هنگام خرید این نکات را به یاد بسپارید

در آستانه خرید شب عید احساساتی خرید نکنید

به گزارش پارس ، یکی از مهمترین ویژگی های ایام نزدیک عید، ولعی سیری ناپذیر برای خرید است اگر چه این سنت اجتماعی اصالتاً دارای نکات مثبت فراوانی است اما متاسفانه دچار آسیب های جدی در حوزه اجتماعی و خانوادگی شده است. الگوی غلط مصرف در بعضی از خانواده ها، چشم و هم چشمی، حساسیت های بی مورد و تربیت های غلط مواردی است که در خرید کردن های شب عید به خوبی نمود پیدا می کند.

در واقع با هر چه بیشتر مصرفی شدن جوامع شهری ما، نیازهای اولیه که توسط افراد تشخیص داده می شوند جای خود را به نیازهای ثانویه داده و این نیازها چه بسا بر مبنای چشم و هم چشمی های نادرست، میان خانواده ها شکل می گیرند. رقابت های نادرست بر سر خرید وسایل منزل، لباس و کیف و کفش و… از مهمترین جنبه های الگوی نادرست مصرف است.

حال با این شرایط اقتصادی بد، چگونه می توان مدیریتی صحیح بر درآمدها و هزینه داشت تا علاوه بر خریدی مناسب، از هزینه های متحمل شده نیز رضایت داشته باشیم.

در این خصوص گفتگویی با دکتر علی شاه حسینی، دکترای تخصصی مدیریت و برنامه ریزی امور فرهنگی و مدرس دانشگاه داشته ایم تا بیشتر در این مورد بدانیم.

é با توجه به شرایط اقتصادی موجود و نزدیک شدن به ایام عید، هنگام خرید باید به چه نکاتی توجه داشته باشیم؟

در حال حاضر دورانی که در آن قرار داریم، دورانی بسیار حساس است، البته نه حساس از نظر شرایط اقتصادی بلکه از لحاظ تصمیم گیری صحیح در این شرایط. متاسفانه در شرایط بحرانی، خود ما نیز بحران زده می شویم یعنی افکارمان زودتر و سریع تر از بحران پیش می رود. به محض اینکه شایعه ای می شنویم به دنبال تاثیر شایعات، دست به خریدهای غیر ضروری می زنیم؛ انباشته و انبار کردن وسایلی که شاید مورد نیازمان هم نباشد اما پس از مدتی متوجه می شویم اوضاع آن طور هم که می گفتند نیست و در نتیجه از خریدمان پشیمان می شویم. در طول تاریخ بارها این اتفاق افتاده و همواره شرایط اقتصادی متلاطم بوده و ثبات خاصی نداشته است، اما گویا این تجربه بسیار زود از خاطرها فراموش می شود. در حقیقت می توان گفت به نوعی این شاهدان کالا هستند که این موج ها را در جامعه ایجاد می کنند برای اینکه کالایشان به فروش برسد. اما اگر مدیریتی صحیح بر خرید و هزینه هایمان داشته باشیم قطعاًض دچار بحران اقتصادی خانوادگی نمی شویم. جالب است بدانید بعد از اینکه بحران اقتصادی جامعه فروکش می کند، خانواده ها دچار بحران اقتصادی خانوادگی می شوند زیرا هزینه هایی را متحمل شده اند که نباید صورت می گرفت.

é در چنین مواقعی چه باید کرد؟

لازم است در شرایط بحرانی و شرایطی که افکار مردم در جامعه، متلاطم است بایستیم و ببینیم به کدام جهت باید شنا کنیم. یعنی نیازهای ضروری مان را بشناسیم. ثروتمند شدن در چگونه پول در آوردن نیست، بلکه در چگونه هزینه کردن و چگونه خرید کردن است. بسیاری از ما همواره حتی با آنکه درآمدمان بسیار بالاست، ولی به قول خودمان هشتمان گرو نه مان است علتش هم این است که اصول صحیح مدیریت برای هزینه کردن را نمی دانیم. به محض اینکه سرپرست خانواده، حقوق خود را دریافت می کند از همسر خود می خواهد که به خرید برود، خریدی بدون برنامه ریزی. آنها با دیدن وسایل تصمیم به خرید می گیرند و در نتیجه نیمه دوم ماه بدهکار هستند و از طرفی دیگر فشار مالی ایجاد شده، باعث بروز اختلاف در خانواده می شود.

é یعنی برای خرید باید اصول خاصی را رعایت کنیم؟

بله، باید قبل از اقدام به خرید، عاقلانه تصمیم بگیریم و وسیله ای را که برای مدتی کوتاه به آن نیاز داریم، تهیه کنیم نه خریدی برای مدت دو یا سه سال. ما ایرانی ها همواره در آینده زندگی می کنیم و از گذشته درس نمی گیریم و به نوعی زندگی در حال حاضر را تحت تاثیر این تفکرات قرار می دهیم. هر کدام از ما از حالا به فکر تامین زندگی فرزندمان در آینده ای دور هستیم. در حالی که در جوامع دیگر، کمتر شاهد این مسئله هستیم که خانواده ای برای فرزند ۶ ماهه خود حساب پس انداز باز کند. بسیاری از والدین امروز، فیش حقوقی شان را صفر می کنند تا در ۲۰ سال آینده برای کودک شان وام مسکنی بگیرند اما در کشورهای دیگر، مردم برای گذراندن امور زندگی شان هفتگی برنامه ریزی می کنند یعنی در اواخر هفته درصدی از حقوق شان را برای خرید پوشاک و خوراک و درصدی را برای پس انداز و تفریح یا امور خیریه خود در نظر می گیرند اما متاسفانه شاهد هستیم که ما انجام تمام کارهایمان را برای آخر سال می گذاریم از خانه تکانی و خرید و مسافرت گرفته تا پس انداز و حسابرسی به کارها. به این ترتیب قطعاً تا پایان سال هم به درستی کارها پیش نمی رود مگر اینکه مهارت های خرید و هزینه کردن را یاد بگیریم.

é برای مدیریت در خرید و هزینه، نیاز به آموختن چه مهارت هایی است؟

ببینید در ابتدا بهتر است مدیریت بر کارهای زندگی مان را نه هفتگی، بلکه فصلی کنیم. یعنی فصل به فصل به فکر خرید و کارهایی که قرار است انجام دهیم باشیم. اگر چه در گذشته رسم بر این بوده که در نوروز، همه به خرید بروند اما چه می شود با برنامه ریزی از ۳ ماه قبل یا اینکه حتی بعد از عید اقدام به خرید کنیم. امروزه یکی از دلایل خرید بی مورد به دلیل اسیر شدن در دام کالاهای لوکس و از طرفی مد است. به علاوه اگر هر خانواده ای که در کانون خود حکم یک دولت را دارد، از همان ابتدا اصول بودجه بندی را یاد بگیرد و برنامه ریزی مالی داشته باشد و به نوعی تمام اعضا در هزینه ها و دخل و خرج با هم تصمیم بگیرند و از درآمد خانواده مطلع باشند، قطعاً همسر و فرزندان توقعی بی جا برای خرید شی یا وسیله ای خاص ندارند. در چنین خانواده ای انحرافات و کسری ها با کمک اعضای خانواده برطرف می شود و این اولین مهارت در مدیریت خرید و هزینه کردن است. دومین مهارت، برنامه ریزی برای کوتاه مدت است. ما باید برنامه ریزی برای خرید را به مدت زمانی کوتاه مثلاً ۳ ماه، ۳ ماه تقسیم بندی کنیم. به عنوان مثال لازم نیست لباس زمستانی مورد نیازمان را حتماً یک هفته به فصل زمستان مانده تهیه کنیم، می توان از حالا به فکر زمستان یا تابستان بود. اینها ترفندهای ساده ای است که می توان به عنوان یک خریدار به کار برد.

از سویی دیگر، یکی دیگر از مهارت ها این است که هنگام خرید جلوی احساسات مان را بگیریم. بسیاری از خریدها از روی احساسات انجام می شوند نه نیاز و تدبیر برای کاربرد آن کالا. فراموش نکنید فردی که همیشه با تصمیم اقدام به خرید می کند همیشه ثروتمند است.

é به نظر شما از چه زمانی باید به فکر آموزش این مهارت ها به کودکان بود؟

در کشورهای توسعه یافته مردم به راحتی زندگی می کنند و برای گذران زندگی سخت نمی گیرند در حالی که ما زندگی را سخت می گیریم و هر چقدر هم درآمد داشته باشیم نمی توانیم احساس ثروتمند بودن کنیم چون مدیریت هزینه کردن را یاد نگرفته ایم و از همان ابتدا در مدارس، اصول مهارت و هزینه کردن به کودکان آموزش داده نشده و به نوعی کودک در این دوران با پول آشنا نشده است. در کشورهای توسعه یافته یک روز از هفته به کلاسی تحت عنوان بازار اختصاص داده می شود تا کودک با نحوه خرید آشنا شود و به نوعی دادوستد کند و مفهوم زیان و ضرر را بیاموزد. به این ترتیب این کودکان دادوستد، بازاریابی، فروش و مشتری مداری را آموزش می بینند بنابراین چه خوب است که ما هم از همان ابتدا شیوه صحیح خرید و هزینه و پس انداز کردن را به کودکان بیاموزیم نه اینکه فقط آنها را با واژه پول کثیف است، آشنا و بزرگ کنیم و بعد در آینده از آنها بخواهیم برای رسیدن به نیازهایشان یاد بگیرند چگونه پول در بیاورند.

هنگام خرید این نکات را به یاد بسپارید

در حال زندگی کنید نه آینده: نگرانی بیش از حد برای آینده، وضعیت حال را تحت تاثیر قرار می دهد. یادتان نرود که قرار است زندگی کنید نه اینکه فقط در آینده سیر کنید. در حقیقت پول و دارایی وسیله ای است برای رسیدن به اهداف مان. پول حکم اسبی را دارد که اگر رام نشود ما را به ناکجاآباد خواهد رساند یا اینکه با تاخت و تاز بی مورد، بدهکارمان خواهد کرد. افرادی که مدام به فکر درآمد فردایشان هستند تا فلان چیز را بخرند نه پولدار خواهند شد و نه از زندگی لذت خواهند برد.

برنامه ریزی کنید: قبل از بازار رفتن تصمیم بگیرید که چه می خواهید نه اینکه در بازار در عین دیدن تصمیم به خرید بگیرید. خرید کردن هایتان براساس نیاز و ضرورت باشد نه احساس و زرق و برق.

از قبل قیمت ها را بررسی کنید: یاد بگیرید از یک جا خرید نکنید. ممکن است با خرید کردن از یک مکان مشخص بعد متوجه شوید که می توانستید در مکان دیگری آن کالا را با قیمت ارزان تری بخرید. برخی از خریدهایتان را هم می توانید از عمده فروشی ها بکنید. یعنی اگر در خانواده چند نفر به یک کالا احتیاج دارند بهتر است آن را به صورت عمده تهیه کنید و در بین خود تقسیم کنید.

کیفیت را جایگزین کلمه ارزان کنید: ارزان خریدن به معنای خوب خریدن نیست. هنگام خرید کردن کیفیت محصول را مدنظر داشته باشید نه قیمت را.

منبع: پیام سلامتی

گفتگو: مرضیه نوروزی