و تلاش کردند در نهایت هم هفته گذشته از این سایت رونمایی شد.

سامانه نیما کم اشتباه است
رییس کل بانک مرکزی تصریح کرد:‌ امروز با قاطعیت می گویم که این سایت توانسته به خوبی جوابگوی نیازها باشد و بازخوردهای بهره برداری از آن هم کاملا مثبت و رضایت بخش است البته باید به این نکته هم توجه داشت که سامانه ای در حد و اندازه نیما مسئولیت سنگینی بر عهده دارد، در نتیجه به مانند تمام دنیا در یک یا دو ماه ابتدای فعالیت بروز ایرادات و رفع آن ها طبیعی است و انتظار می رود به تدریج همه ایرادات احتمالی رفع شود ضمن این که در همین مدت فعالیت هم ایرادات و اشکالات رخ داده به شدت محدود بوده و انتظار می رود با مشکلی در این خصوص مواجه نشویم.

رییس کل بانک مرکزی در خصوص اظهارات بعضی منتقدان که نرخ 4200 تومانی تعیین شده را صرفا تعیین یک عدد می دانند هم تاکید کرد : در بانک مرکزی دو مرحله، اول تخصیص ارز در زمان گشایش اعتبار و ثبت سفارش و دیگری تامین ارز وجود دارد. از 22 فروردین تا 8 اردیبهشت بیش از 3 میلیارد دلار ارز تخصیص یافته یعنی در بازه زمانی کمتر از 20 روز این امر محقق شده است. تامین ارز هم یعنی ارزی که فروخته شده بر همین اساس و در همین مدت بیش از 2 میلیارد دلار تامین ارزی صورت گرفته است . این رقم یعنی هیچ گونه وقفه ای در تجارت خارجی کشور ایجاد نشده و به سهولت تجارت ایران با دیگر کشورها در جریان است.ظرافت و درستی تصمیم اتخاذ شده را از عدم وجود کوچکترین وقفه در تخصیص و تامین ارز می توان استنباط کرد.

وی در خصوص فروش دلار به قیمت بالاتر از نرخ مصوب در بازار آزاد گفت : بانک مرکزی اعلام کرده که هر قیمتی بیشتر از نرخ مصوب، قاچاق محسوب می شود و چنین خرید و فروشی مورد تایید نیست. به عبارت دیگر هیج فرد حقیقی یا حقوقی نمی تواند دست به خرید و فروش ارز با قیمت بالاتر از رقم تعیین شده بزند . ممیزهای مالیاتی هم در صورت های مالی رقمی بیشتر از 4200 تومان را نخواهد پذیرفت. در خصوص مصارف محدود و از جمله ارز مسافرتی هم به ازای هر نفر 1000 یورو پرداخت می شود . البته در ادامه راه مشکلاتی قطعا وجود خواهد داشت به عنوان مثال اگر فردی بخواهد بیش از یک بار به مسافرت خارج از کشور برود به احتمال فراوان برای تامین نیاز خود راضی به خرید به قیمت بالاتر خواهد بود. چنین مشکلاتی در ابتدای اجرای طرح وجود دارد که به تدریج برطرف خواهد شد.

سیف خاطرنشان کرد : به جز این از گذشته مردم مبالغ قابل توجهی ارز در خانه های خود نگهداری می کنند که ممکن است دست به فروش آن ها بزنند این شرایط برای نیروی انتظامی هم که به شدت بازار را تحت نظر دارد دور از ذهن نیست. با تمام این مشکلات ما باید فضای اقتصادی را از معضلی به نام پولشویی مصون نگه داریم روندی که در همه دنیا اجرایی می شود . در تمام دنیا هویت خریدار و فروشنده ارز مشخص است تا منشاء ارز موجود قابل ردیابی باشد.

رییس کل بانک مرکزی در خصوص روش پیش بینی شده برای تامین ارز مورد نیاز مسافر در صورت تقاضای بیش از هزار یورو هم تاکید کرد : همه کارایی سامانه نیما هنوز عملیاتی و مشخص نشده یعنی ما مدعی ادامه اجرای طرح به روش فعلی نیستیم در حال حاضر مهم ترین موضوع حل مشکل تجارت خارجی بوده که خوشبختانه صورت گرفته است مابقی مشکلات هم به تدریج حل و فصل خواهد شد به عنوان مثال هم می توان به تعیین تکلیف ارز مسافران، دانشجویان و بیماران صعب العلاج اشاره کرد. البته در این موارد هم تصمیماتی اتخاذ شده اما به مرحله نهایی و اعلام نرسیده است به این ترتیب می توان گفت به تدریج و با گذشت زمان پاسخ های بیشتری به ابهامات داده خواهد شد اما در نهایت باید تاکید کرد که مشکلات عمده حل شده و بقیه موارد جزئی هم مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.

ایرانی ها بیش از حد معمول سفر خارجی می روند
سیف گفت: ما بیش از اندازه مسافر عازم به خارج از کشور داریم این میزان باید به رقم طبیعی و استاندارد برسد به عبارت دیگر این حجم از منابع ارزی که از کشور خارج می شود لطمه جدی به ساختار اقتصادی کشور وارد می آورد. من مخالف مسافرت های خارجی نیستم ما این مسافرت ها باید در حد استاندارد و نرمال قرار داشته باشد کسی که توانایی مالی سفرخارجی را دارد البته که می تواند از کشور خارج شود اما فراموش نکنیم که باید در اقتصاد ایران ارز باید در مسیر بهینه مصرف شود، یعنی باید بدانیم ضرورت ها کجاست . به اعتقاد من چنین امکانی برای کشور وجود دارد چون منابع و مصارف ارزی کشور از تعادل مناسبی برخوردار است. در حال حاضر حجم ورودی ارزی کشور ما اعم از نفتی و غیر نفتی بیش از 90 میلیارد دلار و حجم واردات ما برای کالای اساسی و مواد اولیه کارخانجات حدود 70 تا 75 میلیارد دلار است. تفاضل این دو رقم هم باید با دقت و به عنوان سرمایه ملی صرف شود.

وی در توضیح عملکرد و مشخصات سامانه نیما هم تاکید کرد :‌ نیما یک بازار الکترونیکی است که شاکله آن را همه بازیگران بازار ارز اعم از صادرکننده ، صراف ها و کارگزاری های بانک ها تشکیل می دهند . به عبارت دیگر هرگونه ارزی که به کشور وارد می شود اعم از نفتی و غیر نفتی از طریق نیما عرضه می شود متقاضیان هم وارد کنندگان هستند البته احتمالا در آینده گروهی از استار تاپ های فین تک برای تامین ارز از این طریق به خصوص ارز مسافرتی استفاده کنیم،. در مورد بیماران هم تکلیف روشن است با این حال برای افزایش این میزان ممکن است ظرف یک ماه آینده تصمیمات جدیدی اتخاذ شود.

سیف در خصوص دارندگان ارز به صورت اسکناس هم یادآور شد: مردم ما مبالغی ارز به صورت نقد در منازل خود نگهداری می کنند با این حال هیچکس نمی تواند با قاطعیت رقم این دارایی را تخمین بزند. بانک مرکزی تلاش کرده شبکه بانکی جاذبه هایی جهت جذب سپرده ارزی مردم تعریف کند . در حال حاضر بانک ها در قبال سپرده ارزی مردم مکلفند در زمان نیاز سپرده گذار عین اسکناس ارز را به آن ها بازپس دهد . البته متاسفانه در گذشته تجربه ناخوشایندی برای مردم به وجود آمده که ممکن است به ایجاد جو، بی اعتمادی منجر شود ولی در حال حاضر بانک مرکزی بازگشت اصل وجوه به صورت ارزی را راساً تضمین می کند تا مردم با اعتماد کامل سپرده های خود را در اختیار بانک ها قرار دهند . حسن دیگر این روش برای مردم مصونیت دارایی ارزی آن ها در مقابل حوادثی نظیر سرقت و آتش سوزی است ضمن این که ممکن است این اسکناس ها مشمول مرور زمان شوند و اعتبار آن ها از میان بروند. در هر حال بانک مرکزی فرصتی را در اختیار مردم قرار داده و بانک ها هم به محض مراجعه سپرده گذار بدون هیچ خساسیتی این وجود را دریافت و با ضمانت بانک مرکزی سپرده گذاری خواهد کرد.

وی در خصوص شایعه روزهای اخیر در خصوص تعیین نرخ جدید برای ارز هم تصریح کرد: خوشبختانه در طرح جدید قیمت 4200 تومان به صورت کاملا واقع بینانه و با اعمال نظرات کارشناسی ؛ محاسبه و اعلام شده با این حال برنامه ای برای تثبیت همین رقم در بلندمدت هم نداریم چون تثبیت آن ممکن است به ایجاد فشاری منتهی شود که در ادامه شوکی بزرگ را به دنبال داشته باشد . در نهایت این که رقم 4200تومان متناسب با نرخ تورم تغییر خواهد کرد اما این افزایش نهایتا 5 یا 6 درصدی خواهد بود یعنی نوسان در همین دامنه به مرور زمان صورت خواهد گرفت به این ترتیب نگرانی در این خصوص وجود ندارد و برنامه دیگری هم در این خصوص در دست نداریم.

رییس کل بانک مرکزی در خصوص استفاده ایران از ظرفیت پیمان های پولی هم گفت : این پیمان ها در واقع یکی از ابزارهای تسویه میان کشورها برای تسویه مبادلات تجاری پیمان های دو جانبه پولی است. از قدیم ایران پیمان پولی 9 جانبه ای با کشورهای جنوب غرب آسیا دارد پیمانی که ایران ، پاکستان ، هند و بنگلادش هم در آن حضور دارند دو سال پیش هم ایران میزبان اجلاس این گروه بود . متاسفانه ایران در دوران تحریم نتوانست از ظرفیت های این پیمان به دلیل تبعات این محدودیت استفاده کند . در حقیقت به دلیل این که ارزش مبادله تجاری میان دو کشور باید در مقاطع و بازه زمانی خاصی باید توسط بانکی ثالث و با ارز مورد توافق طرفین تسویه می شد ایران قادر به همکاری در این قالب نبود.
وی افزود: امروز ما در تلاش هستیم این پیمان ها را دوباره فعال کنیم علاوه بر این توافق پولی با پاکستان به امضاء رسانده ایم . طرف پاکستانی بعد از مقایسه پیشنهاد ایران با توافق امضاء شده خود با چین به این نتیجه رسیدند که مدل ارائه شده از سوی ایران از مزیت های بیشتری برایشان برخوردار است چون به اعتقاد آن ها مدل چینی محدودیت های بیشتری به همراه داشت .

به گفته سیف، ایران نمونه موفقی از سوآپ ارزی را هم با ترکیه به امضاء رسانده و اولین اقدامات مربوط به این توافق در روزهای اخیر انجام شده و در نتیجه اولین اعتبار اسنادی از طریق این تفاهم مبادله شد و انتظار می رود عملکرد موفقی در این خصوص به دست آید از سوی دیگر در مورد گسترش پیمان های پولی کار فشرده ای در بانک مرکزی در حال انجام است از جمله این که به آذربایجان و ترکمنستان مدل هایی پیشنهاد کرده ایم ضمن این که مذاکراتی با روسیه نیز برگزار شده و با چین هم مذاکراتی در حال انجام است که البته به مرحله نهایی و قطعی نرسیده است و عملیاتی شدن و توسعه آن ها قطعا به تلاش طرف مقابل هم بستگی خواهد داشت.

بیت کوین را توصیه نمی کنیم
رییس کل بانک مرکزی در خصوص برنامه ایران برای ارزهای مجازی یا دیجیتال رمزگذاری شده از جمله بیت کوین هم تصریح کرد: این موضوع در دستور کار بانک های مرکزی دنیاست با این وجود هیچ بانک مرکزی کار جدی را در مورد ارزهای مجازی آغاز نکرده است البته می دانیم که چین و سوئد در این خصوص فعالیت می کنند طبیعتا بانک مرکزی ایران هم در این حوزه ورود پیدا خواهد کرد اما مواردی مانند بیت کوین را هم هیچ وجه توصیه نمی کند.
وی با اشاره به ریسک سرمایه گذاری در این حوزه به خصوص با توجه به نوسان های قیمتی غیرقابل پیش بینی تاکید کرد: معلوم نیست این بازار از چه ضوابطی تبعیت می کند به عنوان مثال اخیرا قیمت هر واحد بیت کوین تا 20 هزار دلار هم افزایش یافت اما قیمت ها ناگهان سقوط کرد. بنابراین این حوزه برای سرمایه گذاری پرریسک توصیف می شود مگر این که بانک مرکزی هر کشوری واحد ارزی مجازی خود را منتشر و از آن حمایت کند . در این خصوص بانک مرکزی ایران کمیته فعالی دارد و جلسات آن به طور منظم در حال برگزاری است.

سیف در خصوص رشد اقتصادی در سال 1397 هم تصریح کرد : رشد اقتصادی ایران در سال 1396 هنوز به طور کامل محاسبه نشده باید اطلاعات سه ماه پایانی سال در همه حوزه های اقتصادی جمع آوری و پالایش شود. رشد اقتصادی ما در سال 1395 با 12.5 درصد اولین رشد در دنیا بود البته گفته می شد که این رشد بیشتر وابسته به بخش نفت بوده که البته حرف درستی هم بود ما هم رد نمی کنیم اما بدون نفت هم رشد اقتصادی ایران 3.3 درصد بود آن هم در شرایطی که سال پیش تر این رقم به منفی 1.3 درصد می رسید. در 9 ماهه سال 1396 هم رشد اقتصادی با احتساب نفت 3.4 درصد و بدون نفت 1.4 درصد بوده و به نظر می رسد در کل تا پایان سال 1396 نرخ رشد اقتصادی به بیش از 4 درصد برسد.

رییس کل بانک مرکزی ادامه داد : واقعیت این است که درآمدهای نفتی در سال 1395 با رشد قابل توجهی مواجه بود که این رشد در سال گذشته تکرار نشد اما رشد اقتصادی بدون نفت در سال 1395 هم رقم قابل توجهی است . به جز این باید به شاخص تورم هم عنایت داشت . تورم ما در سال 1395 بعد از 26 سال تک رقمی شد و در سال 1396 هم این روند ادامه پیدا کرد یعنی دو سال متوالی تورم تک رقمی در ایران تداوم داشت .تورم فروردین هم اخیرا توسط بانک مرکزی استخراج شده که نسبت به اسفند ماه کاهش نشان می دهد و این کاهش نوید می دهد که با رعایت انضباط پولی و بانکی می توانیم به بقای تورم تک رقمی امیدوار باشیم که در نهایت می تواند به رشد اقتصادی منجر شود.

دولت تخلف نکرده است
وی در مورد هشدارهای داده شده به دولت در خصوص رعایت نکردن انضباط پولی هم افزود : واقعیت این است که به نظر می آید دستاوردهای اقتصادی دولت عمدتا در سایه انضباط پولی و مالی حاصل شده است یعنی برخلاف گذشته که تصمیمات عجیب گرفته می شد امروز از چنین تصمیماتی پرهیز می شود . به عنوان مثال در سال 1390 بانک مرکزی تصمیم گرفت که یک برداشت شبانه از بانک ها آن هم بدون هیچ منطقی داشته باشد. هنوز هم این مسئله مبهم باقی مانده است . در هر حال قانون بودجه قطعا باید اجرایی شود حتی اگر بانک مرکزی با برخی مصوبات موافق نباشد اما موظف به اجرای آن هاست.

سیف تصریح کرد: من با قاطعیت می گویم اصلا به دلیل رعایت انضباط پولی و مالی است که این دستاوردهای اقتصادی مخصوصا دستاورد تورمی حاصل شده اگر دولت به دنبال ایجاد بی انضباطی بود نرخ تورم در مدار رشد باقی می ماند در هرحال تا آن جا که من می دانم هیچ مورد برداشت غیرقانونی دولت خلاق قانون و ضوابط وجود نداشته و دولت استقراضی از بانک مرکزی هم نداشته است.

منتظر تصمیم اروپایی ها می مانیم
سیف در خصوص انتقادها از اصرار دولت بر مهار تورم که به رکود دامن زده هم تاکید کرد: اصولا ما در رکود نبوده ایم که ناشی از مهار تورم هم باشد . آمار حاکی از 8 فصل پیاپی رشد اقتصادی است نکته دیگر این که دولت در مهار تورم افراط نکرده اگرچه نرخ تورم ایران بعد از 26 سال تک رقمی شده و به 9 درصد رسیده اما این رقم کماکان عدد بزرگی است امروز متوسط نرخ تورم در دنیا کمتر از 5 درصد است، لذا بی تفاوتی نسبت به تورم هم به به هیچ وجه قابل قبول نیست. ممکن است در صورت تغییر رویه کنترل از دستمان خارج شود . ضمن این که اوج هدف ما این بوده که تورم تک رقمی داشته باشیم امروز هم به این هدف رسیده ایم از سوی دیگر با مهار التهابات به سرمایه گذار و فعال اقتصادی اجازه داده ایم که به راحتی تصمیم بگیرند.

وی در خصوص سرنوشت برجام و تهدید آمریکا به خروج از این تفاهم گفت : اظهارات گذشته من در خصوص برجام هم خالی از افراط و تفریط بوده است. واقعیت این است که برجام پیامدهایی برای اقتصاد ایران داشت اما کارشکنی های آمریکا اجازه نداد اقتصاد ما از آثار برجام به نحو کامل و مطلوب برخوردار شود. در این خصوص البته اروپا تلاش های فراوانی به کار بست اما بانک های اروپایی زیر سایه ترس از تحریم های دوباره آمریکا نتوانستند مناسبات محکمی که انتظار می رفت برقرار کنند.

رییس کل بانک مرکزی ادامه داد: فراموش نکنیم که ایران پیش از تحریم ها روابط طولانی توام با اعتمادی با بانک های اروپایی داشت اما ترس از تحریم آمریکا باعث شد علیرغم تشویق دولت های اروپایی آن ها جرات همکاری موثر با ایران را نداشته باشند و این مشکلی بزرگ برای نظام بانکی و اقتصاد ایران بود. اما خوشبختانه امروز اقتصاد ایران از شرایط مثبتی برخوردار است و با تصمیم ارزی اخیر هم مصونیت بیشتری برای اقتصاد کشور ایجاد شده است و زیر سایه این مصونیت می توانیم در مسیر رشد به حرکت خود ادامه دهیم. نکته دیگر این که به جز کارشکنی های آمریکا که اجازه نداده بانک های ما بتوانند از فضای جدید به حد مناسبی بهره برداری کنند مسائل دیگری هم وجود دارد از جمله این که ما باید نظام بانکی خود را به روز کنیم و قوانین مربوط به پولشویی به طور کامل در آن اجرایی شود .

سیف در خصوص اثرات خروج احتمالی آمریکا از برجام هم گفت: تا جایی که می دانیم و تقریبا اطمینان داریم اروپایی ها کماکان بر تصمیم خود نسبت به حفظ برجام امیدوار هستند موضع ایران هم تلاش برای استفاده از فرصت های برجام است اما قطعا اگر برجام بماند اما خاصیتی برای اقتصاد ما نداشته باشه طبیعتا ایران هم در خصوص تداوم حضور در این تفاهم تردید پیدا خواهد کرد. در نهایت این که ادامه حضور در برجام رابطه مستقیمی با مواضع اروپایی ها خواهد داشت انتظارات ما از اروپایی ها این است که به صورت مشخص و با برنامه ریزی کانال های بانکی مشخص و شفافی را تعریف کنند که حجم مبادلات اقتصادی اروپا با ایران متناسب باشد از سوی دیگر بقیه بانک ها را آزاد در خصوص همکاری با ایران آزاد باشند چون اگر همه این بانک در لیست قرار بگیرند و هزینه های این همکاری افزایش یابد بانک ها برای همکاری وارد عمل نخواهند شد.

به گفته سیف، دولت های اروپایی می توانند از بانک های خود حمایت کنند و این حمایت می تواند به امنیت خاطر و کاهش ریسک آن ها منجر شود در این صورت ارتباط شبکه بانکی ایران هم شکل مناسبی به خود خواهد گرفت و فضای مطلوبی ایجاد خواهد شد در ادامه هم بقیه بانک ها هم به تدریج وارد رابطه با ایران خواهند شد.

وی با اشاره به نوسان ها در بازار سکه هم گفت : قیمت سکه تابع دو پارامتر است اولی قیمت طلای بین المللی و دومی قیمت ارز به ریال حاصل ضرب این دو ، قیمت سکه را تعیین می کند. اگر زمانی قیمت سکه در بازار از حاصل ضرب این 2 رقم بالاتر باشد اصطلاحا می گویند قیمت سکه حباب دارد در این مقاطع زمانی بانک مرکزی دست به حراج سکه می زند و از طریق حراج تلاش می کند حباب ایجاد شده را از میان ببرد . این بار هم چنین اتفاقی افتاد در مهر ماه سال گذشته که بانک مرکزی وارد عمل شد تعادل نسبی به بازار بازگشت اما بقیه اتفاقاتی که در بازار سکه رخ داد ناشی از التهابات بازار ارز بود اما خوشبختانه با اقداماتی که انجام گرفت و حراج های بانک کارگشایی و به دنبال آن پیش فروش صورت گرفته قیمت ها تعدیل شد.

او در خصوص عملکرد بانک مرکزی در ایجاد شفافیت در شبکه بانکی تصریح کرد : بانک مرکزی در مقوله شفاف سازی در چند سال اخیر فعالیت بسیارجدی داشته است یکی از اقدام ها هم الزام به افشای حداقلی از اطلاعات در صورت های مالی بانک ها است تا استفاده کننده از این گزارش های مالی بتواند تحلیل مناسب و قضاوت مناسب نسبت به وضع این بانک پیدا کند به جز این حساسیت ویژه ای در رابطه با پرونده های مطالبات غیر جاری معوق وجود داشت و در این خصوص یک کارگروه فرا دستگاهی در بانک مرکزی تشکیل شده خوشبختانه دستگاه قضایی هم برخورد خیلی جدی داشته در رابطه با این مسئله و پیگیری ها بسیار جدی انجام شده است. ما در گذشته 575 پرونده های درشت را به مراجع قضایی ارائه کردیم و این رابطه مستمر کماکان ادامه دارد در ادامه همین پیگیری ها و ارتباطات مطالبات معوق تا 3 درصد کاهش یافت .