گفتگو با نماینده ایتالیا در پارلمان اروپا
شرکت «اِنی» با وجود تحریم خریدار نفت ایران است/ واردکنندگان یکی از بزرگ‌ترین برندگان کاهش قیمت نفت
از مدیران اِنی شنیده‌ام که بازار انرژی ایران به‌خاطر تخفیف‌هایی که دارد، بازاری جذاب برای آنها به شمار می‌آید.
پايگاه خبري تحليلي «پارس»- مهدی دل‌روشن- مذاکره پشت مذاکره؛ این قصه چندسال کشمکش بر سر پرونده هسته‌ای ایران بوده است. بیانیه لوزان، بعد از چندین‌ماه گفت‌وگو، صادر شد تا مسیر رسیدن به توافق نهایی را هموار کرده باشد. تمام چانه‌‌زنی‌های دیپلماتیک به‌خاطر برداشتن تحریم‌هاست؛ تحریم‌هایی که اقتصاد ایران را تا حدودی تحت‌تأثیر قرار داده و مخصوصا چوب لای چرخ تجارت ما با اروپایی‌ها گذاشته است. ایتالیا، بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران در اروپاست؛ همکاری‌های تهران و رم به دهه‌‌های پیش برمی‌گردد. درست از زمانی که محمدجواد ظریف، روی صندلی شماره یک وزارت خارجه نشست، ماشین تعامل تهران به سمت رم، استارت خورد و آنقدر این روابط، خوب شد که، اِما بونینو، وزیرخارجه ایتالیا، راهی تهران شد. بعد از او نیز، فدریکا موگرینی، سکان هدایت دستگاه دیپلماسی «چکمه» را برعهده گرفت و چندین دیدار با ظریف داشت. با انتخاب موگرینی برای پست مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دیدارهای ظریف با وی، بیشتر شد. جانشین کاترین اشتون، در همین اواخر و در مذاکرات لوزان، یک پای ثابت دیدار با ظریف بود.
«باربارا ماترا» نماینده ایتالیا در پارلمان اروپا در گفت‌وگو با شرق، چارچوب‌ها و زمینه‌های همکاری اقتصادی بین ایتالیا و ایران را مطرح کرده است.
* در زمان ریاست‌جمهوری روحانی، آیا روابط اقتصادی و تجاری ایران و ایتالیا ترمیم شده، یا اینکه برای ترمیم این روابط موانعی چون تحریم وجود دارد؟
از سال ٢٠١٣ که رئیس‌جمهور روحانی، روی کار آمد، روابط ایران با جامعه جهانی نسبت به گذشته بهتر شد. به‌عنوان نمونه وزیر خارجه سابق ایتالیا، خانم اما بونینو راهی تهران شد. بااین‌حال، تا ایران مسئله هسته‌ای خود را به‌طور کامل حل نکند، نمی‌تواند از تمام ظرفیت و پتانسیل اقتصادی خود برای تجارت با اروپا، سود ببرد. همان‌طور که از بیانیه لوزان متوجه شدیم، ایران گام‌های خوبی برداشته و خانم موگرینی هم از برداشتهشدن تحریم‌های اتحادیه اروپایی خبر دادند که اگر این اتفاق تا ماه ژوئن بیفتد، اقتصاد ایران می‌تواند روابط خود را نه تنها با ایتالیا بلکه با کشورهای اروپایی از سر بگیرد. ما امیدواریم در هفته‌های آینده گفت‌وگوهای هسته‌ای با یک توافق خوب پایان یابد و ایران به دوران قبل از تحریم‌ها برگردد و اقتصاد کشور شما در یک تجارت برد- برد از منافع حاصل از ارتباط با اروپا و ایتالیا برخوردار شود.
* آمار مربوط به گمرک ایران نشان می‌دهد واردات کالا از ایتالیا در همان زمان تحریم، رشد داشته است. شما این را تایید می‌کنید؟
اطلاعات من در این زمینه، دقیق نیست اما این احتمال وجود دارد که بعد از برنامه اقدام مشترک ژنو، میزان دادوستد بین ایران و ایتالیا، ارتقا یافته باشد. البته با برداشتهشدن تحریم‌ها و ثبت دقیق مبادلات تجاری، به صورت دقیق می‌توان از حجم تجارت بین دو کشور آگاه شد.
* صدور کالا به ایران چطور؟ آیا صادرات به ایران در این دوره منع داشته است؟
همان‌طور که پیش‌تر هم گفتم، تنها مانع بر سر راه تجارت بین ایران و اروپا تحریم‌ها هستند که با برداشتهشدن احتمالی آنها پس از مذاکرات، هم صادرات از مبدأ اروپا به مقصد ایران افزایش پیدا خواهد کرد هم ایران می‌تواند مانند گذشته (قبل از تحریم‌ها)، انرژی (نفت) به اروپا صادر کند. این همان تجارت متقابل و یک بازی با دو برنده است که گفتم. لازم است این را هم بگویم که درحال‌حاضر، صادرات برخی از کالاها به ایران با درنظرگرفتن برخی شرایط آزاد است.
* آیا پارلمان ایتالیا برنامه‌ای برای گسترش روابط اقتصادی و تجاری با ایران دارد؟
من از برنامه‌های پارلمان ایتالیا (سنا+ نمایندگان) اطلاعی در دست ندارم اما دولت ایتالیا که هم‌اکنون در دست دموکرات‌هاست، سعی دارد بیش از گذشته روابط رُم را در تمامی زمینه‌ها با تهران بهبود بخشد. در طول تاریخ، اروپا همیشه ایران را به‌عنوان یک بازیگر منطقه‌ای مهم و یک شریک بالقوه در زمینه تجاری، انرژی، پژوهش، فرهنگ و زمینه‌های دیگر می‌شناسد.
من پیش‌تر هم در یکی از مصاحبه‌ها گفتم؛ پایان سال ٢٠١٥ آخرین زمان برای تخصیص و هزینه‌کردن منابع بودجه ساختاری اروپا در دوره ٢٠٠٧-٢٠١٣ است. ایتالیا بین کشورهای اروپایی، کمترین سهم از منابع موجود را دارد. براساس اصول کمیسیون اروپا، بین اعضایی که بهترین استفاده را از این بودجه کردند، ایتالیا در رنکینگ آخرین‌ها بوده و فقط 4.62 درصد از منابع موجود را جذب کرده است. فقط جمهوری چک، اسلواکی، رومانی و کرواسی بدتر از ایتالیا عمل کرده‌اند.
در مورد تأمین مالی (co-financig) یا همان سرمایه‌گذاری خارجی، ایتالیا ١٤٠میلیاردیورو تا ٣١ دسامبر ٢٠١٥ هزینه خواهد کرد. علاوه بر این در دوره ٢٠٢٠-٢٠١٤ ایتالیا 32.2 بیلیون‌یورو را تحت سیاست همبستگی اروپا مدیریت خواهد کرد. اولویت‌های اصلی برنامه سرمایه‌گذاری ایتالیا برای حل بحران اقتصادی باید شامل این موارد باشد: توسعه یک محیط تجاری با نوآوری دوستانه - تعبیه زیرساخت‌هایی با بهره‌وری بالا، مدیریت و کارایی منابع ملی- افزایش مشارکت بازار نیروی کار، ارتقای ظرفیت اجتماعی و بهبود کیفیت نیروی انسانی - حمایت از کیفیت، اثربخشی و کارایی مدیریت دولتی.
همکاری بین تهران و بروکسل (مقر اتحادیه اروپا) همین حالا هم وجود دارد ولی باید این روابط را توسعه و گسترش دهیم. با این همه، در پارلمان اروپا، نگرانی‌هایی درباره ایران وجود دارد. محدودیت‌های موجود برای همکاری ما از نگرانی اتحادیه اروپا و جوامع بین‌المللی درباره برنامه هسته‌ای ایران است، که باید گفت اکنون زمانی است که ایران و کشورهای ١+٥ باید مذاکرات را ادامه دهند تا بیانیه لوزان به‌سمت یک توافق نهایی، حرکت کند.
* فعالیت‌های اقتصادی ایتالیا در ایران در چه بخش‌هایی بوده است؟
ایتالیا در چند دهه گذشته، با حضور در بازار انرژی ایران و به‌طور اختصاصی در بخش نفت، تجربه‌های خوبی داشته است. همچنین اگر اشتباه نکنم ایتالیا در زمینه خودرو‌سازی نیز همکاری‌هایی با ایران داشته است.
* کاهش قیمت نفت در طول چند ماه اخیر، همواره یکی از مسائل مورد توجه در میان کشورهای خریدار و فروشنده انرژی بوده است؛ با توجه به اینکه یکی از شرکت‌های بزرگ نفتی دنیا (اِنی) متعلق به ایتالیاست، نظر شما در این‌باره چیست؟
من فکر می‌کنم کاهش قیمت نفت برای اروپا دارای جنبه‌هایی مثبت و منفی بوده است؛ از یک سو، کاهش قیمت نفت مثلا در کشور من، ایتالیا که قیمت محصولاتی نفتی (بنزین و گازوئیل) به‌خاطر مالیات، بالاست، قیمت‌ها به میزان قابل توجهی، کاهش یافته است. همچنین کاهش قیمت نفت در بسیاری از کشورهای اروپایی به افزایش تولید ناخالص ملی، منجر شده است. اما به نظر من، واردکنندگان یکی از بزرگ‌ترین برندگان کاهش قیمت نفت هستند. کشورهایی مثل چین که نفت ١١٥دلاری را حالا بشکه‌ای نزدیک به ٤٠دلار می‌خرند، بسیار منتفع شده‌اند. از طرف دیگر، شرکت‌هایی مثل «اِنی» که کار تحقیق (نقشه‌برداری) و استخراج نفت را انجام می‌دهند، یکی از بازندگان کاهش قیمت نفت خواهند بود. بدون شک، تولیدکنندگان نفت نسبت به گذشته، سود کمتری با توجه به قیمت تمام‌شده استخراج می‌برند، بنابراین شرایط برای همکاری با شرکت‌هایی نفتی، سخت‌تر می‌شود.
* شرکت ایتالیایی «اِنی» چرا و چه سالی از ایران خارج شد؟
فکر نمی‌کنم شرکت «اِنی» به‌طور کامل از بازار انرژی ایران خارج شده باشد. با توجه به اطلاعاتی که من کسب کرده‌ام، شرکت «اِنی» یکی از خریداران نفت ایران محسوب می‌شود و روند همکاری‌های این شرکت با شرکت نفت ایران نشان می‌دهد که در هر دو طرف، اشتیاق برای تجارت وجود دارد. شرکت اِنی بعد از سال ٢٠١٢ که تحریم‌های آمریکا و اروپا درخصوص محدودیت‌های خرید انرژی در ایران، وضع شد، به‌صورت محسوسی فعالیت‌هایش را به‌حالت تعلیق درآورد. من از مدیران اِنی شنیده‌ام که بازار انرژی ایران به‌خاطر تخفیف‌هایی که دارد، بازاری جذاب برای آنها به شمار می‌آید. شرکت اِنی بدون شک بعد از برداشتهشدن تحریم‌ها و محدودیت‌ها، دوباره به این بازار برمی‌گردد.
* اِنی در کدام‌یک از کشورهای نفت‌خیز به‌ویژه کشورهای همسایه ایران فعالیت می‌کند؟
فکر می‌کنم عراق، امارات و قطر.
* اساسا، نفت ایران چه جایگاهی در سبد انرژی ایتالیا دارد؟
هم نفت و هم گاز ایران می‌تواند امنیت انرژی در سراسر اروپا را تأمین کند. سیاست‌های اتحادیه اروپایی این است که وابستگی به واردات انرژی از روسیه (گاز) کمتر از گذشته شود. با توجه به این سیاست اقتصادی، ایران می‌تواند یکی از تأمین‌کنندگان جذاب انرژی برای اروپا باشد. ایتالیا یکی از واردکنندگان نفت و گاز ایران در گذشته بوده است و من به یاد دارم کشور شما به‌خوبی از پس این کار برمی‌آمد. در واقع تا زمانی که تحریم‌ها، تصویب نشده بود، امنیت انرژی در ایتالیا، با مشارکت کشورهایی مثل ایران، تأمین شده بود.
اینجا می‌خواهم نکته‌ای را برای شما توضیح دهم؛ دولت ایتالیا مخالف وضع تحریم‌ها علیه روسیه است اما سیاست کلی این است که در سبد انرژی کشورهای عضو اتحادیه اروپا، وابستگی به یک کشور وجود نداشته باشد و این سبد انرژی، یک سبد متنوع باشد. با در نظرگرفتن بحران اوکراین، اروپا در بخش گاز، از این رخداد متأثر شد. اگر وابستگی به انرژی بین چندکشور، توزیع شود با بحران‌های سیاسی و اقتصادی، مشکلات بزرگی نخواهیم داشت. تمایل فعلی اروپا در زمینه انرژی، ایجاد تنوع حداکثری است. ما می‌خواهیم تعداد شرکای انرژی بیشتری داشته باشیم. بنابراین صادرات انرژی از ایران به اروپا بسیار مفید است.
* آیا نفت ایران می‌تواند امنیت انرژی را در ایتالیا تضمین کند؟
بله. همان‌طور که گفتم، نفت و گاز ایران برای امنیت انرژی در ایتالیا، سودمند بوده‌اند و این روند می‌تواند ادامه داشته باشد. به عنوان یک اروپایی که محکوم به صلح است، من فکر می‌کنم اگر ایران به نظارت بر استفاده از انرژی هسته‌ای خود تمایل نشان دهد، نیازی به تصویب تحریم‌ها نیست و دادوستد بین ایران و اروپا بار دیگر رونق می‌یابد.
* فیات یکی از شرکت‌هایی بود که در همایش بین‌المللی خودرو در ایران که چندماه پیش برگزار شد، شرکت کرد. آیا این شرکت با مقامات ایران و خودروسازان ایرانی وارد مذاکره شد؟ نتیجه مذاکرات چه بود؟
من از این مسئله، اطلاعی ندارم با این‌حال از حضور شرکت‌های کشورم بعد از برداشتهشدن تحریم‌ها در بازار ایران، حمایت می‌کنم.
* چه محصولاتی از ایران در ایتالیا وجود دارد؟
از ایران، محصولاتی مثل فرش دستباف در نمایشگاه‌های شهر تورین عرضه می‌شود. همچنین صنایع دستی، در شهرهای دیگر ایتالیا وجود دارد.
* ایتالیا بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران در اتحادیه اروپاست؛ آیا در سال‌های اخیر، پیروی از سیاست‌های تحریمی آمریکا، به دوستی تجاری ایران و ایتالیا، لطمه زده است؟
ایتالیا و اتحادیه اروپا از سیاست‌های جامعه جهانی حمایت می‌کنند. زمانی که در سازمان‌ملل و شورای‌امنیت، تصمیماتی گرفته می‌شود، دیگر اعضا باید از سیاست‌های تصویب‌شده، پیروی کنند. اگر ایران می‌خواهد در جامعه جهانی مشارکت داشته باشد، باید نگرانی‌های موجود درخصوص مسئله هسته‌ای خود را برطرف کند. من فکر می‌کنم پتانسیل‌های فراوانی برای همکاری‌های دوجانبه بین ایران و ایتالیا و چندجانبه بین ایران و کشورهای اروپایی وجود دارد که بعد از برداشتهشدن تحریم‌ها، می‌توان روی آنها حساب کرد.
من امیدوارم روابط دیپلماتیک بین ایران و ایتالیا گسترش یابد. ما فکر می‌کنیم ایران یک شریک مطمئن و امن و بازار خوبی برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های ایتالیایی است. این روابط می‌تواند به‌راحتی پایدار و ادامه‌دار باشد اگر نگرانی‌ها، برطرف شوند.
ارسال نظر