بر اساس آمار بانک مرکزی از جزئیات بودجه خانوار در سال 1394 مجموع هزینه ناخالص یک خانوار شهری در سال گذشته 35 میلیون و 265 هزار تومان و درآمد ناخالص 35 میلیون و 258 هزار تومان بوده است.
درآمد و هزینه سر به سری خانوارهای شهری گویای نبود مازاد درآمد و امکان پسانداز مناسب توسط خانوارهای با درآمد متوسط و کمتر است.
در چنین شرایطی دولت تنها راه برای تامین مالی مسکن را صندوقهای پسانداز مسکن و صندوق زمین و ساختمان میداند.
این گزارش براساس آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری ایران در سال 1394 با مراجعه به حدود 12 هزار و 700 خانوار نمونه انجام گرفت و برخی از نتایج به دست آمده به شرح ذیل است:
*متوسط تعداد افراد خانوار
در سال مورد بررسی متوسط تعداد افراد خانوار 3.38 نفر بود که نسبت به سال قبل کاهش داشته است. از کل تعداد خانوارها، خانوارهای 4 نفری با 29.0 درصد بیشترین و خانوارهای 9 نفری و 10 نفری و بیشتر هر یک با 0.1 درصد کمترین سهم را به خود اختصاص دادهاند.
*هزینه ناخالص
بر اساس نتایج این بررسی متوسط هزینه ناخالص سالانه یک خانوار حدود 352651 هزار ریال (ماهانه حدود 29388 هزار ریال) بوده است. هزینه مزبور که شامل ارزش اجاره خانه شخصی نیز میباشد که نسبت به سال 1393 معادل 7.3 درصد افزایش داشته است.
از کل هزینههای ناخالص خانوار به ترتیب، 35.0 درصد به «مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوختها»، 23.6 درصد به «خوراکیها و آشامیدنیها»، 10.2 درصد به «حملونقل»، 8.3 درصد به «کالاها و خدمات متفرقه»، 5.8 درصد به «بهداشت و درمان»، 4.5 درصد به «پوشاک و کفش»، 4.1 درصد به «لوازم، اثاث و خدمات مورد استفاده در خانه»، 2.1 درصد به هر یک از دو گروه «ارتباطات» و «رستوران و هتل»، 2.0 درصد به «تفریح و امور فرهنگی»، 1.9 درصد به «تحصیل» و 0.3 درصد به «دخانیات» اختصاص داشته است. (جدول شماره 1)
*درآمد ناخالص
متوسط درآمد ناخالص سالانه یک خانوار در سال 1394 حدود 352595 هزار ریال (ماهانه حدود 29383 هزار ریال) بوده که نسبت به سال 1393 معادل 12.3 درصد افزایش داشته است. 69.7 درصد از کل درآمد ناخالص را درآمد پولی ناخالص و 30.3 درصد را درآمد غیرپولی (شامل ارزش اجاری خانه شخصی) تشکیل داده است.
*گروههای سنی
توزیع افراد خانوارها بر حسب گروههای سنی نشان میدهد که در سال مورد بررسی، 6.7 درصد از افراد خانوارها «5 سال و کمتر»، 6.2 درصد «10-6 سال»، 6.3 درصد «15-11 سال»، 7.4 درصد «20-16 سال»، 19.1 درصد «30-21 سال»، 29.6 درصد «50-31 سال» و 24.7 درصد «51 سال و بیشتر» سن داشتهاند.
*تحصیلات
توزیع افراد شش ساله و بیشتر خانوارها برحسب میزان سواد در سال 1394 نشان میدهد که 11.7 درصد «بیسواد»، 2.1 درصد قادر به «خواندن و نوشتن»، 20.2 درصد دارای «تحصیلات ابتدایی»، 42.9 درصد دارای «تحصیلات راهنمایی و متوسطه» و 23.1 درصد دارای «تحصیلات دانشگاهی» بودهاند.
*اشتغال
بر اساس نتایج این بررسی 26.4 درصد خانوارها «بدون فرد شاغل»، 55.7 درصد دارای «یک نفر شاغل»، 14.7 درصد دارای «دو نفر شاغل» و 3.2 درصد دارای «سه نفر شاغل و بیشتر» بودهاند. در مقایسه با سال 1393 درصد خانوارهای «بدون فرد شاغل» و با «سه نفر شاغل و بیشتر» افزایش و درصد خانوارهای با «یک نفر شاغل» و با «دو نفر شاغل» کاهش داشته است.
*مسکن
بررسی نحوه تصرف محل سکونت خانوارها در سال 1394 نشان میدهد که 65.0 درصد از خانوارها در مسکن شخصی (مالکنشین)، 25.2 درصد در مسکن اجاری، 0.7 درصد در مسکن در برابر خدمت و 9.1 درصد در مسکن رایگان سکونت داشتهاند. در مقایسه با سال 1393، درصد سکونت در مسکن شخصی افزایش و درصد سکونت در مسکن اجاری، رایگان و در برابر خدمت کاهش داشته است.
بر اساس نتایج بررسی مزبور، 2.9 درصد خانوارها از «یک اتاق»، 30.2 درصد از «دو اتاق»، 47.3 درصد از «سه اتاق»، 14.9 درصد از «چهار اتاق»، 3.1 درصد از «پنج اتاق» و 1.6 درصد از «شش اتاق و بیشتر» استفاده میکردهاند.
*تسهیلات محل سکونت و لوازم زندگی مورد استفاده خانوارها
بررسی تسهیلات محل سکونت خانوارها نشان میدهد که در سال مورد بررسی، 99.6 درصد خانوارها از آب لولهکشی، 100.0 درصد از برق، 93.8 درصد از گاز شهری، 46.5 درصد از فاضلاب شهری، 78.6 درصد از تلفن، 37.9 درصد از اینترنت، 98.6 درصد از آشپزخانه، 99.6 درصد از حمام، 63.5 درصد از کولر ثابت آبی، 19.0 درصد از کولر گازی، 8.1 درصد از سیستم حرارت مرکزی (شوفاژ) و 41.1 درصد از انباری بهرهمند بودهاند.
در سال 1394 از نظر لوازم زندگی، 46.9 درصد خانوارها از اتومبیل شخصی، 17.4 درصد از موتورسیکلت، 13.4 درصد از دوچرخه، 53.3 درصد از چرخ خیاطی، 20.8 درصد از رادیو ضبط و ضبط صوت، 99.3 درصد از تلویزیون، 46.0 درصد از ویدئو و دستگاه پخش لوح فشرده، 46.6 درصد از رایانه (کامپیوتر)، 11.7 درصد از دوربین فیلمبرداری، 44.4 درصد از یخچال، 82.5 درصد از فریزر و یخچال فریزر، 99.5 درصد از اجاق گاز، 93.1 درصد از جاروبرقی، 86.5 درصد از ماشین لباسشویی و 95.3 درصد از تلفن همراه استفاده می کردهاند.
دست اندر کاران بانک مرکزی همه افراد را با دریافتی خودشان مقایسه می کنند. خبر از دریافتی بازنشستگان اموز ش و پرورش که ندارند.